คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4625/2540

เครื่องหมายการค้าของโจทก์ รูปที่ 1 เป็นรูปประดิษฐ์ตัวอักษรโรมันเป็นตัว F และ J สีดำทึบ โดยตัวอักษรโรมันทั้ง 2 ตัวดังกล่าว ประดิษฐ์ให้ดูเหมือนกับส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟ วางตัวอักษรต่อกันคล้ายรูปสี่เหลี่ยม แต่มีมุมที่เป็นเหลี่ยมเพียง 2 ด้าน และเป็นมุมที่โค้งมนอีก 2 ด้านภายในรูปสี่เหลี่ยมซึ่งเป็นช่องว่างระหว่างตัวอักษรทั้งสองมีส่วนประกอบของตัวอักษร F ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับแป้นรองลูกกอล์ฟ(ที)สีดำและที่บริเวณส่วนหัวของแป้นรองลูกกอล์ฟ(ที) เป็นรูปวงกลมสีดำขนาดเล็กมีจุดสีขาวประปราย มีลักษณะคล้ายลูกกอล์ฟ ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นรูปประดิษฐ์ตัวอักษรโรมันตัว L และ J สีดำทึบ ประดิษฐ์ให้ดูเหมือนส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟ วางตัวอักษรต่อกันคล้ายรูปตัวยู (u) ภายในช่องว่างระหว่างตัวอักษรทั้งสองมีแป้นรองลูกกอล์ฟ(ที)สีดำในลักษณะตั้งกับพื้นและมีลูกกอล์ฟสีขาววางอยู่บนแป้นรองลูกกอล์ฟ ซึ่งแม้ว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยจะประกอบด้วยตัวอักษรโรมัน 2 ตัว ที่ประดิษฐ์ให้มีลักษณะคล้ายส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟ แป้นรองลูกกอล์ฟ(ที)และลูกกอล์ฟเหมือนกันก็ตาม แต่รูปประดิษฐ์มีความแตกต่างกันเป็นอย่างมาก ไม่เหมือนกันหรือมีความคล้ายกันแต่อย่างใด นอกจากนั้นแล้วรูปประดิษฐ์ของจำเลยจะต้องมีตัวอักษรโรมันคำว่า Lite-Joy อยู่ด้านล่างด้วยจึงจะประกอบกันเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนกับของโจทก์ซึ่งใช้เพียงรูปประดิษฐ์อย่างเดียว หรืออักษรโรมันคำว่า Foot-Joy เพียงอย่างเดียวก็เป็นเครื่องหมายการค้าของโจทก์แล้ว ส่วนคำว่า Joy เป็นคำภาษาอังกฤษที่ใช้กันอยู่โดยทั่วไป มีความหมายว่าสนุกสนานร่าเริง และเครื่องหมายยัติภังค์ (-) ก็เป็นเครื่องหมายที่ใช้กันโดยทั่วไปเช่นเดียวกันไม่ใช่เป็นคำและเครื่องหมายที่โจทก์คิดขึ้นเองโดยเฉพาะ ซึ่งโจทก์ไม่มีสิทธิที่จะห้ามมิให้จำเลยใช้คำและเครื่องหมายดังกล่าวได้ นอกจากนั้น คำว่า Foot ของโจทก์มีความหมายว่าเท้า แต่คำว่า Lite ของจำเลยมีความหมายว่า เบา ซึ่งแตกต่างกันทั้งการอ่านออกเสียงและความหมาย สำหรับเครื่องหมายการค้าคำว่าGREEN-JOYS,SOFT-JOYS,SOFT-JOYSII,ULTRA-JOYS,DRYJOYS,COOL-JOYS และ COURT-JOYS ของโจทก์นั้น ตัวอักษรโรมันที่ใช้สะกดคำ การอ่านออกเสียงและความหมายก็แตกต่างกับคำว่า Lite-Joy ของจำเลยอย่างสิ้นเชิงซึ่งวิญญูชนโดยทั่วไปย่อมจะมองเห็นความแตกต่างกันดังกล่าวได้อย่างชัดเจน โดยไม่สับสนหรือหลงผิด ดังนี้เครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายคลึงกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ จำเลยจึงไม่ได้ลอกเลียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ โจทก์ฟ้องอ้างว่าโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าตามรูปลักษณะเครื่องหมายการค้าซึ่งจำเลยไม่ได้โต้แย้งคัดค้าน จึงฟังได้ว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวจริง เมื่อไม่ปรากฎว่าจำเลยได้เข้ามาเกี่ยวข้องกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ อันเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์เช่นนี้ ก็ไม่จำต้องมีคำสั่งว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวดีกว่าจำเลยหรือไม่อีก

