คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5328/2558

การเกิดขึ้นและการปฏิบัติการชำระหนี้ตามสัญญาซื้อขายมีสาระสำคัญเริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการเจรจาต่อรองซึ่งเป็นเครื่องแสดงให้เห็นว่า สัญญาเกิดขึ้นโดยใจสมัครของทั้งสองฝ่าย จากนั้นมีการนำส่งคำเสนอและคำสนองเป็นลายลักษณ์อักษรลงนาม โดยคู่สัญญาหรือตัวแทนปรากฏรายละเอียดของสินค้าที่เจรจาต่อรองกันแล้วว่าจะซื้อขายกัน จำเลยทำหน้าที่เป็นเพียงผู้ติดต่อและประสานงานด้านข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าและเอกสารที่ต้องใช้ในการซื้อขายและส่งมอบ โดยไม่ปรากฏว่าจำเลยมีอำนาจตัดสินใจในขั้นตอนการเจรจาต่อรอง การทำคำเสนอ และการชำระราคา ทั้งชื่อของผู้ซื้อกับตัวแทนผู้ซื้อก็ปรากฏโดยเปิดเผยในเอกสารที่เกี่ยวกับการซื้อขาย ลำพังแต่การตรวจสอบสินค้าขั้นสุดท้ายก่อนการส่งมอบแก่ผู้ขนส่งที่จำเลยมีส่วนเกี่ยวข้องมากที่สุดและเป็นขั้นตอนสุดท้ายในกระบวนการปฏิบัติการชำระหนี้ตามสัญญาซื้อขาย ยังไม่เพียงพอที่จะถือได้ว่าเป็นตัวแทนค้าต่างที่ทำสัญญาซื้อขายทั้งหกครั้งในนามของตนเองแทน อันอาจจะทำให้จำเลยต้องผูกพันตามสัญญาซื้อขายต่อโจทก์ หรือเป็นตัวแทนที่อยู่ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาในต่างประเทศในอันที่จะต้องรับผิดแต่ลำพังตนเอง

โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องขอให้บังคับจำเลยรับผิดชำระราคาสินค้าให้แก่โจทก์จำนวน 268,379 ดอลลาร์สหรัฐ พร้อมดอกเบี้ยผิดนัดนับแต่วันครบกำหนดชำระในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี คำนวณถึงวันที่ 30 ตุลาคม 2552 เป็นเงิน 278,602.20 ดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นเงินไทย (อัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่ฟ้อง 33.58 บาท ต่อ 1 ดอลลาร์สหรัฐ) เป็นเงิน 9,355,461.87 บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน 268,379 ดอลลาร์สหรัฐ นับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

จำเลยให้การและแก้ไขคำให้การขอให้ยกฟ้อง

ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษายกฟ้อง ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ

โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่ามีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ว่า จำเลยต้องรับผิดชำระค่าสินค้าแก่โจทก์ในฐานะที่เป็นตัวแทนค้าต่างของ DEUTSCHLAND WOOLWORTH GMBH & Co.KGซึ่งอยู่ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาในต่างประเทศหรือไม่ เห็นว่า การเกิดขึ้นและการปฏิบัติการชำระหนี้ตามสัญญาซื้อขายมีสาระสำคัญเริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการเจรจาต่อรองซึ่งเป็นเครื่องแสดงให้เห็นว่าสัญญาซื้อขายเกิดขึ้นโดยใจสมัครของทั้งสองฝ่าย จากนั้นมีการส่งคำเสนอและคำสนองเป็นลายลักษณ์อักษรลงนามโดยคู่สัญญาหรือตัวแทนปรากฏรายละเอียดของสินค้าที่เจรจาต่อรองกันแล้วว่าจะซื้อขายกัน จำเลยทำหน้าที่เป็นเพียงผู้ติดต่อและประสานงานด้านข้อมูลเกี่ยวกับสินค้า และเอกสารที่ต้องใช้ในการซื้อขายและส่งมอบ โดยไม่ปรากฏว่าจำเลยมีอำนาจตัดสินใจในขั้นตอนการเจรจาต่อรอง การทำคำเสนอ และการชำระราคา ทั้งชื่อของผู้ซื้อคือ DEUTSCHE WOOLWORTH GMBH & Co.KG กับตัวแทนผู้ซื้อคือ บริษัทลี แอนด์ ฟุง (เทรดดิ้ง) จำกัด ก็ปรากฏโดยเปิดเผยในเอกสารที่เกี่ยวกับการซื้อขาย ลำพังแต่การตรวจสอบสินค้าขั้นสุดท้ายก่อนการส่งมอบแก่ผู้ขนส่ง ที่จำเลยมีส่วนเกี่ยวข้องมากที่สุดและเป็นขั้นตอนสุดท้ายในกระบวนการปฏิบัติการชำระหนี้ตามสัญญาซื้อขาย ยังไม่เพียงพอที่จะให้ถือได้ว่าจำเลยเป็นตัวแทนค้าต่างที่ทำสัญญาซื้อขายทั้งหกครั้งในนามของตนเองแทน DEUTSCHE WOOLWORTH GMBH & Co.KG อันอาจจะทำให้จำเลยต้องผูกพันตามสัญญาซื้อขายต่อโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 833 และมาตรา 837 หรือจำเลยเป็นตัวแทนของ DEUTSCHE WOOLWORTH GMBH & Co.KG ที่อยู่ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาในต่างประเทศตามมาตรา 824 ในอันที่จะต้องรับผิดแต่ลำพังตนเอง จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชำระค่าสินค้าแก่โจทก์ ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษามานั้น ชอบแล้ว อุทธรณ์ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