คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5037/2528

ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103 ข้อ 7 เป็นบทบังคับให้ผู้รับเหมาชั้นต้นซึ่งมิได้เป็นนายจ้างของลูกจ้างมีหน้าที่ต้องรับผิดในฐานะเป็นลูกหนี้ร่วมกับผู้รับเหมาช่วงที่เป็นนายจ้างของลูกจ้างในหนี้เงินบางประเภทดังที่กำหนดไว้มิได้หมายความว่าผู้รับเหมาชั้นต้นมีฐานะเป็นนายจ้างของลูกจ้างไปด้วย สภาพของการเป็นนายจ้างหรือลูกจ้างต้องเป็นไปตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเรื่องการคุ้มครองแรงงานฯ ข้อ 2 โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นลูกจ้างจำเลยและจำเลยให้การว่ามิได้เป็นนายจ้าง ไม่เคยว่าจ้างโจทก์ ประเด็นข้อพิพาทจึงมีว่าโจทก์เป็นลูกจ้างจำเลยหรือไม่ หากโจทก์จะขอให้บังคับจำเลยให้รับผิดในฐานะเป็นผู้รับเหมาชั้นต้นซึ่งมิได้เป็นนายจ้างของโจทก์ตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103ข้อ 7 ก็ชอบที่จะต้องบรรยายฟ้องให้ปรากฏถึงฐานะของจำเลยให้แจ้งชัด ที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยว่า แม้จำเลยมิได้เป็นนายจ้างของโจทก์ก็ต้องรับผิดในฐานะเป็นผู้รับเหมาชั้นต้นนั้น เป็นเรื่องนอกเหนือคำฟ้องและคำให้การ

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยจ้างโจทก์ทำงาน ตกลงค่าจ้างตามผลงานและรายวัน จำเลยไม่จ่ายค่าจ้างให้โจทก์ ขอให้บังคับจำเลยจ่ายค่าจ้างแก่โจทก์

จำเลยให้การว่า จำเลยได้ประมูลรับเหมางานได้และได้จ้างเหมาให้ ส. กับ ช. ทำงานบางส่วนซึ่งจำเลยจ่ายเงินตามสัญญาให้บุคคลทั้งสองไปแล้ว จำเลยมิได้เป็นนายจ้าง ไม่เคยว่าจ้างโจทก์

ศาลแรงงานกลางงดสืบพยานแล้ว พิพากษาให้จำเลยชำระค่าจ้างค้างจ่ายแก่โจทก์ตามฟ้อง

จำเลยอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยว่า โจทก์ฟ้องว่าโจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลย และจำเลยให้การว่ามิได้เป็นนายจ้างและไม่เคยว่าจ้างโจทก์ให้ทำงานให้ ประเด็นข้อพิพาทเบื้องต้นมีว่าโจทก์เป็นลูกจ้างจำเลยหรือไม่ การที่ประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103 ข้อ 7 กำหนดให้ผู้รับเหมาชั้นต้นรับผิดร่วมกับผู้รับเหมาช่วงซึ่งเป็นนายจ้างในเรื่องค่าจ้าง ฯลฯ ซึ่งต้องจ่ายให้แก่ลูกจ้างนั้น เป็นบทบังคับในกรณีที่ผู้รับเหมาช่วงเป็นนายจ้างของลูกจ้าง แต่ผู้รับเหมาชั้นต้นซึ่งมิได้เป็นนายจ้างของลูกจ้างด้วยนั้น ยังคงรับผิดในฐานะเป็นลูกหนี้ร่วมกับผู้รับเหมาช่วงในหนี้เงินบางประเภทดังที่กำหนดไว้เท่านั้น หาได้หมายความว่าผู้รับเหมาชั้นต้นมีฐานะเป็นนายจ้างของลูกจ้างไปด้วย สภาพของการเป็นนายจ้างลูกจ้างหรือไม่ต้องพิจารณาตามประกาศกระทรวมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงาน ลงวันที่ 16 เมษายน 2515 ข้อ 2 หากโจทก์ประสงค์ให้จำเลยต้องรับผิดในฐานะผู้รับเหมาชั้นต้นตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103 ข้อ 7 ก็ต้องบรรยายฟ้องให้ปรากฏข้อเท็จจริงถึงฐานะของจำเลยให้ตรงกับบทกฎหมายดังกล่าว ที่ศาลแรงานกลางวินิจฉัยให้จำเลยต้องรับผิดในฐานะผู้รับเหมาชั้นต้นแม้จะฟังว่าจำเลยมิได้เป็นนายจ้างของโจทก์ จึงเป็นเรื่องนอกฟ้องนอกคำให้การไม่ชอบด้วยวิธีพิจารณา

พิพากษายกคำพิพากษาศาลแรงงานกลาง ให้ศาลแรงงานกลางสืบพยานหลักฐานของคู่ความแล้วพิพากษาใหม่