คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4895/2528

คำร้องของผู้ร้องทั้งห้าอ้างว่า ผู้ร้องมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินและบ้านร่วมกับจำเลย เมื่อจำเลยเป็นเจ้าของทรัพย์ดังกล่าว และจำเลยไม่ชำระหนี้ตามคำพิพากษาให้โจทก์ โจทก์ย่อมยึดทรัพย์นั้นมาขายทอดตลาดเพื่อชำระหนี้ได้ผู้ร้องทั้งห้าจะร้องขัดทรัพย์ขอให้ถอนการยึดและระงับการขายทอดตลาดทรัพย์ดังกล่าวหาได้ไม่แม้ผู้ร้องจะอ้างว่า จำเลยได้ครอบครองที่ดินเป็นสัดส่วนแต่ก็ไม่ได้ระบุว่า จำเลยครอบครองที่ดินส่วนไหนจนได้กรรมสิทธิ์แยกไปจากที่ดินส่วนที่เป็นของผู้ร้อง อันจะแบ่งขายที่ดินส่วนที่เป็นของจำเลยโดยเฉพาะได้ จำเลยยังคงมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินร่วมกับผู้ร้องที่ 1 ถึงที่ 4 อยู่ จึงไม่อาจแยกขายทอดตลาดที่ดินส่วนของจำเลยได้ คำร้องของผู้ร้องทั้งห้าในส่วนที่ขอให้กันเงินค่าขายที่ดินและบ้านให้แก่ผู้ร้องหากมีการขายทอดตลาดนั้นเป็นเรื่องขอให้ศาลกันส่วนของผู้ร้องในที่ดินและบ้านหาใช่เป็นเรื่องร้องขัดทรัพย์ไม่หากผู้ร้องมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินและบ้านร่วมกับจำเลยจริง เมื่อมีการขายทอดตลาดที่ดินและบ้าน ผู้ร้องก็มีสิทธิขอกันเงินค่าที่ดินและบ้านตามส่วนที่ตนมีกรรมสิทธิ์ได้

คดีสืบเนื่องมาจากศาลพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายและค่าสินไหมทดแทนให้โจทก์ จำเลยไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา โจทก์ขอให้บังคับคดี เจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินพิพาทมา ผู้ร้องทั้งห้ายื่นคำร้องว่า ที่พิพาทเป็นมรดกตกได้แก่ผู้ร้องที่ 1 ถึงที่ 4 และจำเลยคนละส่วนเท่า ๆ กัน ผู้ร้องที่ 5 อยู่กินกับจำเลยฉันสามีภริยา มีสิทธิในบ้านที่ถูกยึดร่วมกับจำเลยกึ่งหนึ่งขอให้ศาลมีคำสั่ง (1) ถอนการยึดและระงับการขายที่ดินส่วนของผู้ร้องที่ 1 ถึงที่ 4 โดยให้ขายทอดตลาดเฉพาะส่วนของจำเลย (2) ถอนการยึดและระงับการขายทอดตลาดบ้านส่วนของผู้ร้องที่ 5 กึ่งหนึ่ง (3) ถ้าหากมีการขายทอดตลาดที่ดินทั้งแปลงและบ้านทั้งหลัง ก็ให้กันเงินค่าขายที่ดิน 4 ใน 5 ส่วนให้แก่ผู้ร้องที่ 1 ถึงที่ 4 และกันเงินค่าขายบ้านกึ่งหนึ่งให้ผู้ร้องที่ 5

ศาลชั้นต้นสั่งยกคำร้อง

ผู้ร้องทั้งห้าอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

ผู้ร้องทั้งห้าฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คำร้องของผู้ร้องทั้งห้าอ้างว่าผู้ร้องมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินและบ้านร่วมกับจำเลย เมื่อจำเลยเป็นเจ้าของทรัพย์ดังกล่าวและจำเลยไม่ชำระหนี้ตามคำพิพากษาให้โจทก์ โจทก์ก็ย่อมยึดทรัพย์นั้นมาขายทอดตลาดเพื่อชำระหนี้ได้ ผู้ร้องทั้งห้าจะร้องขัดทรัพย์ขอให้ถอนการยึดและระงับการขายทอดตลาดทรัพย์ดังกล่าวหาได้ไม่ แม้ผู้ร้องจะอ้างว่า จำเลยได้ครอบครองที่ดินเป็นสัดส่วน แต่ก็ไม่ได้ระบุว่าจำเลยครอบครองที่ดินส่วนไหน จนได้กรรมสิทธิ์แยกไปจากที่ดินส่วนที่เป็นของผู้ร้อง อันจะแบ่งขายที่ดินส่วนที่เป็นของจำเลยโดยเฉพาะได้ จำเลยยังคงมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินร่วมกับผู้ร้องที่ 1 ถึงที่ 4อยู่จึงไม่อาจแยกขายทอดตลาดที่ดินส่วนของจำเลยดังที่ผู้ร้องร้องขอได้ ส่วนที่ผู้ร้องทั้งห้าขอให้กันเงินค่าขายที่ดินและบ้านให้แก่ผู้ร้อง หากมีการขายทอดตลาดนั้น พิเคราะห์แล้วเห็นว่า คำร้องของผู้ร้องในส่วนนี้เป็นเรื่องขอให้ศาลกันส่วนของผู้ร้องในที่ดินและบ้าน หาใช่เป็นเรื่องร้องขัดทรัพย์ไม่หากผู้ร้องมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินและบ้านร่วมกับจำเลยจริง เมื่อมีการขายทอดตลาดที่ดินและบ้าน ผู้ร้องก็มีสิทธิขอกันเงินค่าที่ดินและบ้านตามส่วนที่ตนมีกรรมสิทธิ์ได้ ที่ศาลล่างทั้งสองให้ยกคำร้องของผู้ร้องในส่วนนี้ โดยไม่ได้ไต่สวนคำร้องของผู้ร้องนั้น ไม่ต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา ฎีกาของผู้ร้องในส่วนนี้ฟังขึ้น

พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์และคำสั่งศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนคำร้องของผู้ร้องในส่วนที่เกี่ยวกับการขอกันส่วนต่อไป ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลให้ศาลชั้นต้นรวมสั่งเมื่อมีคำสั่งเกี่ยวกับการขอกันส่วนของผู้ร้อง