คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4830/2537

ผู้มีสิทธิเอาประกันภัยนั้นมิได้จำกัดเพียงเฉพาะผู้มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่เอาประกันภัยเท่านั้น ผู้ที่มีความสัมพันธ์อยู่กับทรัพย์หรือสิทธิหรือผลประโยชน์หรือรายได้ใด ๆ ซึ่งถ้ามีวินาศภัยเกิดขึ้นจะทำให้ผู้นั้นต้องเสียหายและความเสียหายที่ผู้นั้นจะได้รับสามารถประมาณเป็นเงินได้แล้ว ผู้นั้นย่อมเป็นผู้มีส่วนได้เสียที่อาจเอาประกันได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 863โจทก์เป็นผู้มีส่วนได้เสียในการที่จะนำสินค้าไปมอบให้แก่ผู้ซื้อ โจทก์จึงมีสิทธิเอาประกันภัยสินค้าไว้กับจำเลยโดยมิต้องคำนึงถึงว่า กรรมสิทธิ์ในสินค้าดังกล่าวจะโอนไปยังผู้ซื้อแล้วหรือไม่ จำเลยให้การรับว่า โจทก์เอาประกันภัยสินค้าตามกรมธรรม์ประกันภัยจริง แต่ปฏิเสธไม่ยอมชดใช้ค่าสินไหมทดแทนโดยให้การต่อสู้เกี่ยวกับข้ออ้างของโจทก์ข้อนี้แต่เพียงว่าโจทก์ไม่มีสิทธิเรียกร้องจากจำเลยเพราะสินค้าที่โจทก์อ้างว่าเสียหายนั้น ไม่ใช่สินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลย โดยมิได้กล่าวว่าสินค้าที่โจทก์อ้างว่าเสียหายนั้นไม่ใช่สินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลยอย่างไรเพราะเหตุใด จึงเป็นคำให้การที่ไม่ได้แสดงโดยชัดแจ้งว่าจำเลยยอมรับหรือปฏิเสธข้ออ้างดังกล่าวของโจทก์รวมทั้งเหตุแห่งการนั้น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 177 วรรคสอง จำเลยจึงไม่มีสิทธิที่จำนำสืบตามคำให้การในส่วนนี้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 879 วรรคแรกความทุจริตหรือความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงตามความในบทบัญญัติดังกล่าวจะต้อง เป็นผู้เอาประกันภัยเองหรือเป็นของผู้รับประโยชน์จึงจะทำให้ผู้รับประกันภัยพ้นความรับผิดถ้าเป็นความทุจริตหรือความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของบุคคลอื่น ๆ แม้จะเป็นบุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้เอาประกันภัยหรือผู้รับประโยชน์เช่นลูกจ้าง แต่ไม่ได้ความว่าเกิดจากการกระทำหรือการได้ใช้จ้างวานหรือสนับสนุนของโจทก์ ก็ไม่ทำให้ผู้รับประกันภัยพ้นความรับผิดเหตุที่สินค้าเสียหายเกิดขึ้นขณะที่ลูกจ้างของโจทก์ทำหน้าที่ควบคุมเรือ ซึ่งเกิดระเบิดขึ้นที่ห้องเครื่องยนต์โดยไม่ได้ความว่าการระเบิดและการที่เรือจมเกิดจากการกระทำของโจทก์ หรือการได้จ้างวานหรือการสนับสนุนของโจทก์ จำเลยผู้รับประกันภัยจึงไม่พ้นความรับผิดเหตุที่สินค้าเสียหายเกิดขึ้นขณะที่ลูกจ้างของโจทก์ทำหน้าที่ควบคุมเรือซึ่งเกิดระเบิดขึ้นห้องเครื่องยนต์โดยไม่ได้ความว่าการระเบิดและการที่เรือจมเกิดจากกระทำของโจทก์หรือการได้จ้างวานหรือการสนับสนุนของโจทก์จำเลยผู้รับประกันจึงไม่พ้นความรับผิด ตามกรมธรรม์ประกันภัย จำกัดความรับผิดของผู้รับประกันภัยว่า ต้องไม่ถือว่าการประกันภัยนี้ขยายไปคุ้มครองการสูญเสียการเสียหายหรือค่าใช้จ่ายอันมีต้นเหตุอย่างใกล้ชิดกับความล่าช้านั้น ข้อความดังกล่าวมีความหมายถึงความ ล่าช้าที่เป็นเหตุโดยตรงให้สินค้าที่เอาประกันภัยไว้เสียหายเท่านั้น แต่เหตุที่สินค้าเสียหายครั้งนี้เนื่องจากการระเบิดในห้องเครื่องยนต์ของเรือหาใช่เกิดจากความล่าช้าในการขนส่งไม่จำเลยจึงไม่พ้นความรับผิด

