คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 560/2473

หนี้สินที่เกิดขึ้นภายหลังที่หุ้นส่วนคนหนึ่งได้ตายไปแล้ว ผู้รับมฤดกของหุ้นส่วนผู้ตายไม่ต้องรับผิด

ห้างหุ้นส่วนสามัญเมื่อผู้ถือหุ้นคนหนึ่งตาย ห้างสุ้นส่วนต้องเลิก ถึงแม้สัญญาว่าผู้รับมฤดกถือหุ้นต่อไป แต่ถ้าเขาไม่ยอมก็ต้องเลิก

ได้ความว่าสามีจำเลยเปนหุ้นส่วนในห้างหุ้นส่วนสามัญญี่ห้อกิมบ้วนเล็งซึ่งได้จดทะเบียนแล้ว ต่อมาสามีจำเลยตาย ในสัญญาหุ้นส่วนว่าถ้าใครตาย ทายาทถือหุ้นต่อไป แต่จำเลยหาได้แสดงเจตนาที่จะเข้าเปนหุ้นส่วนแทนสามีไม่ ทั้งพยายามจะขายหุ้นของสามีให้แก่หุ้นส่วนคนอื่น แต่ไม่สำเร็จ บัดนี้โจทก์ฟ้องเรียกเงิน ซึ่งศาลจังหวัดสระบุรีตัดสินให้ห้างหุ้นส่วนญี่ห้อกิมบ้วนเล็งใช้หนี้โจทก์จากจำเลย แต่ปรากฏว่าหนี้สินรายนี้เกิดขึ้นภายหลังที่สามีจำเลยตายแล้ว ดังนี้

ศาลเดิมตัดสินให้จำเลยใช้เงินแก่โจทก์ตามฟ้อง

ศาลฎีกาและศาลอุทธรณ์ตัดสินกลับให้ยกฟ้องโจทก์ เพราะห้างหุ้นส่วนที่สามีจำเลยเปนผู้ถือหุ้นอยู่ย่อมเลิกกันแล้วตั้งแต่สามีจำเลยตายเปนต้นมา ตาม พรบ หุ้นส่วนบริษัท ร.ศ.๑๓๐ ม.๔๕-๕๗ และตามประมวลแพ่ง ม.๑๐๕๕ อนุมาตรา ๕ และ ม.๑๐๖๐ จำเลยจึงพ้นจากความรับผิดในหนี้สินรายนี้