คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 784/2502

โจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายจากผู้รับขนส่งทางทะเล เนื่องจากของที่ขนส่งเปียกน้ำ โดยระบุเหตุที่ทำให้ทรัพย์สินของโจทก์เสียหายเกิดจากการประมาทเลินเล่อของนายเรือผู้ควบคุมดูแลยานพาหนะ และส่งสำเนากรมธรรม์มาด้วยซึ่งตามกรมธรรม์ ข้อ 9 ระบุว่า บริษัทไม่ต้องรับผิดจากภัยอันเนื่องจากการเสียหายฯลฯ อันเกิดแต่การเลินเล่อของนายเรือจำเลยมิได้ยกกรมธรรม์ ข้อ 9 ขึ้นมาต่อสู้เพื่อให้พ้นความรับผิด ก็ไม่มีประเด็นในข้อนี้ ดังนี้ ศาลไม่มีอำนาจหยิบยกกรมธรรม์ ข้อ 9 นั้น ขึ้นวินิจฉัยให้ (ประชุมใหญ่ครั้งที่ 9/2502)

สัญญาประกันภัยการขนส่งทางทะเลระบุว่า ประกันภัยน้ำย่อมกินความถึงการเปียกน้ำทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นน้ำทะเลหรือน้ำจืด ซึ่งทำให้ทรัพย์สินของผู้เอาประกันภัยเสียหาย

อายุความฟ้องเรียกค่าเสียหายจากผู้รับขนส่งทางทะเล ไม่มีบทบัญญัติไว้ในกฎหมายไทย แต่นำเอาอายุความรับขนตามมาตรา 624 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาใช้ปรับแก่คดีได้

คดีนี้ โจทก์ฟ้องจำเลยที่ 1 ผู้รับประกันวินาศภัย และจำเลยที่ 2 ผู้รับขนส่งทางทะเล เรียกค่าเสียหายเนื่องจากยาฉุนของโจทก์ที่ส่งไปสิงคโปร์เปียกน้ำเป็นเงิน 24,000 บาท พร้อมทั้งดอกเบี้ย

จำเลยที่ 1 ต่อสู้ว่า จำเลยรับประกันภัยเฉพาะเปียกน้ำทะเลเท่านั้น ยาฉุนของโจทก์เปียกน้ำโดยท่อน้ำจืดในเรือแตก

จำเลยที่ 2 ต่อสู้ว่า ถ้ายาฉุนของโจทก์เปียกน้ำจริง ก็คงเป็นเพราะความประมาทเลินเล่อของนายเรือและฟ้องของโจทก์ขาดอายุความ

ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยที่ 1 ไม่ต้องรับผิด และเหตุที่เกิดขึ้นไม่ใช่เพราะความประมาทเลินเล่อของจำเลยที่ 2 และฟ้องของโจทก์เฉพาะจำเลยที่ 2 ขาดอายุความ พิพากษายกฟ้องโจทก์

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า จำเลยที่ 2 ไม่ต้องรับผิดตามฟ้อง พิพากษาแก้ให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินให้โจทก์ตามฟ้อง นอกนั้นยืนตามศาลชั้นต้น

โจทก์และจำเลยที่ 1 ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ฟ้องของโจทก์ระบุเหตุที่ทำให้ทรัพย์สินของโจทก์เสียหาย เกิดจากการประมาทเลินเล่อของนายเรือผู้ควบคุมดูแลยานพาหนะ และตามกรมธรรม์ที่ส่งต่อศาล ข้อ 9 ว่า บริษัทไม่ต้องรับผิดจากภัยเนื่องจากการเสียหายอันเกิดแต่การเลินเล่อของนายเรือฝ่ายจำเลยไม่ยกกรมธรรม์ ข้อ 9 ขึ้นต่อสู้ ศาลฎีกาวินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ว่า จำเลยที่ 1 มิได้ยกกรมธรรม์ข้อ 9 ขึ้นมาต่อสู้เพื่อให้พ้นความรับผิด ก็ไม่มีประเด็นในข้อนี้ ศาลจะหยิบยกกรมธรรม์ข้อ 9 นั้น ขึ้นวินิจฉัยไม่ได้

ตามกรมธรรม์การขนส่งทางทะเลรายนี้ ระบุว่าประกันภัยเปียกน้ำไม่ได้ระบุว่าเป็นน้ำทะเลหรือน้ำเฉย ๆ ฉะนั้น ยาฉุนของโจทก์เปียกน้ำจืดซึ่งรั่วจากท่อใหญ่ในเรือแตก จำเลยที่ 1 ผู้รับประกันภัยจึงต้องรับผิด

เรื่องอายุความนั้น โจทก์จ้างจำเลยที่ 2 รับขนยาฉุนของโจทก์ไปส่งที่สิงคโปร์โดยทางเรือเป็นการขนส่งนอกน่านน้ำไทย ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 609 ให้บังคับตามกฎหมายและข้อบังคับว่าด้วยการขนของทางทะเลก็ดี แต่ตามกฎหมายว่าด้วยการรับขนทางทะเลไม่มีบทบัญญัติไว้ในกฎหมายไทย ในเรื่องอายุความรับขนตามมาตรา 624 บัญญัติว่า ในข้อความรับผิดของผู้ขนส่งในการที่ของสูญหายหรือบุบสลายนั้น ห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้นกำหนด 1 ปี นับแต่ส่งมอบ ฯลฯ เว้นแต่ในกรณีทุจริต ศาลฎีกาเห็นว่าบทกฎหมายนี้ยกขึ้นปรับกับข้อโต้เถียงเรื่องอายุความคดีนี้ได้ และเห็นว่าคดีนี้โจทก์ฟ้องจำเลยที่ 2 พ้นกำหนด 1 ปี นับแต่วันส่งมอบและกรณีไม่มีการทุจริต คดีขาดอายุความแล้ว

พิพากษายืน