คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4952/2528

เมื่อจำเลยทำสัญญาซื้อขายและจดทะเบยียนโอนที่ดินตามฟ้องแก่โจทก์ กรรมสิทธิ์และสิทธิครอบครองในที่ดินแปลงนั้นย่อมโอนไปเป็นของโจทก์ทันทีโดยไม่ต้องกระทำการส่งมอบกันอีกการที่จำเลยยังคงยึดถือที่ดินดังกล่าวต่อไปเช่นเดิมภายหลังทำสัญญาซื้อขายและจดทะเบียนโอนนั้นเป็นเพียงยึดถือไว้แทนโจทก์เท่านั้น หาใช่ยึดถือเพื่อตนเองไม่ และไม่เป็นการแย่งการครอบครองหรือครอบครองปรปักษ์ต่อโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 โจทก์จึงมีสิทธิในที่ดินตามฟ้องดีกว่าจำเลย หากจำเลยจะยึดถือเพื่อตนเองโดยเจตนาเป็นเจ้าของจำเลยต้องบอกกล่าวแสดงเจตนาเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือให้โจทก์ทราบ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1381 คำสั่งของศาลว่าที่ดินตามฟ้องตกเป็นกรรมสิทธิ์ของจำเลยตามคำร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์นั้น ไม่ผูกพันโจทก์ซึ่งมีสิทธิในที่ดินดีกว่าจำเลย

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยจดทะเบียนโอนขายที่ดินให้แก่โจทก์แล้วโจทก์ได้มอบให้จำเลยดูแลที่ดินดังกล่าวแทนโจทก์ ต่อมาจำเลยยื่นคำร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์ ศาลจังหวัดแพร่มีคำสั่งให้ที่ดินดังกล่าวตกเป็นของจำเลย ขอให้ศาลพิพากษาว่าคำสั่งของศาลจังหวัดแพร่ไม่ผูกพันโจทก์ และให้จำเลยกับบริวารออกจากที่ดินโจทก์

จำเลยให้การว่า เดิมที่ดินเป็นของจำเลย ต่อมาจำเลยได้ครอบครองที่ดินโดยปรปักษ์ และศาลได้มีคำสั่งให้ที่ดินตกเป็นกรรมสิทธิ์ของจำเลยคำสั่งศาลดังกล่าวมีผลผูกพันโจทก์ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า คำสั่งของศาลจังหวัดแพร่ไม่มีผลผูกพันโจทก์ และให้ขับไล่จำเลย

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เมื่อจำเลยทำสัญญาซื้อขายและจดทะเบียนโอนที่ดินตามฟ้องแก่โจทก์ กรรมสิทธิ์และสิทธิครอบครองในที่ดินแปลงนั้นย่อมโอนไปเป็นของโจทก์ทันที โดยไม่ต้องกระทำการส่งมอบกันอีกการที่จำเลยยังคงยึดถือที่ดินดังกล่าวต่อไปเช่นเดิมภายหลังทำสัญญาซื้อขายและจดทะเบียนโอนนั้นเป็นเพียงยึดถือไว้แทนโจทก์เท่านั้น หาใช่ยึดถือเพื่อตนเองไม่ หากจำเลยจะยึดถือเพื่อตนเองโดยเจตนาเป็นเจ้าของจำเลยต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1381 ซึ่งบัญญัติว่า "บุคคลใดยึดถือทรัพย์สินอยู่ในฐานะเป็นผู้แทนผู้ครอบครอง บุคคลนั้นจะเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือได้ก็แต่โดยบอกกล่าวไปยังผู้ครอบครองว่าไม่เจตนาจะยึดถือทรัพย์สินแทนผู้ครอบครองต่อไป" ตามฎีกาของจำเลยรับว่ามิได้บอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะการยึดถือไปยังโจทก์ พฤติการณ์ของจำเลยตามที่จำเลยฎีกาไม่เป็นการแย่งการครอบครองหรือครอบครองโดยปรปักษ์ต่อโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382โจทก์จึงมีสิทธิในที่ดินตามฟ้องดีกว่าจำเลย คำสั่งของศาลจังหวัดแพร่ไม่ผูกพันโจทก์ เมื่อโจทก์ซึ่งเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินตามฟ้องไม่ประสงค์ให้จำเลยอยู่ในที่ดินของโจทก์จำเลยก็ต้องออกไป

พิพากษายืน