คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 768/2511

ผู้สั่งจ่ายเช็คจะต่อสู้ผู้ทรงด้วยข้อต่อสู้อันอาศัยความเกี่ยวพันเฉพาะบุคคลระหว่างตนกับผู้ทรงคนก่อนหาได้ไม่.เว้นแต่การโอนจะได้มีขึ้นด้วยคบคิดกันฉ้อฉล.

จำเลยสั่งจ่ายเช็คให้แก่ผู้ทรงคนก่อนเพื่อเป็นประกันการปฏิบัติตามสัญญา. เมื่อผู้ทรงคนก่อนยังไม่ปฏิบัติตามสัญญา. และจำเลยสั่งห้ามธนาคารจ่ายเงินตามเช็ค. ผู้ทรงคนก่อนจึงสลักหลังโอนเช็คให้โจทก์มาฟ้อง. เป็นการยืมมือโจทก์ฟ้อง. ดังนี้ ย่อมถือว่าคบคิดกันฉ้อฉลจำเลยผู้สั่งจ่ายไม่ต้องรับผิด.

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นผู้ทรงเช็คซึ่งจำเลยเป็นผู้สั่งจ่ายโดยได้รับโอนจากนายเช็งหรือเชียงเม้ง แซ่โง้ว ซึ่งนำมาแลกเงินสดโจทก์ได้นำเช็คดังกล่าวเข้าบัญชีเงินฝากธนาคารของโจทก์เพื่อเรียกเก็บเงินตามเช็คนั้นแล้ว แต่เรียกเก็บไม่ได้ เพราะจำเลยสั่งห้ามธนาคารจ่ายเงิน ขอให้บังคับ จำเลยต่อสู้ว่า จำเลยได้สั่งจ่ายเช็คดังกล่าวให้นายเช็งจริงแต่โจทก์มิใช่ผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมาย เพียงแต่นายเช็งยืมมือโจทก์ให้มาฟ้องจำเลย โจทก์ทราบดีแล้วว่าจำเลยได้ออกเช็คนั้นให้นายเช็งเป็นประกันในการที่นายเช็งจะต้องไปโอนสิทธิการเช่าที่ดินและต่ออายุสัญญาเช่าที่ดินให้จำเลย ซึ่งนายเช็งยังไม่สามารถโอนได้ โจทก์ใช้สิทธิโดยไม่สุจริต ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยได้สั่งจ่ายเช็คที่พิพาทให้นายเช็งเป็นประกันในการที่นายเช็งจะโอนสิทธิการเช่าที่ดินและต่อสัญญาเช่าที่ดินให้จำเลย แต่นายเช็งยังไม่ปฏิบัติ จำเลยมีสิทธิงดจ่ายเงินได้นายเช็งกับโจทก์คบคิดกันฉ้อฉลจำเลย โดยให้นายเช็งสลักหลังเช็คโอนให้โจทก์ เพื่อให้โจทก์มาฟ้อง จำเลยไม่ต้องรับผิด พิพากษายกฟ้อง โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า นายเช็งกับโจทก์ได้คบคิดกันฉ้อฉลจำเลยโดยให้นายเช็งสลักหลังเช็คตามฟ้องโอนให้โจทก์ เพื่อให้โจทก์มาฟ้องคดีนี้เรียกเงินตามเช็คซึ่งจำเลยสั่งห้ามธนาคารจ่าย เป็นการยืมมือโจทก์ เพราะนายเช็งฟ้องเรียกร้องตามเช็คเองไม่ได้ผลมาแล้ว โจทก์มิใช่ผู้ทรงที่ได้รับโอนเช็คมาโดยชอบ พิพากษายืน.