คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 51/2483

กฎกระทรวงว่าด้วยวิธีจัดการและตั้งอัตราเป็นเงินอากรค่าน้ำตามความใน พรบ อากรค่าน้ำ ร.ศ. 120 ลงวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2456 ข้อ 14 23 เครื่องมือจับสัตว์น้ำประจำที่ต่อท้ายกฎ ฯ ว่าด้วยวิธีจัการและตั้งอัตราเก็บเงินอากรค่าน้ำตามความใน พรบ อากรค่าน้ำ ร.ศ. 120 ลงวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2456 นั้น เป็นเรื่องกำหนดจำนวนอากรต่างหาก หาได้จำกัดว่าเครื่องมือจับสัตว์ประจำปีที่จำนวน กำหนดแต่เพียงเท่านั้นไม่ อ้างฎีกาที่ 282/2466

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยใช้อวนระวะอันเป็นเครื่องมือจับสัตว์น้ำ โดยปักหลักเป็นการประจำที่ทำการจับสัตว์น้ำในลำคลองบางตีนอันเป็นที่สาธารณประโยชน์ โดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน ขอให้ลงโทษ

จำเลยให้การว่า ที่ที่ทำการจับสัตว์น้ำนั้นเป็นเขตต์ที่ไม่ต้องเสียค่าน้ำ หรือต้องรับอนุญาตอย่างใดไม่ และการจับสัตว์น้ำนี้ไม่ใช่เป็นการประจำ

ศาลชั้นต้นสืบพะยานโจทก์ ฝ่ายเดียวแล้วฟังว่า คลองบางตีนเป็นสาธารณ วิธีการที่จำเลยจับสัตว์น้ำนั้นเป็นการประจำที่ แต่จำเลยจะผิดก็ต่อเมื่อ จำเลยใช้เครื่องมือที่เรียกว่าเครื่องมือประจำที่ไม่ใช่ผิดเพราะเป็นการจับประจำอยู่กับที่ จำเลยจึงยังไม่มีผิด พิพากษายกฟ้อง

โจทก์ อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำพิพากษา ศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นสืบพะยานจำเลยแล้ว พิพากษาใหม่

จำเลยฎีกาว่า อวนระวะไม่มีระยะในกฏกระทรวงว่าเป็นเครื่องมือประจำที่ จะเอาผิดแก่จำเลยไม่ได้ ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อสำคัญอยุ่ที่ว่า เครื่องมือที่จำเลยใช้ในการจับสัตว์น้ำนี้เป็นเครื่องมือประจำที่ตามกฎข้อ ๑๔(๙) หรือไม่ และในที่ ๆ จำเลยทำการจับสัตว์น้ำนั้น เป็นที่สาธารณประโยชน์ตามข้อ ๒๓(๕) หรือไม่ เพราะถ้าเข้ากรณีข้อห้ามทั้ง ๒ ประการแล้วก็อยู่ในบังคับมาตรา ๑๓ ซึ่งให้ออกกฎห้ามได้ ส่วนความพิกัดอัตราค่าที่อนุญาตจับสัตว์น้ำประเภทประจำที่มีอะไรบ้างต่อท้ายกฎนั้นเป็นเรื่องกำหนดจำนวนอากรต่างหาก หาได้จำกัดว่าเครื่องมือจับสัตว์น้ำประจำมีจำนวนกำหนดแต่เพียง ๗ ชนิดเท่านั้นไม่ ซึ่งควรสืบพะยานจำเลยต่อไป จึงพิพากษายืนตาม ศาลอุทธรณ์