คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 406/2496

โจทก์ฟ้องว่า ได้รับใบเหยียบย่ำในที่พิพาทจำเลยบุกรุกแย่งถางป่า จึงขอให้ขับไล่จำเลย จำเลยให้การต่อสู้คดีว่า จำเลยได้ครอบครองที่พิพาทมา 20 ปีแล้วดังนี้ประเด็นข้อโต้เถียงกัน คงมีเพียงว่า ที่พิพาทซึ่งโจทก์ได้รับใบเหยียบย่ำมานี้จำเลยได้ครอบครองอยู่ก่อนใบเหยียบย่ำของโจทก์ทับที่ที่จำเลยครอบครองจริงหรือไม่เท่านั้นส่วนข้อที่ว่าใบเหยียบย่ำของโจทก์ถูกอำเภอเพิกถอนหรือไม่ ถ้าเพิกถอนจะเป็นการชอบหรือไม่ อย่างไรนั้น ไม่มีประเด็นโต้เถียงกันฉะนั้นการที่ศาลไปวินิจฉัยว่า ใบเหยียบย่ำของโจทก์ถูกเพิกถอนเสียแล้ว สิทธิตามใบเหยียบย่ำของโจทก์ย่อมหมดไป จึงเป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้รับใบเหยียบย่ำสำหรับที่พิพาท ต่อมาจำเลยสมคบกันบุกรุกแย่งถางป่าและทำลายกอไผ่ของโจทก์ จึงขอให้บังคับขับไล่จำเลยออกจากที่รายนี้

จำเลยที่ 1 ที่ 2 ต่อสู้ว่าที่ดินแปลงนี้ จำเลยหักล้างครอบครองมาประมาณ 20 ปีแล้วจำเลยอื่นปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว วินิจฉัยว่าใบเหยียบย่ำของโจทก์รายนี้ได้ถูกเพิกถอนเสียแล้วเมื่อภายหลังโจทก์ฟ้อง 4 เดือน เมื่อเช่นนี้แล้ว ก็ต้องยกฟ้องโจทก์ เพราะ โจทก์ฟ้องคดีนี้อาศัยสิทธิตามใบเหยียบย่ำเท่านั้น

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาพิจารณาแล้ว เห็นว่าคดีนี้มีประเด็นโต้เถียงกันเพียงว่าที่พิพาทซึ่งโจทก์ได้รับใบเหยียบย่ำมานี้ จำเลยได้ครอบครองอยู่ก่อนใบเหยียบย่ำของโจทก์ทับที่ ๆ จำเลยครอบครองจริงหรือไม่เท่านั้นข้อที่ว่า ใบเหยียบย่ำถูกอำเภอเพิกถอนหรือไม่ ถ้าเพิกถอนจะเป็นการชอบหรือไม่อย่างไรไม่มีประเด็นโต้เถียงกันเลย การที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่า ใบเหยียบย่ำของโจทก์ได้ถูกเพิกถอนเสียแล้วสิทธิตามใบเหยียบย่ำของโจทก์ย่อมหมดไป จึงเป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น ฯลฯ

จึงยกคำพิพากษาศาลล่างทั้งสองให้ศาลชั้นต้นวินิจฉัยตามประเด็นดังกล่าวแล้วพิพากษาใหม่