คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 409/2511

การยื่นคำร้องขอรับชำระหนี้ตามเช็คในคดีล้มละลาย (หรือการฟ้องเรียกเงินตามเช็คเป็นคดีแพ่ง) ไม่ใช่คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดอาญาฐานออกเช็คนั้นโดยมีเจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค ฉะนั้น การฟ้องคดีอาญาดังกล่าวจึงไม่ทำให้อายุความของคดีแพ่งนั้นสะดุดหยุดลงตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 51 ดังนั้น เมื่อเช็คที่นำมาขอรับชำระหนี้มีอายุเกิน 1 ปี นับจากวันสั่งจ่ายจึงขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1002 เจ้าหนี้จึงไม่มีสิทธิได้รับชำระหนี้ตามกฎหมายล้มละลาย

คดีนี้ศาลพิพากษาให้จำเลยเป็นบุคคลล้มละลาย นางอรุณเจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ตามเช็คเป็นเงิน 69,000 บาท เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เห็นว่าแม้นางอรุณจะเคยเป็นโจทก์ฟ้องจำเลยเป็นคดีอาญาเกี่ยวกับเช็ครายนี้แต่ก็ได้ถอนโอนไปแล้ว ไม่ทำให้อายุความของเช็คสะดุดหยุดลง นางอรุณมาขอรับชำระหนี้เกิน 1 ปี จึงควรยกคำขอ และศาลแพ่งเห็นชอบด้วยสั่งยกคำขอรับชำระหนี้เสีย

นางอรุณเจ้าหนี้อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า คำขอรับชำระหนี้ตามเช็ครายนี้ไม่ขาดอายุความพิพากษากลับคำสั่งศาลชั้นต้น อนุญาตให้นางอรุณเจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ได้

เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของจำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ว่าการยื่นคำร้องขอรับชำระหนี้ตามเช็คในคดีล้มละลายไม่ใช่คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดอาญาฐานออกเช็คนั้นโดยมีเจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2497 มาตรา 3(1) เพราะความรับผิดทางแพ่งในกรณีนี้ไม่ได้อาศัยมูลของคดีอาญา ฉะนั้น การฟ้องคดีอาญาดังกล่าวจึงไม่ทำให้อายุความของคดีแพ่งนั้นสะดุดหยุดลง ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 51 ดังนั้น เมื่อเช็คที่นำมาขอรับชำระหนี้มีอายุเกิน 1 ปี นับจากวันสั่งจ่ายแล้ว เช็คก็ขาดอายุความที่จะฟ้องเรียกเงินตามเช็คนั้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1002 เจ้าหนี้จึงไม่มีสิทธิที่จะได้รับชำระหนี้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 94(1)

พิพากษากลับ