คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 710/2509

การที่ทายาทคนหนึ่งฟ้องผู้จัดการมรดกเกี่ยวกับการจัดการมรดก ถือว่าเป็นการฟ้องแทนทายาทคนอื่นๆ ด้วย

ทายาทคนหนึ่งฟ้องผู้จัดการมรดกคนก่อนว่า จัดการมรดกไปด้วยความทุจริตประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง ทำให้ทายาทกองมรดกนั้นเสียหาย ศาลวินิจฉัยว่าโจทก์นำสืบไม่ได้ว่าผู้จัดการมรดกคนเก่านั้นได้กระทำไปด้วยความไม่สุจริตและประมาทเลินเล่อการที่ผู้จัดการมรดกได้กระทำไปจึงผูกพันกองมรดกคดีถึงที่สุด ต่อมาผู้จัดการมรดกคนใหม่ซึ่งเข้ามาจัดการมรดกแทนผู้จัดการมรดกคนเก่าที่ถูกศาลพิพากษาเพิกถอนได้ฟ้องผู้จัดการมรดกคนเก่าในทำนองเดียวกันกับที่ทายาทได้ฟ้องในคดีก่อน และคดีถึงที่สุดแล้วนั้นถือว่าเป็นการรื้อฟื้นคดีขึ้นมาฟ้องแทนทายาทอีก เป็นการใช้สิทธิของทายาทซึ่งเป็นตัวการที่ได้ฟ้องไปแล้วนั่นเอง จึงเป็นฟ้องซ้ำ

โจทก์ฟ้องในฐานะผู้จัดการมรดกคนใหม่ฟ้องผู้จัดการมรดกคนเก่าที่ถูกศาลพิพากษาเพิกถอนออกจากการเป็นผู้จัดการมรดกเป็นจำเลยที่ 1 ว่า ในระหว่างที่จำเลยที่ 1 เป็นผู้จัดการมรดกได้กระทำการทุจริต ประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงและนอกเหนืออำนาจหน้าที่จนเป็นเหตุให้กองมรดกเสียหายโดยฟ้องจำเลยที่ 2 แล้วก็สมยอมทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันเอาเงินในกองมรดกจ่ายให้จำเลยที่ 2 โดยจำเลยที่ 2 ไม่มีสิทธิจะได้รับเงินนั้นขอให้เพิกถอนคำพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความหรือพิพากษาว่าหนี้สินอันเกิดจากสัญญาประนีประนอมนั้นไม่ผูกพันกองมรดก

จำเลยที่ 1 ให้การว่าได้ทำสัญญาประนีประนอมยอมความโดยครอบครอง มิได้ประมาทเลินเล่อ โจทก์ฟ้องซ้ำ

จำเลยที่ 2 ให้การว่าได้ทำสัญญาประนีประนอมยอมความกับจำเลยที่ 1 โดยสุจริตโจทก์ฟ้องซ้ำ

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่า จำเลยทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันโดยสุจริตต่อหน้าศาล ยกฟ้องโจทก์

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า การที่ผู้แทนโดยชอบธรรมของทายาทสองคนฟ้องขอให้ศาลพิพากษาถอนจำเลยที่ 1 ออกจากผู้จัดการมรดก แล้วขอให้ตั้งโจทก์เป็นผู้จัดการมรดกแทนต่อไป โดยทายาทอื่น ๆ มิได้เข้ามาเป็นโจทก์ร่วม ถือได้ว่าโจทก์ดำเนินการฟ้องร้องแทนทายาทอื่น ๆ ด้วยต่อมาผู้แทนโดยชอบธรรมของทายาททั้งสองคนนั้นได้เป็นโจทก์ฟ้องจำเลยที่ 1 ในฐานะผู้จัดการมรดกว่าจำเลยที่ 1 ตกลงประนีประนอมยอมความกับจำเลยที่ 2 เอาเงินกองมรดกให้จำเลยที่ 2 ศาลได้พิพากษาคดีถึงที่สุดก็ถือได้อีกว่า โจทก์ได้ฟ้องแทนทายาทอื่นด้วยแล้ว เมื่อศาลได้พิพากษาว่าจำเลยที่ 1 ประนีประนอมยอมความกับจำเลยที่ 2 เป็นการผูกพันกองมรดกแล้ว โจทก์ในคดีนี้ซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกคนใหม่หรือผู้แทนทายาทคนใหม่ก็ไม่อาจจะรื้อฟื้นคดีขึ้นมาฟ้องแทนทายาทได้อีก เพราะเป็นการใช้สิทธิของทายาทซึ่งเป็นตัวการที่ได้ฟ้องไปแล้วนั่นเอง ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 148

พิพากษายืน ยกฎีกาโจทก์