คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 425/2472

น้ำท่วมทำนาไม่ได้ค่าเช่าชำระแล้วเรียกค่าเช่าคืนไม่ได้ ป.ม.370, 537,567,3 วัตถุที่ประสงค์เสียหายอันจะโทษลูกหนี้มิได้ การเสียหายเปนภัพแก่เจ้าหนี้

เมื่อ พ.ศ.๒๔๗๐ โจทก์ทำหนังสือสัญญาเช่านาจากจำเลย ( โดยไม่มีข้อไขอย่างอื่นใด ) และโจทก์ได้ชำระค่าเช่าเสร็จแล้ว ครั้นถึงฤะดูทำนาเกิดน้ำท่วมทำนาไม่ได้ โจทก์จึงขอทำนาในปี พ.ศ. ๒๔๗๑ ต่อไปหรือขอให้คืนค่าเช่า อ้างเบ็ดเสร็จบทที่ ๔๘

ศาลเดิมยกฟ้องโจทก์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่าตาม ป.ม.๕๓๗,๕๖๗ แล ๕๖๘ สัญญาเลิกไปโดยเหตุสุดวิสัย และตามกฎหมายที่อ้างมีความว่า ถ้าทรัพย์ที่เช่าสูญหายทั้งหมดหรือบางส่วนสัญญาย่อมระงับหรือลดค่าเช่าลงตามส่วนและตามเบ็ดเสร็จที่ ๔๘ ยอมผ่อนผันทำนาได้ในปีต่อไป จึงตัดสินให้จำเลยคืนค่าเช่า

ศาลฎีกาเห็นว่า จะยกเหตุสุดวิสัยขึ้นมาอ้างเพื่อให้สัญญาเช่าระงับไปไม่ได้ และค่าเช่าระวางโจทก์จำเลยได้เกิดขึ้นบริบูรณ์แล้ว โจทก์จะเรียกค่าเช่าคืนไม่ได้ เพราะในสัญญาไม่มีข้อไขเป็นอย่างใดและจะยกเบ็ดเสร็จที่ ๔๗ มาใช้กับคดีนี้ไม่ได้ เพราะมีประมวลแพ่งบัญญัติไว้แล้ว