คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 595/2494

ก่อนวันนัดสืบพยานโจทก์ซึ่งเป็นวันนัดสืบพยานครั้งแรกหนึ่งวัน จำเลยยื่นคำร้องขอยื่นบัญชีระบุพยาน อ้างเหตุที่ไม่ยื่นภายในกำหนดแห่ง ก.ม.ว่าเนื่องจากการติดต่อกับพยานให้ครบตามความจำเป็นเพื่อความยุติธรรมไม่ได้และก็เพิ่งได้ครบ ดังนี้ ถ้าศาลเห็นว่ามีเหตุผลอันสมควรตาม ก.ม.แล้วก็อาศัยอำนาจตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 87 เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมให้สืบพยานจำเลยตามที่ระบุไว้นั้นได้

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์เห็นว่า ข้ออ้างของจำเลยที่ไม่ยื่นบัญชีระบุพยานภายในกำหนดนั้น ไม่เป็นเหตุอันสมควร จึงไม่อนุญาตให้จำเลยยื่นบัญชีระบุพยาน ดังนี้ จำเลยย่อมฎีกาว่าข้ออ้างของจำเลยมีเหตุผลอันสมควรตาม ก.ม.ได้

โจทก์ฟ้องว่า กู้เงินจำเลยไว้โดยมอบนาของโจทก์ให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ย บัดนี้จำเลยไม่ยอมรับชำระเงินกู้ และยังขายนาของโจทก์แก่จำเลยที่ ๒ จึงขอให้ศาลแสดงว่านาพิพาทเป็นของโจทก์ให้จำเลยรับชำระหนี้ เพิกถอนนิติกรรมซื้อขายระหว่างจำเลย

จำเลยต่อสู้ว่า เป็นเรื่องขายฝาก ครบกำหนดแล้วไม่ไถ่จำเลยที่ ๑ จึงขายแก่จำเลยที่ ๒ ๆ รับซื้อไว้โดยสุจริต

ก่อนวันนัดสืบพยานโจทก์หนึ่งวัน จำเลยยื่นคำร้องขอยื่นบัญชีระบุพยาน อ้างเหตุที่ไม่ยื่นภายในกำหนดแห่งกฎหมายว่าเนื่องจากการติดต่อพยานให้ครบตามความจำเป็นเพื่อความยุติธรรมไม่ได้และก็เพิ่งได้ครบ ศาลชั้นต้นสั่งส่งสำเนาให้โจทก์ ๆ คัดค้านว่าไม่ควรอนุญาต ศาลชั้นต้นเห็นว่าข้ออ้างของจำเลยไม่มีเหตุผลอันควร จึงไม่อนุญาตให้จำเลยยื่นบัญชีระบุพยาน แล้วดำเนินการสืบพยานโจทก์ไปฝ่ายเดียว พิพากษาให้โจทก์ชนะคดีตามฟ้อง

จำเลยอุทธรณ์ , ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา, ศาลชั้นต้นสั่งรับเฉพาะปัญหาข้อ ก.ม.

ศาลฎีกาได้พิจารณาเหตุผลทั่ว ๆ ไปตามที่ปรากฎในสำนวนแล้วเห็นว่า การที่จำเลยยื่นบัญชีระบุพยานไม่ถูกต้องตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๘๘ หาใช่จงใจฝ่าฝืนเพื่อจะให้โจทก์เสียเปรียบในทางคดีไม่ ทั้งความจริงโจทก์ก็ไม่เสียเปรียบอย่างไร เพราะได้ทราบหลักฐานฝ่ายจำเลยที่อ้างอิงก่อนสืบพยานโจทก์ ถ้าโจทก์จะขอเลื่อนคดีไปเพื่อสอบสวนหลักฐานให้แน่นอนเสียก่อน โดยให้จำเลยเสียค่าป่วยการเฉพาะวันให้ ก็ย่อมมีทางทำได้ อาศัยมาตรา ๘๗ แห่ง ป.ม.วิ.แพ่งเพื่อประโยชน์แห่งความยุตติธรรมจำเป็นจะต้องสืบพยานหลักฐานอันสำคัญในคดีสมควรจะได้ฟังพยานหลักฐานของจำเลยต่อไป จึงพิพากษายกคำพิพากษาศาลล่างให้ศาลชั้นต้นสืบพยานจำเลยแล้วพิพากษาใหม่