คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 428/2491

เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลตามธรรมดาหรือเพราะระบายน้ำจากที่ดินสูงลงมาในที่ดินของตน ถ้าได้รับความเสียหายก็มีสิทธิจะเรียกร้องให้เจ้าของที่ดินสูงจัดการทำทางระบายน้ำเสียใหม่ และมีสิทธจะเรียกค่าทดแทน จะปิดกั้นทางน้ำไหลเสียโดยพละตนเองหาชอบไม่

เมื่อปรากฏว่า การปิดกั้นทางน้ำไหลทำให้เจ้าของที่ดินสูงได้รับความเสียหาย ตนก็ต้องรับผิด

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเอาดินปิดถมน้ำหรือลำคู มิให้น้ำซึ่งเกิดจากธรรมชาติในนาของโจทก์ไหลลงสู่ลำราง หรือลำคูที่โจทก์เคยใช้เสียสองแห่ง กระทำให้น้ำท่วมแช่ต้นข้าวและน้ำเซาะที่ดิน ต้นข้าวหลุดถอนได้รับความเสียหาย จึงขอให้จำเลยเปิดลำรางน้ำหรือลำคูให้ระบายน้ำจากนาโจทก์ไปตามลำคู เพื่อลงคลองต่อไป และให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย ๗๐๐ บาท

จำเลยต่อสู้ว่าโจทก์มีทางระบายน้ำของโจทก์อยู่แล้วกลับปิดเสีย ให้น้ำมาลงทางนาจำเลยเป็นเหตุให้ต้นข้าวจำเลยเสียหาย จำเลยจึงปิดกั้นเสีย

ศาลชั้นต้น เห็นว่า จำเลยกระทำโดยป้องกันโดยชอบให้ยกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์ พิพากษากลับให้จำเลยเปิดช่องระบายน้ำที่พิพากตามเดิม และให้ใช้ค่าเสียหายตามฟ้อง

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า โดยนัยแห่งมาตรา ๑๓๓๙ วรรต้น และมาตรา ๑๓๔๐ เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำไหลตามธรรมดาหรือเพราะระบายน้ำจากที่ดินสูงลงมาในที่ดินของตน ถ้าได้รับความเสียหาย ก็มีสิทธิที่จะเรียกร้องให้เจ้าของที่ดินสูงจัดการทำทางระบายน้ำเสียใหม่ และมีสิทธจะเรียกค่าทดแทน จะปิดกั้นทางน้ำไหลเสียโดยลำพังตนนเองหาชอบไม่ เมื่อปรากฏว่า การกระทำของจำเลยเป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหาย จำเลยก็ต้องรับผิด จึงพิพากษายืน