คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 580/2508

สามีภริยาที่จดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมายแล้ว ได้ทำหนังสือหย่ากันเองด้วยความสมัครใจ มีพยาน 2 คนลงชื่อในหนังสือหย่า อีกฝ่ายหนึ่งไม่ยอมไปจดทะเบียนหย่าที่อำเภอ ศาลบังคับให้ไปจดทะเบียนหย่าได้ถ้าไม่ไปก็ให้ถือเอาคำพิพากษาแทนเจตนา

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยได้จดทะเบียนสมรสเมื่อวันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๔๙๗ และอยู่กินด้วยกันมาจนมีบุตร ๒ คน เมื่อวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๐๓ โจทก์จำเลยได้หย่ากันโดยทำเป็นหนังสือแล้วให้แต่ละฝ่ายนำไปจดทะเบียนหย่าได้ โจทก์ได้นัดให้จำเลยไปจดทะเบียนการหย่ายังอำเภอ แต่จำเลยไม่ยอมไป จึงขอให้ศาลบังคับให้จำเลยไปจดทะเบียนหย่า

จำเลยให้การว่า ไม่ได้ทำหนังสือหย่าด้วยความสมัครใจ เมื่อทำหนังสือหย่าแล้วโจทก์กับจำเลยได้คืนดีกัน อยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา หนังสือหย่าระงับไปแล้ว ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นเห็นว่า จำเลยทำหนังสือหย่าด้วยความสมัครใค โจทก์มิได้คืนดีกับจำเลย และอยู่กินด้วยกันอีก หนังสือหย่ายังมิได้ระงับไปพิพากษาให้จำเลยไปจดทะเบียนหย่า ถ้าไม่ไป ให้ถือเอาคำพิพากษานี้แทนการแสดงเจตนาของจำเลย

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงเช่นเดียวกับศาลล่าง แล้วพิพากษายืน