คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 693/2487

การที่สัญญากู้เงิน 400 บาท สูญหายไปเพราะความประมาทเลินเล่อ สาลรับฟังพยานบุคคลแทนเอกสารนั้นได้

พยานที่ได้ไห้การไว้โดยไม่ได้สาบานหรือปติญานตน แต่ได้มาสาบานตนรับรองว่าข้อความที่ตนได้เบิกความไปแล้วเปนความจิงไนพายหลังดังนี้ถ้อยคำของพยานที่ได้ไห้การไว้นั้นย่อมรับพังได้.

คดีนี้มีปัญหาขึ้นสู่สาลดีกาว่า (๑) การที่สัญญากู้เงินกัน ๔๐๐ บาท สูญหายไปเพราะความประมาทเลินเล่อไม่ไช่สูญหายโดยเหตุสุดวิสัยตามประมวนวิธีพิจารนาความแพ่งมาตรา ๙๓, ๙๔. นั้น สาลจะรับฟังตามบุคคลแทนพยานเอกสารนั้นได้หรือไม่ (๒) การที่พยานเข้าเบิกความโดยมิได้สาบานหรือปติญานตนเสียก่อน แล้วพายหลังถูกเรียกกลับเข้าสาบานตนว่าที่เบิกความไปแล้วนั้นเปนความจิง เช่นนี้ การที่สาลรับฟังคำเบิกความนั้นจะขัดกับประมวนกดหมายวิธีพิจารนาความแพ่งมาตรา ๑๑๒, หรือไม่

สาลดีกาเห็นว่า (๑) การสูญหายนั้นไม่จำต้องเปนโดยเหตุสุดวิสัย สาลก็อนุญาตไห้นำพยานบุคคลมาสืบได้ตาม ป.วิแพ่งมาตรา ๙๓ (๒) ความที่ว่า "หรือไม่สามาถนำต้นฉบับมาได้โดยประการอื่น" มีความหมายชัดหยู่แล้ว

(๒) การที่พยานได้สาบานตนแล้วรับรองต่อสาลว่าข้อความที่ตนเบิกความไปแล้วเปนความจิง นั้น เปนการที่พยานได้สาบานตนเบิกความตามความมุ่งหมายของมาตรา ๑๑๒ แล้ว ถ้อนคำของพยานที่ไห้การไว้ย่อมรับฟังได้.