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้ารูปประดิษฐ์ที่ประกอบด้วยตัวอักษร FJ ในลักษณะประดิษฐ์คล้ายไม้ตีกอล์ฟ 2 อัน กับแป้นรองลูกกอล์ฟ เครื่องหมายการค้าคำว่า Foot - Joy (อ่านว่าฟุตจอย) และเครื่องหมายการค้าอื่น ๆ ที่มีคำว่า Joy (อ่านว่า จอย) เป็นสาระสำคัญ โจทก์ได้ใช้ โฆษณา และจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวสินค้าหลายชนิด รวมทั้งเครื่องกีฬาและอุปกรณ์เกี่ยวกับกีฬาต่าง ๆโดยเฉพาะกีฬากอล์ฟทั้งในต่างประเทศและในประเทศไทยมาเป็นเวลานานจนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักและนิยมแพร่หลายของสาธารณชนขอให้พิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวทั้งหมดดีกว่าจำเลย ให้จำเลยถอนทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 139661 ตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ 196479 หากไม่ปฎิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนาของจำเลย และห้ามมิให้จำเลยใช้หรือยื่นคำขอจดทะเบียน หรือเข้าเกี่ยวข้องใด ๆกับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวรวมทั้งเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ทั้งหมด

จำเลยให้การว่า โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องเครื่องหมายการค้าของจำเลยตามทะเบียนเลขที่ 139661 เป็นรูปวงกลมคล้ายรูปกอล์ฟวางอยู่ในตัวอักษรโรมันตัวประดิษฐ์คล้ายอักษร LJ โดยมีอักษรโรมันคำว่า Lite - Joy วางต่อด้านล่าง เป็นเครื่องหมายการค้าที่จำเลยคิดประดิษฐ์ขึ้นเอง มิได้ลอกเลียนแบบจากผู้ใดและได้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวกับสินค้าประเภทกีฬา(จำพวก 49) ทั้งจำพวก และนำออกจำหน่ายมาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี แล้ว เครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยนั้นไม่เหมือนกัน มีความแตกต่างกัน จำเลยจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าโดยสุจริต ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ดีกว่าจำเลย ให้จำเลยถอนทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 139661 ตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ 196479 หากไม่ปฎิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาเป็นการแสดงเจตนาแทนจำเลยห้ามมิให้จำเลยใช้หรือยื่นคำขอจดทะเบียนหรือเข้าเกี่ยวข้องใด ๆ กับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ รวมทั้งเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาแผนกทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า คดีมีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยเพียงประเด็นเดียวว่าจำเลยลอกเลียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์และโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลยหรือไม่เห็นว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์ตามเอกสารหมาย จ.5รูปที่ 1 เป็นรูปประดิษฐ์ตัวอักษรโรมันเป็นตัว F และ J สีดำทึบโดยตัวอักษรโรมันทั้ง 2 ตัว ดังกล่าว ประดิษฐ์ให้ดูเหมือนกับส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟวางตัวอักษรต่อกันคล้ายรูปสี่เหลี่ยมแต่มีมุมที่เป็นเหลี่ยมเพียง 2 ด้าน และเป็นมุมที่โค้งมนอีก 2 ด้าน ภายในรูปสี่เหลี่ยมซึ่งเป็นช่องว่างระหว่างตัวอักษรทั้งสองมีส่วนประกอบของตัวอักษร F ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับแป้นรองลูกกอล์ฟ (ที) สีดำและที่บริเวณส่วนหัวของแป้นรองลูกกอล์ฟ (ที)เป็นรูปวงกลมสีดำขนาดเล็กมีจุดสีขาวประปราย มีลักษณะคล้ายลูกกอล์ฟ ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยตามเอกสารหมาย ล.2 และ ล.3 เป็นรูปประดิษฐ์ตัวอักษรโรมันตัว L และ J สีดำทึบประดิษฐ์ให้ดูเหมือนส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟ วางตัวอักษรต่อกันคล้ายรูปตัวยู (U) ภายในช่องว่างระหว่างตัวอักษรทั้งสองมีแป้นรองลูกกอล์ฟ (ที) สีดำ ในลักษณะตั้งกับพื้นและมีลูกกอล์ฟสีขาววางอยู่บนแป้นรองลูกกอล์ฟ ซึ่งแม้ว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยจะประกอบด้วยตัวอักษรโรมัน 2 ตัว ที่ประดิษฐ์ให้มีลักษณะคล้ายส่วนหัวของไม้ตีกอล์ฟ แป้นรองลูกกอล์ฟ (ที) และลูกกอล์ฟเหมือนกันก็ตามแต่รูปประดิษฐ์มีความแตกต่างกันเป็นอย่างมาก ไม่เหมือนกันหรือมีความคล้ายกันแต่อย่างใด นอกจากนั้นแล้วรูปประดิษฐ์ของจำเลยจะต้องมีตัวอักษรโรมันคำว่า Lite - Joy อยู่ด้านล่างด้วย จึงจะประกอบกันเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนกับของโจทก์ซึ่งใช้เพียงรูปประดิษฐ์อย่างเดียว หรืออักษรโรมันคำว่าFoot - Joy เพียงอย่างเดียวก็เป็นเครื่องหมายการค้าของโจทก์แล้ว ที่โจทก์อ้างว่าจำเลยใช้คำว่า Joy ลงท้ายเช่นเดียวกับโจทก์และระหว่างคำว่า Lite กับ Joy ก็ใช้เครื่องหมายยัติภังค์ (-) เช่นเดียวกับโจทก์ เป็นการเลียนแบบโจทก์นั้นเห็นว่า คำว่า Joy เป็นคำภาษาอังกฤษที่ใช้กันอยู่โดยทั่วไปมีความหมายว่าสนุกสนานร่าเริง ส่วนเครื่องหมายยัติภังค์ (-)ก็เป็นเครื่องหมายที่ใช้กันโดยทั่วไปเช่นเดียวกัน ไม่ใช่เป็นคำและเครื่องหมายที่โจทก์คิดขึ้นเองโดยเฉพาะ ดังนั้นโจทก์จึงไม่มีสิทธิที่จะห้ามให้จำเลยใช้คำและเครื่องหมายดังกล่าวได้ นอกจากนั้นคำว่า Foot ของโจทก์มีความหมายว่า เท้า แต่คำว่า Lite ของจำเลยมีความหมายว่า เบา ซึ่งแตกต่างกันทั้งการอ่านออกเสียงและความหมาย สำหรับเครื่องหมายการค้าคำว่าGREEN - JOYS, SOFT - FOYS, SOFT - JOYS II, ULTRA - JOYS, DRYJOYS, COOL - JOYS และ COURT - JOYS ของโจทก์นั้น ตัวอักษรโรมันที่ใช้สะกดคำ การอ่านออกเสียงและความหมายก็แตกต่างกับคำว่า Lite - Joy ของจำเลยอย่างสิ้นเชิงซึ่งวิญญูชนโดยทั่วไปย่อมจะมองเห็นความแตกต่างกันดังกล่าวได้อย่างชัดเจนโดยไม่สับสนหรือหลงผิด ฟังได้ว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายคลึงกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ ดังนั้นจำเลยจึงไม่ได้ลอกเลียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์

ส่วนในปัญหาที่ว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลยหรือไม่นั้น เห็นว่า โจทก์ฟ้องอ้างว่าโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าตามรูปลักษณะเครื่องหมายการค้าในเอกสารท้ายคำฟ้องหมายเลข 2 ซึ่งจำเลยไม่ได้โต้แย้งคัดค้านแต่อย่างใด จึงฟังได้ว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวจริงเมื่อไม่ปรากฎว่าจำเลยได้เข้ามาเกี่ยวข้องกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ อันเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์เช่นนี้ ก็ไม่จำต้องมีคำสั่งว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวดีกว่าจำเลยหรือไม่อีก

พิพากษากลับ ให้บังคับคดีไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น