คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 688/2477

ประกาศยุยงให้ผู้อื่นกระทำผิด ถ้ามีผู้กระทำตามประกาศนั้น+ประกาศมีผิดฐานเป็นตัวการด้วย พยาบาทมาดหมายกรณีเกิดต่อเนื่องจากการวิวาทนั้นจะฟังว่าเป็นการพยาบาทยังไม่ได้ +รรมนูญศาล วิธีพิจารณาความอาชญา ตัดสิน คณะผู้พิพากษาเมื่อจะต้องพิพากษาคดีโดยคณะอื่นนอกจากคณะที่ฟัง+แถลงการณ์ ศาลออกหมาย+ให้แถลงการณ์ใหม่แล้วแต่ไม่มีฝ่ายใดมาแถลงการณ์ดังนี้ คณะใหม่ย่อมพิพากษาดังนี้ คณะใหม่ย่อมพิพากษาคดีได้

ได้ความว่าผู้ตายกับพวกวิวาทกับชาวบ้านและจำเลยที่คลอง ๒๙ ผู้ตายแย่งเป็นไป ๑ กระบอกแล้วหนีไป พวกชาวบ้านคลอง ๒๙ ไล่ตามไป พวกชาวบ้านคลอง ๒๙ ไล่ตามไป บางคนล่วงหน้าไปบอกกำนันให้ช่วยจับ กำนันจับผู้ตายได้จะพาไปบ้าน พวกคู่วิวาทยังกระหายจะทำร้ายผู้ตาย ขณะนั้นปรากฎว่าจำเลยแต่งเครื่องแบบตำรวจมาถึงที่นั่นพูดว่า "ฆ่ามันให้หมดพวกเสือทั้งนั้น" จำเลยขอให้กำนันส่งปืนให้ กำนันไม่ส่งจำเลยก็ตรงเข้าแย่งปืนและได้ประกาศขึ้นว่า "จับเป็นไม่ได้ให้จับตาย" ราษฎรที่ตามมาก็กลุ้มรุมทำร้ายผู้ตาย ผู้ควบคุมเห็นเหลือความสามารถก็ปล่อยตัวผู้ตาย ๆหนีไป ราษฎรวิ่งไล่ตามจำเลยก็ร้องว่าจับเป็นไม่ได้ให้จับตายนายชิดกับพวกไล่ทัน นายชิดเอาฉมวกแทงผู้ตาย ๆ

ศาลอุทธรณ์แก้คำพิพากษาศาลเดิมว่าที่พิพากษาว่าจำเลยมีผิดตามมาตรา ๑๗๕ ,๖๔ นั้นชอบแล้ว แต่แก้ ม.๒๕๐ เป็นให้ลงโทษตามมาตรา ๒๔๙ จำคุกตลอดชีวิตร์

โจทก์ขอให้ลงโทษจำเลยตาม ม.๒๕๐ จำเลยฎีกาว่าศาลอุทธรณ์เปลี่ยนคณะโดยฟังคำแถลงการณ์คณะ ๑ ตัดสินคณะหนึ่งการตายไม่เกิดเพราะจำเลยยุยง

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การที่ผู้ตายถูกฆ่าตายเพราะเหตุที่จำเลยประกาศยุยงขึ้นจำเลยมีผิดฐานเป็นตัวการยุยงตามมาตรา ๑๗๕-๖๔ แต่เหตุการณ์ปรากฎต่อเนื่องกันจากการวิวาท ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้นใหม่จะฟังว่าจำเลยทำด้วยความพยาบาทไม่ถนัด

อนึ่งการที่ศาลอุทธรณ์จะเปลี่ยนคณะพิพากษาคดีนั้น ก็ได้ออกหมายนัดให้คู่ความมาแถลงการณ์ใหม่แล้ว หากจำเลยไม่ไปเอง จึงไม่ผิดวิธีพิจารณา พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์