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ส่งสินค้าจากกรุงเทพมหานครไปสิงคโปร์โดยพาหนะเรือยูนิคอร์ด 1 โจทก์ได้ทำสัญญาประกันภัยกับจำเลยว่าหากเกิดวินาศภัยสินค้าของโจทก์ได้รับความเสียหายในการขนส่งดังกล่าวไม่ว่าด้วยเหตุใด ๆ จำเลยจะใช้ค่าสินไหมทดแทนทั้งสิ้นให้แก่โจทก์ต่อมาได้เกิดระเบิดไฟไหม้เรือทำให้น้ำเข้าเรือและเรือจมลงเป็นเหตุให้สินค้าของโจทก์ทั้งหมดได้รับความเสียหาย ขอให้บังคับจำเลยชำระค่าเสียหายพร้อมด้วยดอกเบี้ยดังกล่าวถึงวันฟ้องเป็นเงิน8,527,573.78 บาท และดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7 ครึ่งต่อปีจากต้นเงิน 8,108,628 บาท นับแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ

จำเลยให้การว่า โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องจำเลย เพราะโจทก์ไม่ใช่ผู้เสียหาย ผู้เสียหายคือ บริษัทไตรมาริน แอสโซซิเอทส์ พีทีเอจำกัด ซึ่งอยู่ในประเทศสิงคโปร์ และเป็นผู้ซื้อสินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลย โจทก์ไม่เปิดเผยความจริงว่าเรือลำยูนิคอร์ค 1 เป็นเรือประมงได้รับอนุญาตจากกรมเจ้าท่าใช้เฉพาะสำหรับการทำประมงลากจูงเรือประมงอื่นเท่านั้น ซึ่งเป็นข้อเท็จจริงอาจจูงใจให้จำเลยบอกปัดไม่ยอมทำสัญญา สัญญาจึงเป็นโมฆียะ และจำเลยได้บอกล้างแล้ว สินค้าที่โจทก์อ้างว่าเสียหายนั้นไม่ใช่สินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลย ตามข้อตกลงเรือลำนี้จะต้องออกเดินทางประมาณวันที่ 6 มีนาคม 2528 แต่โจทก์ออกเดินทางล่าช้าและการขนส่งสินค้าของโจทก์นอกเส้นทางสินค้าที่บรรทุกไปนั้นมีความเสื่อมสภาพอยู่ในตัว ขณะที่เรือจมลงมีเรือประมงลำอื่นพร้อมที่จะช่วยรับสินค้า แต่นายเรือและเจ้าของเรือกลับปล่อยให้สินค้าจมลงใต้ทะเลโดยเจตนาจะทำลายสินค้าขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายจำนวนเงิน8,108,628 บาท แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันที่ 1 เมษายน 2528 จนกว่าจะชำระเสร็จ คำขอนอกจากนี้ให้ยก

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ผู้มีสิทธิเอาประกันภัยนั้นมิได้จำกัดเพียงเฉพาะผู้มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่เอาประกันภัยเท่านั้น ผู้ที่มีความสัมพันธ์อยู่กับทรัพย์หรือสิทธิหรือผลประโยชน์หรือรายได้ใด ๆซึ่งถ้ามีวินาศภัยเกิดขึ้นจะทำให้ผู้นั้นต้องเสียหายและความเสียหายที่ผู้นั้นจะได้รับสามารถประมาณเป็นเงินได้แล้วผู้นั้นย่อมเป็นผู้มีส่วนได้เสียที่อาจเอาประกันภัยได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 863 โจทก์เป็นผู้มีส่วนได้เสียในการที่จะนำสินค้าไปมอบให้แก่ผู้ซื้อโจทก์จึงมีสิทธิเอาประกันภัยสินค้าไว้กับจำเลย โดยมิต้องคำนึงถึงว่า กรรมสิทธิ์ในสินค้าดังกล่าวจะโอนไปยังผู้ซื้อแล้วหรือไม่ เมื่อสินค้าที่เอาประกันภัยไว้ได้รับความเสียหายโจทก์จึงมีอำนาจฟ้องเรียกร้องให้จำเลยรับผิดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่โจทก์ตามสัญญาประกันภัย

