คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 399/2530

ศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอมให้จำเลยชำระหนี้ จำเลยผิดนัดโจทก์จึงขอให้บังคับคดีและนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของจำเลยซึ่งจำนองไว้กับโจทก์ ผู้ร้องคัดค้านว่า ผู้ร้องเช่าที่ดินดังกล่าวจากจำเลยแล้วปลูกต้นสนในที่ดินนั้นขอให้โจทก์ใช้ราคาที่ดินที่เพิ่มขึ้นแก่ผู้ร้อง ดังนี้โจทก์เป็นเพียงผู้นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินซึ่งผู้ร้องปลูกต้นสนลงไว้ หากต้นสนเป็นส่วนควบของที่ดิน โจทก์ก็มิได้เป็นเจ้าของที่ดินดังกล่าว แม้ผู้ร้องปลูกต้นสนโดยสุจริต และค่าที่ดินเพิ่มขึ้น ผู้ร้องก็ชอบที่จะเรียกร้องจากจำเลยซึ่งเป็นเจ้าของที่ดิน หามีสิทธิเรียกเอาจากโจทก์ไม่อีกทั้งไม่มีกฎหมายบัญญัติให้ผู้เช่าที่ดินเรียกร้องเอาค่าที่ดินที่เพิ่มขึ้น เพราะผู้เช่าปลูกต้นสนลงในที่ดินจากเจ้าหนี้ของเจ้าของที่ดิน นอกจากนี้โจทก์มิได้นำยึดต้นสนที่ผู้ร้องปลูกในที่ดินพิพาท จึงไม่กระทบกระทั่งถึงสิทธิของผู้ร้องเกี่ยวกับต้นสนที่ผู้ร้องปลูกในที่ดินดังกล่าว

กรณีสืบเนื่องจากศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอมให้จำเลยชำระหนี้แก่โจทก์ จำเลยผิดนัดไม่ชำระหนี้ โจทก์จึงขอให้บังคับคดีและนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของจำเลยซึ่งจำนองไว้กับโจทก์เพื่อขายทอดตลาดชำระหนี้

ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ผู้ร้องเช่าที่ดินดังกล่าวจากจำเลย แล้วปลูกต้นสนจำนวน ๕๐๐ ต้นลงบนที่ดินนั้นโดยสุจริต คิดเป็นเงิน๑๕๐,๐๐๐ บาทการที่โจทก์ขอบังคับคดีเอาจากที่ดินซึ่งมีมูลค่าเพียง ๑๕,๐๐๐ บาท โจทก์จึงต้องใช้ราคาที่ดินที่เพิ่มขึ้นแก่จำเลย

โจทก์คัดค้านว่า โจทก์นำยึดเฉพาะที่ดินเท่านั้น มิได้นำยึดต้นสนด้วย และผู้ร้องเป็นเพียงผู้เช่าที่ดินจากจำเลย กรณีมิใช่ผู้ร้องปลูกต้นไม้ในที่ดินของผู้อื่นโดยสุจริตตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๑๔ ประกอบด้วยมาตรา ๑๓๑๐ จึงไม่มีสิทธิเรียกให้โจทก์ใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นเป็นเรื่องที่ผู้ร้องจะว่ากล่าวกับจำเลยผู้เป็นเจ้าของโดยตรง

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง

ผู้ร้องอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์เป็นเพียงผู้นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินซึ่งผู้ร้องปลูกต้นสนลงไว้ หากต้นสนนั้นเป็นส่วนควบของที่ดินโจทก์ก็มิได้เป็นเจ้าของที่ดินที่ผู้ร้องปลูกต้นสน ที่ดินดังกล่าวจำเลยเป็นเจ้าของ ดังนี้แม้ผู้ร้องปลูกต้นสนโดยสุจริตในที่ดินที่โจทก์นำยึด และค่าแห่งที่ดินเพิ่มขึ้น ผู้ร้องชอบที่จะเรียกร้องเอาจากจำเลยซึ่งเป็นเจ้าของ หามีสิทธิเรียกร้องจากโจทก์ซึ่งมิใช่เจ้าของที่ดินไม่ อีกทั้งหามีกฎหมายบัญญัติให้ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้เช่าที่ดินเรียกเอาค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นเพราะผู้ร้องปลูกต้นสนลงในที่ดินที่เช่าจากโจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ของเจ้าของที่ดินไม่ อนึ่งโจทก์มิได้นำยึดต้นสนที่ผู้ร้องปลูก การที่โจทก์นำยึดจึงไม่กระทบกระทั่งถึงสิทธิของผู้ร้องเกี่ยวกับต้นสน ผู้ร้องไม่มีสิทธิเรียกร้องเอาค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นจากโจทก์

พิพากษายืน.