คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 705/2489

สร้อยคอและแหวนซึ่งเป็นของใช้ของบุคคลธรรมดานั้น ไม่ใช่วัตถุโบราณหรือของมีค่าอันจะพึงถือว่าเป็นกรรมสิทธิ์ของแผ่นดิน

สร้อยคอและแหวนซึ่งไม่ปรากฏตัวเจ้าของ ตกอยู่ในลำธารห้วยน้ำไหลนั้นผู้เก็บได้ไม่จำต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1323(3)และการเอาไว้ไม่เป็นผิดตาม มาตรา 318 แห่งกฎหมายลักษณะอาญา

ฟ้องว่าของที่เก็บได้เป็นทรัพย์ไม่ปรากฏตัวเจ้าของและเป็นทรัพย์แผ่นดินโจทก์ต้องนำสืบว่าทรัพย์นั้นเป็นของใคร หายมาอย่างใด และเป็นทรัพย์ที่แผ่นดินต้องการสงวนไว้อย่างใดด้วย ถ้าโจทก์สืบไม่สมฟ้องก็ลงโทษจำเลยไม่ได้

คดีนี้โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยเก็บทองรูปพรรณโบราณอันเป็นทรัพย์สินหาย ซึ่งไม่ปรากฏเจ้าของหรือทรัพย์แผ่นดินได้แล้วเอามาตัดแบ่งกัน และสมคบกันยักยอกเอาทรัพย์รายนี้ไว้ เป็นอาณาประโยชน์ส่วนตัวเสีย ไม่ส่งมอบทรัพย์สินดังกล่าวนี้และแจ้งต่อตำรวจหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมาย ขอให้ลงโทษตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 318 และให้ริบของกลางหรือโฆษณาหาเจ้าของที่แท้จริงด้วย

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้ยกฟ้องโจทก์ และไม่ริบของกลาง

โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า ตามที่โจทก์กล่าวอ้างในฟ้องว่าทรัพย์รายนี้เป็นทรัพย์ไม่ปรากฏมีเจ้าของนั้นโจทก์นำสืบไม่ได้ว่าเป็นทรัพย์สินของใคร หายมาอย่างใดตั้งแต่เมื่อใด จึงเป็นการนำสืบไม่สมฟ้อง และที่โจทก์กล่าวหาว่าเป็นทรัพย์แผ่นดิน ก็ปรากฏว่าทรัพย์รายนี้เป็นสร้อยคอ แหวนและก้านแหวนหัก แสดงว่าเป็นของใช้ส่วนตัวบุคคล ตกจมอยู่ในลำธารไม่ปรากฏตัวเจ้าของโจทก์มิได้นำสืบให้เห็นว่าเป็นของอันมีลักษณะที่แผ่นดินต้องการสงวนเป็นทรัพย์แผ่นดิน เช่นเป็นของโบราณหรือมีค่ามาก ซึ่งผู้เก็บได้มิควรยึดถือไว้เป็นกรรมสิทธิ์ของตนจึงยังไม่พอถือว่าเป็นทรัพย์แผ่นดิน ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยไม่จำเป็นต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1323(1) และไม่มีความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 318 คงพิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น