จำเลยให้การว่า โจทก์เอาประกันภัยสินค้าตามกรมธรรม์ประกันภัยจริง แต่ปฏิเสธไม่ยอมชดใช้ค่าสินไหมทดแทน โดยให้การต่อสู้เกี่ยวกับข้ออ้างของโจทก์ข้อนี้แต่เพียงว่า โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกร้องจากจำเลยเพราะสินค้าที่โจทก์อ้างว่าเสียหายนั้น ไม่ใช่สินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลย โดยมิได้กล่าวว่าสินค้าที่โจทก์อ้างว่าเสียหายนั้นไม่ใช่สินค้าที่โจทก์เอาประกันภัยไว้กับจำเลยอย่างไรเพราะเหตุใด จึงเป็นคำให้การที่ไม่ได้แสดงโดยชัดแจ้งว่าจำเลยยอมรับหรือปฏิเสธข้ออ้างดังกล่าวของโจทก์รวมทั้งเหตุแห่งการนั้น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 177วรรคสอง จำเลยจึงไม่มีสิทธิที่จะนำสืบตามคำให้การในส่วนนี้

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 879 วรรคแรกความทุจริตหรือ ความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงตามความในบทบัญญัติมาตราดังกล่าวจะต้องเป็นของผู้เอาประกันภัยเองหรือเป็นของผู้รับประโยชน์จึงจะทำให้ผู้รับประกันภัยพ้นความรับผิด แต่ถ้าเป็นความทุจริตหรือความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของบุคคลอื่น ๆแม้จะเป็นบุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้เอาประกันภัยหรือผู้รับประโยชน์ก็ไม่ทำให้ผู้รับประกันภัยพ้นความรับผิด ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าเหตุที่สินค้าเสียหายเกิดขึ้นขณะที่ลูกจ้างของโจทก์ทำหน้าที่ควบคุมเรือยูนิคอร์ด 1 ซึ่งเกิดระเบิดขึ้นที่ห้องเครื่องยนต์โดยไม่ได้ความว่าการระเบิดและการที่เรือยูนิคอร์ด 1 จมเกิดจากการกระทำของโจทก์หรือการได้จ้างวานใช้ หรือสนับสนุนของโจทก์จำเลยผู้รับประกันภัยจึงไม่พ้นความรับผิด

ตามกรมธรรม์ประกันภัยกำหนดวันที่เรือยูนิคอร์ด 1ออกเดินทางจากกรุงเทพมหานคร วันที่ 6 มีนาคม 2528 หรือโดยประมาณโดยมิได้กำหนดระยะเวลาขนส่งไว้ ที่ตามเงื่อนไขจำกัดความรับผิดของผู้รับประกันภัยมีใจความว่า ไม่ว่ากรณีใด ๆ จะต้องไม่ถือว่าการประกันภัยนี้ขยายไปคุ้มครองการสูญเสีย การเสียหายหรือค่าใช้จ่ายอันมีต้นเหตุอย่างใกล้ชิดจากความล่าช้านั้นข้อความดังกล่าวมีความหมายถึงความล่าช้าที่เป็นเหตุโดยตรงให้สินค้าที่เอาประกันภัยไว้เสียหายเท่านั้น เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่าเหตุที่สินค้าเกิดความเสียหายครั้งนี้เนื่องมาจากการระเบิดในห้องเครื่องยนต์ของเรือ หาใช่เกิดจากความล่าช้าในการขนส่งไม่จำเลยจึงไม่พ้นความรับผิด

พิพากษายืน