คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 575/2498

คดีอาญาแผ่นดินซึ่งผู้เสียหายฟ้องศาลเองนั้นถือว่าผู้เสียหายฟ้องแทนแผ่นดิน

คดีซึ่งมิใช่ความผิดต่อส่วนตัวศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยไปแล้วโจทก์จะขอถอนฟ้องชั้นศาลอุทธรณ์ไม่ได้

จำเลยเบิกความเท็จต่อศาลในคดีแพ่ง แม้ในคดีนั้นศาลจะไม่เชื่อคำจำเลยและยกฟ้องของจำเลยเสีย โจทก์ก็ยังเป็นผู้เสียหายมีสิทธิฟ้อง จำเลยฐานเบิกความเท็ยได้

คดีขึ้นสู่ศาลฎีกาเฉพาะจำเลยที่ ๑ และ ๕ ในปัญหาข้อ ก.ม. ว่า ๑. คดีความผิดต่อแผ่นดินโจทก์จะถอนฟ้องเมื่อหลังจากศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยแล้วได้หรือไม่ ๒. เมื่อโจทก์ถอนฟ้องชั้นอุทธรณ์แล้วสภาพเป็นโจทก์จำเลยย่อมระงับไป ศาลอุทธรณ์ไม่มีอำนาจพิพากษาลงโทษจำเลย ๓. โจทก์ไม่ใช่ผู้เสียหาย

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ ๑,๕ สมคบกันปลอมหนังสือสัญญาซื้อขายแล้วนำมาเป็นพยานในคดีที่จำเลยที่ ๑ ร้องขัดทรัพย์โจทก์ในคดีแพ่งของศาลจังหวัดพระนครศรีอยุธยาแดงที่ ๖๗๕/๒๔๙๔ และสมคบกันเบิกความเท็จต่อศาลขอให้ลงโทษ

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นเห็นว่าความผิดฐานปลอมหนังสือโจทก์สืบไม่ได้ คงพิพากษาว่าจำเลยทั้งสองมีความผิดฐานเบิกความเท็จตาม ก.ม.อาญา ม.๑๕๕ จำคุกคนละ ๓ เดือน

จำเลยอุทธรณ์ โจทก์ขอถอนฟ้องในชั้นอุทธรณ์สำหรับจำเลยทั้งสอง ศาลอุทธรณ์เห็นว่าโจทก์ขอถอนฟ้องไม่ได้และฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยกระทำผิดจริง พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่าเมื่อศาลลงโทษจำเลยในคดีอาญาแผ่นดินซึ่งถือว่าเจ้าทุกข์เป็นโจทก์ฟ้องร้องแทนแผ่นดิน โจทก์จะขอถอนฟ้องในชั้นอุทธรณ์ไม่ได้ ฉนั้นฎีกาข้อ ก.ม.ข้อ ๒. ของจำเลยก็ไม่จำต้องวินิจฉัย ส่วนข้อที่ว่าโจทก์ไม่เสียหายเพราะในสำนวนร้องขัดทรัพย์ ศาลไม่เชื่อถ้อยคำจำเลยจึงพิพากษาให้ผู้ร้องแพ้คดีโจทก์นั้น เห็นว่าไม่ว่าโจทก์จะชนะหรือแพ้คดีก็ตามโจทก์ย่อมเสียหายอยู่ชัด ๆ จึงมีอำนาจฟ้องจำเลยได้ ศาลฎีกาพิพากษายืน