คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 713/2539

องค์ประกอบของความผิดทุกข้อที่กฎหมายบัญญัติไว้สำหรับความผิดแต่ละฐานเป็นสาระสำคัญที่โจทก์ต้องบรรยายในคำฟ้องจึงจะขอให้ลงโทษจำเลยได้คำฟ้องที่ขาดองค์ประกอบของความผิดเป็นคำฟ้องที่มิได้บรรยายถึงการกระทำทั้งหลายที่อ้างว่าจำเลยได้กระทำผิดจึงเป็นคำฟ้องที่ไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา158(5) ปัญหาว่าคำฟ้องได้บรรยายครบองค์ประกอบของความผิดหรือไม่เป็นปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชนแม้จำเลยจะมิได้ยกขึ้นมาต่อสู้ในศาลชั้นต้นจำเลยก็มีสิทธิที่จะยกขึ้นมาว่ากล่าวในชั้นอุทธรณ์ได้ การออกเช็คเพื่อชำระหนี้อันจะเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คพ.ศ.2534มาตรา4จะต้องเป็นการชำระหนี้ที่มีอยู่แล้วในขณะออกเช็คและหนี้นั้นจะต้องเป็นหนี้ที่บังคับกันได้ตามกฎหมายโจทก์บรรยายฟ้องแต่เพียงว่าจำเลยออกเช็คให้แก่โจทก์เพื่อชำระหนี้โดยมิได้บรรยายให้เห็นว่าหนี้นั้นเป็นหนี้ที่มีอยู่จริงหรือไม่หากเป็นหนี้ที่มิได้มีอยู่จริงขณะออกเช็คหรือเป็นหนี้ที่ไม่อาจบังคับได้ตามกฎหมายการออกเช็คเพื่อชำระหนี้เช่นนั้นก็ไม่เป็นความผิดตามมาตรา4แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวคำฟ้องของโจทก์จึงเป็นคำฟ้องที่ไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา158(5)

โจทก์ ฟ้อง ว่า จำเลย สั่งจ่าย เช็ค 1 ฉบับ ลงวันที่ 15 ตุลาคม2536 จำนวนเงิน 1,000,000 บาท ให้ แก่ โจทก์ เพื่อ ชำระหนี้ ต่อมาธนาคาร ปฏิเสธ การ จ่ายเงิน เมื่อ วันที่ 15 ตุลาคม 2536 โดย ให้ เหตุผล ว่ามี คำสั่ง ให้ ระงับ การ จ่าย จำเลย มี เจตนา ออก เช็ค โดย ไม่ให้ มี การใช้ เงิน ตามเช็ค ขอให้ ลงโทษ ตาม พระราชบัญญัติ ว่าด้วย ความผิด อัน เกิดจาก การ ใช้ เช็ค พ.ศ. 2534 มาตรา 4

ศาลชั้นต้น ไต่สวน มูลฟ้อง แล้ว เห็นว่า คดี มีมูล ให้ ประทับ ฟ้อง

จำเลย ให้การ ปฏิเสธ

ศาลชั้นต้น พิพากษา ว่า จำเลย ผิด ตาม พระราชบัญญัติ ว่าด้วยความผิด อัน เกิดจาก การ ใช้ เช็ค พ.ศ. 2534 มาตรา 4 ลงโทษ จำคุก8 เดือน

จำเลย อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 พิพากษากลับ ให้ยก ฟ้องโจทก์

โจทก์ ฎีกา

ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า คดี มี ปัญหา ต้อง วินิจฉัย ว่า ปัญหา ที่ ว่าคำฟ้อง ที่ ไม่ บรรยาย ให้ ครบ องค์ประกอบ ความผิด เป็น ปัญหาข้อกฎหมายที่ เกี่ยวกับ ความสงบ เรียบร้อย ของ ประชาชน หรือไม่ เห็นว่า องค์ประกอบของ ความผิด ทุก ข้อ ที่ กฎหมาย บัญญัติ ไว้ สำหรับ ความผิด แต่ละ ฐานเป็น สาระสำคัญ ที่ โจทก์ ต้อง บรรยาย ใน คำฟ้อง จึง จะ ขอให้ ลงโทษ จำเลย ได้คำฟ้อง ที่ ขาด องค์ประกอบ ของ ความผิด เป็น คำฟ้อง ที่ ถือ มิได้ ว่าได้ บรรยาย ถึง การกระทำ ทั้งหลาย ที่ อ้างว่า จำเลย ได้ กระทำผิด จึง เป็นคำฟ้อง ที่ ไม่ชอบ ด้วย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 158(5)ปัญหา ดังกล่าว เป็น ปัญหาข้อกฎหมาย ที่ เกี่ยวกับ ความสงบ เรียบร้อยของ ประชาชน แม้ จำเลย จะ มิได้ ยกขึ้น มา ต่อสู้ ใน ศาลชั้นต้น จำเลยก็ มีสิทธิ ที่ จะ ยกขึ้น มา ว่ากล่าว ใน ชั้นอุทธรณ์ ได้ ที่ ศาลอุทธรณ์วินิจฉัย ชอบแล้ว ปัญหา ข้อ ต่อมา มี ว่า คำฟ้อง ของ โจทก์ ได้ บรรยายครบ องค์ประกอบ ความผิด ตาม พระราชบัญญัติ ว่าด้วย ความผิด อัน เกิดจาก การใช้ เช็ค พ.ศ. 2534 มาตรา 4 หรือไม่ เห็นว่า การ ออก เช็ค เพื่อชำระหนี้ อัน จะ เป็น ความผิด ตาม พระราชบัญญัติ ดังกล่าว นั้น จะ ต้อง เป็นการ ชำระหนี้ ที่ มี อยู่ แล้ว ใน ขณะ ออก เช็ค และ หนี้ นั้น จะ ต้อง เป็นหนี้ ที่ บังคับ กัน ได้ ตาม กฎหมาย โจทก์ บรรยาย ใน คำฟ้อง แต่เพียง ว่าจำเลย ออก เช็ค ให้ แก่ โจทก์ เพื่อ ชำระหนี้ โดย มิได้ บรรยาย ให้ เห็นว่าหนี้ นั้น เป็น หนี้ ที่ มี อยู่ จริง หรือไม่ และ บังคับ ได้ ตาม กฎหมาย หรือไม่หาก เป็น หนี้ ที่ มิได้ มี อยู่ จริง ขณะ ออก เช็ค หรือ เป็น หนี้ ที่ ไม่อาจบังคับ ได้ ตาม กฎหมาย การ ออก เช็ค เพื่อ ชำระหนี้ เช่นนั้น ก็ ไม่เป็นความผิด ตาม มาตรา 4 แห่ง พระราชบัญญัติ ว่าด้วย ความผิด อัน เกิดจาก การใช้ เช็ค พ.ศ. 2534 คำฟ้อง ของ โจทก์ ดังกล่าว จึง เป็น คำฟ้อง ที่ไม่ชอบ ด้วย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 158(5)

พิพากษายืน