คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 602/2510

ภริยาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายของโจทก์เป็นผู้ทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์มาโดยโจทก์เป็นผู้ไปติดต่อตกลงกับผู้ขายและ เป็นผู้ค้ำประกัน โจทก์ขายนาของโจทก์มาชำระราคารถและเป็นผู้จัดการนำรถไปเดินรับส่งคนโดยสารหารายได้เลี้ยงครอบครัวตลอดทั้งเป็นผู้ควบคุมเก็บรักษารถ ภริยาโจทก์ก็รับว่าโจทก์เป็นผู้ซื้อรถ แต่ลงชื่อภริยาไว้เพราะภริยาโจทก์เกรงว่าโจทก์จะไปมีภริยาใหม่ และการที่จำเลยขับรถไปพลิกคว่ำโดยประมาททำให้รถเสียหาย ย่อมเป็นการทำให้เสียหายแก่การเดินรถหารายได้มาเลี้ยงครอบครัว ทั้งโจทก์และภริยาอาจต้องรับผิดกับผู้ให้เช่าซื้ออีกด้วย โจทก์จึงมีอำนาจฟ้องจำเลยได้

โจทก์ได้จ้างจำเลยมาขับรถยนต์ทั้ง ๆ ที่รู้อยู่ว่าจำเลยอายุ เพียง 18-19 ปีและไม่มีใบขับขี่ ซึ่งโดยปกติย่อมจะถืออยู่ว่าเป็น ผู้มีความระมัดระวังและความสามารถในการขับรถน้อยอยู่แล้วจึงนับว่าเป็นความประมาทของโจทก์อันมีส่วนเป็นเหตุทำให้เกิดความเสียหายขึ้น ถือได้ว่าโจทก์เสี่ยงยอมรับผลเช่นนั้นอยู่แล้ว จึงควรมีส่วนรับผิดด้วย

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 1 ผู้เยาว์อายุ 18 ปีเป็นบุตรอยู่ใต้อำนาจปกครองของจำเลยที่ 2 ซึ่งเป็นบิดา ได้ขับรถโจทก์โดยพลการและโดยประมาทเลินเล่อ ทำให้รถโจทก์พลิกตกลงไปในคูข้างถนนเสียหาย การกระทำของจำเลยเป็นการละเมิดต่อโจทก์ จำเลยที่ 2 ซึ่งใช้อำนาจปกครองจำเลยที่ 1 ต้องรับผิดด้วย โจทก์ได้ทวงถามให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย จำเลยไม่ยอมใช้ให้ตามที่เสียไป ขอให้ศาลบังคับ

จำเลยต่อสู้ว่า รถตามฟ้องเป็นกรรมสิทธิ์ของคนอื่น อยู่ในความครอบครองของโจทก์ โจทก์ไม่ได้เป็นเจ้าของจึงไม่ใช่ผู้เสียหายไม่มีสิทธิฟ้องคดีนี้ โจทก์จ้างจำเลยที่ 1 ขับรถ รถเกิดอุบัติเหตุห้ามล้อแตกจึงพลิกคว่ำ เป็นเหตุสุดวิสัย จำเลยไม่ได้ประมาทไม่ต้องรับผิด จำเลยที่ 2 ได้ใช้ความระมัดระวังจำเลยที่ 1 ตามหน้าที่บิดาแล้ว โจทก์เสียหายไม่มาก จำเลยไม่เคยยอมรับว่าจะใช้ค่าเสียหายให้โจทก์

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ 3,150 บาท ยกฟ้องจำเลยที่ 2

โจทก์อุทธรณ์ให้จำเลยที่ 1 ใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ 7,750 บาทและให้จำเลยที่ 2 ร่วมรับผิดด้วย

ศาลอุทธรณ์เห็นว่าโจทก์ไม่ใช่เจ้าของรถพิพาท ไม่มีอำนาจฟ้องพิพากษาแก้ให้ยกฟ้องที่เกี่ยวกับจำเลยที่ 1 นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามศาลชั้นต้น

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า แม้รถพิพาทจะยังเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ขายและนางกรีภริยาโจทก์โดยไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันเป็นผู้ทำสัญญาเช่าซื้อมา แต่การเช่าซื้อรายนี้โจทก์เป็นผู้ไปติดต่อตกลงกับผู้ขายและเป็นผู้ค้ำประกันนางกรี โจทก์ขายนาของโจทก์มาชำระราคารถและเป็นผู้จัดการนำรถไปเดินรับส่งคนโดยสารหารายได้มาเลี้ยงดูอุปการะครอบครัว ตลอดจนเป็นผู้ควบคุมดูแลเก็บรักษารถนางกรีเองก็ว่า การซื้อรถนี้โจทก์เป็นผู้ซื้อ แต่ที่ลงชื่อนางกรีเพราะนางกรีไม่ไว้ใจเกรงสามีจะไปมีภริยาใหม่ และการที่จำเลยขับรถไปพลิกคว่ำโดยประมาททำให้รถเสียหายเช่นนี้ ย่อมเป็นการทำให้เสียหายแก่การเดินรถหารายได้มาเลี้ยงครอบครัว ทั้งโจทก์และภริยาอาจต้องรับผิดกับผู้ให้เช่าซื้ออีกด้วย โจทก์จึงมีอำนาจฟ้องจำเลยข้อเท็จจริงฟังได้ว่าโจทก์จ้างจำเลยที่ 1 มาขับรถยนต์พิพาทโดยรู้อยู่ว่าจำเลยอายุเพียง 18-19 ปีและไม่มีใบขับขี่ ซึ่งโดยปกติย่อมจะต้องถืออยู่ว่าเป็นผู้มีความระมัดระวังและความสามารถในการขับรถน้อยอยู่แล้ว จึงนับว่าเป็นความประมาทของโจทก์อันมีส่วนเป็นเหตุทำให้เกิดความเสียหายขึ้น ถือได้ว่าโจทก์เสี่ยงยอมรับผลเช่นนั้นอยู่แล้ว จึงควรมีส่วนรับผิดด้วย ส่วนค่าขาดรายได้ซึ่งโจทก์ขอเพิ่มจากที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้ ไม่มีเหตุที่ควรจะแก้ไข

พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้บังคับคดีไปตามศาลชั้นต้น