คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 596/2492

โจทก์ฟ้องจำเลยหาว่า ขนย้ายข้าวทางทะเล เป็นการฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการสำรวจและห้ามกักกันข้าว ขอให้ลงโทษฐานขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์ แต่ประกาศของคณะกรรมการดังที่โจทก์ฟ้องปรากฎว่า เป็นประกาศอนุญาตให้ขนย้ายข้าวได้ภายในเขตต์จังหวัดเดียวกัน ดังนี้ จำเลยหามีความผิดฐานขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์ตามฟ้องโจทก์ไม่ เพราะการที่จะเป็นผิดตาม มาตรา 13 แห่ง พ.ร.บ.สำรวจและห้ามกักกันข้าวที่โจทก์อ้าง ต้องปรากฎว่าเป็นการขนย้ายออกนอกเขตต์ตามมาตรา 10 เสียก่อน

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยขนย้ายข้าวสารและข้าวเปลือกบรรทุกเรือใบออกทางทะเลจากอำเภอปากพนัง ไปเขตต์อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช โดยมิได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่เป็นการละเมิดประกาศคณะกรรมการสำรวจและห้ามกักกันข้าว ขอให้ลงโทษ จำเลยให้การรับว่าได้ทำการขนย้ายข้าวจริงตามฟ้อง แต่จำเลยไม่รู้ว่ามีประกาศห้าม ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยตามฟ้อง ศาลอุทธรณ์ฟังว่า โจทก์ไม่มีพะยานนำสืบว่า จำเลยได้ทราบประกาศพิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามประกาศที่โจทก์อ้างในฟ้องมีความว่า "ขอประกาศเพิ่มเติมว่าการขนย้ายข้าวภายในเขตต์จังหวัดนครศรีธรรมราช ฯลฯ ให้ทำได้ แต่ห้ามมิให้ขนย้ายข้าวทางทะเลเป็นอันขาด เว้นแต่

(ก) การขนย้ายข้าวทางทะเล จากตำบลปากพนัง อำเภอปากพนังไปยังอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช ฯลฯ โดยได้รับอนุญาตจากข้าหลวงประจำจังหวัดหรือผู้รักษาการแทน ซึ่งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่" ดังนี้ไม่ใช่ประกาศกำหนดเขตต์ห้ามขนย้ายข้าว แต่เป็นประกาศอนุญาตให้ขนย้ายข้าวภายในเขตต์จังหวัดนครศรีธรรมราช คดีนี้จำเลยขนย้ายข้าวภายในเขตต์จังหวัดนครศรีธรรมราช ไม่ใช่ขนย้ายออกนอกเขตต์ ซึ่งคณะกรรมการประกาศห้าม เมื่อไม่ใช่ขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์แล้วก็ไม่มีผิดตามกฎหมายที่โจทก์ฟ้อง เพราะจะมีผิดตามมาตรา ๑๓ แห่ง พ.ร.บ.ที่โจทก์อ้างนั้น จะต้องปรากฎว่า ขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์ตามมาตรา ๑๐ เสียก่อน แต่คดีนี้ไม่ปรากฎว่าจำเลยขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์ที่คณะกรรมการประกาศห้ามแต่อย่างใด จึงลงโทษจำเลยตามฟ้องไม่ได้

พิพากษายืนในข้อที่ให้ยกฟ้อง