คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 468/2488

สามีให้ภรรยามีชื่อในโฉนดแต่ผู้เดียวแล้วเอาไปจำนองผู้อื่นไว้หลายครั้ง ก่อนมาทำจำนองกับโจทก์ บัดนี้อ้างว่าภรรยาจำนองโดยไม่ได้รับอนุญาต ขอบอกล้างดังนี้เป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตบอกล้างไม่ได้

ผู้รับจำนองบอกกล่าวให้ผู้จำนองไถ่ถอนภายใน 10 วัน โดยเคยทวงถามหลายครั้งแล้วดังนี้ ถือได้ว่ากำหนดเวลานั้นพอสมควรแล้ว

โจทก์ฟ้องขอบังคับจำนอง จำเลยต่อสู้ว่าบนางดำดิบจำนองโดยไม่ได้รับอนุญาตจากนายตั๋นจำเลยซึ่งเป็นสามีนายตั๋นได้ขอเข้าเป็นจำเลยร่วมแล้วฟ้องแย้งขอให้ศาลแสดงว่าเป็นโมฆะเพราะบอกล้างแล้ว

ศาลจังหวัดเชียงใหม่เห็นว่า นิติกรรมจำนองเป็นโมฆะ เพราะนายตั๋นไม่ได้อนุญาต และได้บอกล้างภายหลังแล้ว พิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามข้อเท็จจริงได้ว่า นายตั๋นได้ทราบถึงการจำนองมาแต่เริ่มแรก นายตั๋นชอบที่จะบอกล้างเสียภายใน ๑ ปีตาม ป.แพ่งมาตรา ๑๔๓ และเห็นว่าการที่นายตั๋นปล่อยให้นางดำดิบมีชื่อในหน้าโฉนดที่ดินที่เป็นสินบริคณห์แต่ผู้เดียว และปล่อยให้นางดำดิบไปทำจำนองโดยลำพังหลายครั้งแล้ว นายตั๋นจะกลับมาบอกล้างภายหลัง เป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริต และการที่โจทก์ให้กำหนดไถ่ ๑๐ วัน โดยได้เคยทวงถามมาก่อนแล้วนั้น หาน้อยเกินควรอันจะขัดต่อ ป.แพ่ง ม.๗๒๘ ไม่ จึงพิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์ให้โจทก์ชนะคดี