คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 428/2491

เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลตามธรรมดาหรือเพราะระบายน้ำจากที่ดินสูงลงมาในที่ดินของตน ถ้าได้รับความเสียหายก็มีสิทธิจะเรียกร้องให้เจ้าของที่ดินสูงจัดการทำทางระบายน้ำเสียใหม่และมีสิทธิเรียกค่าทดแทน จะปิดกั้นทางน้ำไหลเสียโดยพละตนเองหาชอบไม่ และเมื่อปรากฏว่า การปิดกั้นทางน้ำไหลนั้นทำให้เจ้าของที่ดินสูง ได้รับความเสียหาย ตนก็ต้องรับผิด

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเอาดินปิดถมน้ำหรือลำคู มิให้น้ำซึ่งเกิดจากธรรมชาติในนาของโจทก์ไหลลงสู่ลำราง หรือลำคูที่โจทก์เคยใช้เสียสองแห่ง กระทำให้น้ำท่วมแช่ต้นข้าวและน้ำเซาะที่ดิน ต้นข้าวหลุดถอนได้รับความเสียหาย จึงขอให้จำเลยเปิดลำรางน้ำหรือลำคูให้ระบายน้ำจากนาโจทก์ไปตามลำคู เพื่อลงคลองต่อไป และให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย 700 บาท

จำเลยต่อสู้ว่าโจทก์มีทางระบายน้ำของโจทก์อยู่แล้วกลับปิดเสียให้น้ำมาลงทางนาจำเลยเป็นเหตุให้ต้นข้าวจำเลยเสียหาย จำเลยจึงปิดกั้นเสีย

ศาลชั้นต้น เห็นว่าจำเลยกระทำโดยป้องกันโดยชอบให้ยกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้จำเลยเปิดช่องระบายน้ำที่พิพาทตามเดิม และให้ใช้ค่าเสียหายตามฟ้อง

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า โดยนัยแห่งมาตรา 1339 วรรคต้นและมาตรา 1340 เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลตามธรรมดาหรือเพราะระบายน้ำจากที่ดินสูงลงมาในที่ดินของตน ถ้าได้รับความเสียหาย ก็มีสิทธิที่จะเรียกร้องให้เจ้าของที่ดินสูงจัดการทำทางระบายน้ำเสียใหม่และมีสิทธิจะเรียกค่าทดแทน จะปิดกั้นทางน้ำไหลเสียโดยลำพังตนเองหาชอบไม่ เมื่อปรากฏว่า การกระทำของจำเลยเป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหาย จำเลยก็ต้องรับผิด จึงพิพากษายืน