คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 515/2480

เสมียนอำเภอซึ่งมีหน้าที่เขียนและรับเงินเกี่ยวกับตั๋วพิมพ์รูปพรรณสัตว์ได้ปลอมใบนำส่งเงินซึ่งจำเลยมีหน้าที่จะต้องส่งให้เจ้าหน้าที่สรรพากรนั้นถือว่าเป็นการกระทำในหน้าที่ ต้องมีผิดฐานปลอมหนังสือตาม ม.229 ความผิดในเรื่องเจ้าพนักงานกระทำผิดในตำแหน่งหน้าที่นั้นไม่จำต้องเป็นตำแหน่งหน้าที่ประจำ แม้เป็นหน้าที่ชั่วคราวก็เป็นผิด อ้างฎีกาที่ 758/2478 ในคดีที่จำเลยกระทำผิดกฎหมายหลายบทนั้น เมื่อศาลเห็นว่าจำเลยมีผิดตามบทหนักแล้วก็ไม่จำต้องวินิจฉัยว่าจำเลยจะผิดกฎหมายบทเบาหรือไม่

คดีได้ความว่า จำเลยเป็นเสมียนอำเภอมีหน้าที่เขียนตั๋วพิมพ์รูปพรรณ์สัตว์ต่าง ๆ แลเป็นผู้รับเงินจากผู้มาทำตั๋วรูปพรรณ เงินนั้นจำเลยเป็นผู้รักษาและเป็นผู้นำส่งต่อเจ้าหน้าที่สรรพากร วิธีส่งเงินนั้นจำเลยเป็นผู้เขียนใบนำส่ง ส่งต่อเจ้าหน้าที่สรรพากรจำเลยได้เปลี่ยนแปลงแก้ไขใบนำส่งเงินค่าตั๋วพิมพ์รูปพรรณ์ แล้วยักยอกเอาเงินเป็นประโยชน์ส่วนตัวเสียรวม ๑๘ บาท

ศาลอุทธรณ์เห็นว่าที่โจทก์ขอให้ลงโทษตาม ม.๒๒๕-๒๒๙ นั้นใบนำส่งเงินเป็นแต่หนังสือราชการตามความหมายในมาตรา ๒๒๔ และรูปคดีไม่เข้าบท ม.๒๒๙ เพราะไม่ได้อยู่ในหน้าที่ของจำเลยเป็นผู้ทำตามตำแหน่ง จำเลยจึงไม่มีผิดตาม ม.๒๒๙ จึงพิพากษายืนตามศาลชั้นต้นที่ให้ลงโทษ จำเลยตาม ม.๑๓๑-๒๒๔

โจทก์ฎีกาขอให้ลงโทษตาม ม.๒๒๕-๒๒๙

ศาลฎีกาเห็นว่าการกระทำของจำเลยต้องถือว่าจำเลยทำการปลอมหนังสือในตำแหน่งหน้าที่ตาม ม.๒๒๙ ได้ คำว่า"ปลอมหนังสือซึ่งอยู่ในหน้าที่ของมันเป็นผู้ทำตามตำแหน่ง" นั้นหมายความแต่เพียงว่า ปลอมหนังสือซึ่งอยู่ในหน้าที่ราชการเท่านั้น หาได้หมายความว่าต้องเป็นผู้มีตำแหน่งประจำไม่ เมื่อจำเลยมีผิดตาม ม.๒๒๙ อันมีโทษหนักกว่า ม.๒๒๔ แล ๒๒๕ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัยว่าการกระทำของจำเลยจะเข้า ม.๒๒๔ หรือ ๒๒๕ ต่อไป จึงพิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ให้ลงโทษจำเลยตาม ม.๑๓๑-๒๒๙