คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 460/2491

ประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ที่ออกโดยอาศัยอำนาจในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ นั้น เป็นแต่เพียงคำสั่งของเจ้าพนักงานผู้ปฏิบัติการตาม กฎหมายเท่านั้นหาใช่เป็นกฎหมายหรือส่วนหนึ่งของกฎหมายอย่างใดไม่ ฉะนั้นการที่จะเอาผิดแก่ผู้ที่ไม่กระทำตามคำสั่ง จะต้องได้ความว่าผู้ที่ไม่กระทำตามได้ทราบคำสั่งนั้นหรือมีพฤติการณ์ให้เห็นว่าได้ทราบคำสั่งนั้นแล้ว

แม้ตามบทบัญญัติ มาตรา 10 แห่งพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคฯลฯ 2488 จะไม่มีข้อความว่าผู้ที่จะต้องรับโทษตามกฎหมายบทนี้ จะต้องทราบประกาศหรือคำสั่งของคณะกรรมการหรือพนักงานเจ้าหน้าที่นั้นแล้วก็ดี แต่กฎหมายบทนี้ บัญญัติให้ลงโทษผู้ฝ่าฝืนประกาศหรือคำสั่งนั้นคำว่าฝ่าฝืน ต้องหมายความว่าได้ทราบแล้วยังฝ่าฝืน ผู้ที่ยังไม่ทราบจะเรียกฝ่าฝืนไม่ได้

โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยยักย้ายน้ำมันหมูออกไปต่างตำบลโดยไม่ได้รับอนุญาตจากข้าหลวงประจำจังหวัด เป็นการฝ่าฝืนประกาศของคณะกรมการจังหวัดซึ่งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ออกตามอำนาจในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ

จำเลยต่อสู้ว่า ไม่ทราบประกาศของคณะกรมการจังหวัดที่โจทก์กล่าวในฟ้อง

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยไม่ทราบประกาศของคณะกรมการจังหวัด จึงยังไม่เป็นผิดพิพากษายกฟ้อง

โจทก์ฎีกาว่าประกาศของคณะกรมการจังหวัดดังกล่าวแล้วเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมาย จำเลยจะแก้ตัวว่าไม่รู้ไม่ได้

ศาลฎีกาเห็นว่าประกาศของพนักงานเจ้าหน้าที่ดังกล่าวแล้วเป็นเพียงคำสั่งของเจ้าพนักงานผู้ปฏิบัติการตามกฎหมายเท่านั้น หาใช่เป็นกฎหมายหรือส่วนหนึ่งของกฎหมายอย่างใดไม่ ฉะนั้นการที่จะเอาผิดแก่ผู้ที่ไม่กระทำตามคำสั่งจะต้องได้ความว่าผู้ที่ไม่ทำตามได้ทราบคำสั่งนั้นแล้ว และแม้ตามบทบัญญัติในมาตรา 10 แห่งพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ 2482 จะไม่มีข้อความว่าผู้ที่จะต้องรับโทษตามกฎหมายบทนี้ จะต้องทราบประกาศหรือคำสั่งของคณะกรมการหรือพนักงานเจ้าหน้าที่นั้นแล้วก็ดี แต่กฎหมายบทนี้บัญญัติให้ลงโทษผู้ฝ่าฝืนประกาศหรือคำสั่งนั้น คำว่าฝ่าฝืน ต้องหมายความว่า ได้ทราบหรือมีพฤติการณ์ที่ส่อแสดงให้เห็นว่าได้ทราบคำสั่งนั้นแล้ว ยังฝ่าฝืน ผู้ที่ยังไม่ทราบจะเรียกว่าฝ่าฝืนไม่ได้ จึงพิพากษายืน