คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 593/2508

เมื่อมีหนี้ต่อกันแล้วคู่กรณีก็อาจแปลงหนี้อย่างหนึ่งเป็นหนี้อีกอย่างหนึ่งได้ในภายหลัง โจทก์จำเลยตกลงกันว่าให้หนี้เงินค่าจ้างระหว่างโจทก์จำเลยผูกพันกันในรูปเป็นหนี้เงินกู้ โจทก์จำเลยจึงมีความผูกพันต่อกันในหนี้เงินกู้ ในการกู้ยืมที่มีหลักฐานเป็นหนังสือเมื่อจะนำสืบการใช้เงินต้องมีหลักฐานเป็นหนังสืออย่างใดอย่างหนึ่ง ลงลายมือชื่อผู้ให้ยืมมาแสดงหรือหลักฐานแห่งการกู้ยืมนั้นได้เวนคืนแล้ว หรือได้แทงเพิกถอนลงในเอกสารนั้นแล้วจะนำพยานบุคคลมาสืบถึงการใช้เงินนั้นไม่ได้ ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 653 วรรคสอง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทำสัญญากู้และรับเงินของโจทก์ไปโดยสัญญาจะใช้คืนภายในเวลาที่กำหนด แต่จำเลยก็ไม่ชำระ ขอให้ศาลบังคับ

จำเลยสู้ว่า จำเลยทำสัญญากู้ให้โจทก์ไว้จริง แต่เป็นการกู้ไม่มีตัวเงิน จำเลยไม่เคยรับเงินตามสัญญากู้จากโจทก์ สัญญากู้นี้ทำขึ้นเพื่อให้โจทก์ไปรับเงินค่าลากไม้ และโจทก์ได้รับเงินไปแล้ว

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยชำระหนี้แก่โจทก์ตามฟ้อง

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า พฤติการณ์ตามคำให้การของจำเลยเป็นเรื่องโจทก์จำเลยตกลงกันว่าให้หนี้เงินค่าจ้างระหว่างโจทก์จำเลยผูกพันกันในรูปเป็นหนี้เงินกู้หนี้เงินค่าจ้างก็มีต่อกันจริง เพราะโจทก์ได้ทำงานที่จ้างเสร็จตามสัญญาแล้ว กรณีที่เป็นหนี้ต่อกันแล้วคู่กรณีก็อาจแปลงหนี้อย่างหนึ่งเป็นหนี้อีกอย่างหนึ่งได้ในภายหลังโจทก์จำเลยจึงมีความผูกพันต่อกันในหนี้เงินกู้ เมื่อเป็นหนี้เงินกู้ก็ต้องอยู่ภายใต้บังคับแห่งบทบัญญัติเรื่องกู้ยืมในการกู้ยืมเงินที่มีหลักฐานเป็นหนังสือ จะนำสืบการใช้เงินได้ต่อเมื่อมีหลักฐานเป็นหนังสืออย่างใดอย่างหนึ่ง ลงลายมือชื่อผู้ให้ยืมมาแสดงหรือหลักฐานแห่งการกู้ยืมนั้นได้เวนคืนแล้วหรือได้แทงเพิกถอนลงในเอกสารนั้นแล้ว จำเลยจะขอนำพยานบุคคลมาสืบถึงการใช้เงินจึงเป็นการต้องห้ามตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 653 วรรค 2

พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลย