คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 587/2480

ประมวลวิธีพิจารณาความแพ่ง ม. 142 ครอบครองแลทำประโยชน์ในที่ดินแก่งแย่งกันมา โดยไม่ปรากฏว่า ครอบครองเป็นส่วนสัด ศาลแบ่งให้คนละครึ่ง กรณีเช่นนี้ถ้าคู่ความไม่ตกลงกัน ก็ให้ประมูลราคาระหว่างโจทก์จำเลยก่อนถ้าไม่ตกลงก็ให้ขายทอดตลาดวิธีพิจารณาความแพ่งค่าธรรมเนียม

คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า จำเลยยังอาจเข้าแย่งการครอบครองที่ดินของโจทก์จึงขอให้ห้าม แลเรียกค่าเสียหาย

ทางพิจารณาได้ความว่าที่พิพาทเป็นที่ไม่มีหนังสือสำคัญ โจทก์จำเลยต่างมีที่ดินติดต่อกับที่รายพิพาทนี้ด้วยกัน แต่จะติดกับด้านไหน เพียงไร ไม่ได้ความแน่นอน โจทก์ จำเลยต่างมีพะยานด้วยกันทั้ง ๒ ผ่านมา เบิกความว่าต่าง ได้ครอบครองที่พิพาทมาช้านานเป็นเวลากว่า ๑๐ ปี แลได้ก่อสร้างปลูกต้นผลไม้ลงในที่นี้ด้วยกัน

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามพฤตติการณ์ควรฟังว่าโจทก์จำเลยต่างใด้ครอบครองปลูกต้นผลไม้และอื่น ๆ ลงในที่วิวาทนี้มาด้วยกัน เมื่อทางพิจารณาไม่ปรากฏว่าเป็นสัดส่วน จึงต้องฟังว่าโจทก์จำเลยต่างมีสิทธิในที่พิพาทนี้เท่า ๆ กัน เมื่อจะร่วมปะปนกันต่อไปไม่ได้ ก็ต้องแบ่งกัน จึงพิพากษาให้แย่งที่พิพาทให้โจทก์จำเลยคนละครึ่งใครจะได้ด้านไหนแล้วแต่จะตกลงกัน ถ้าไม่ต้องการแล่งตามวิธีนี้ ให้ประมูลราคาระหว่างโจทก์จำเลยก่อน ถ้าขัดข้องให้ขายทอดตลาดได้ เงินเท่าไรให้แบ่งคนละครึ่ง