คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 793/2517

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1, 2 ร่วมกันกระทำผิด โดยจำเลยที่ 1 ยื่นคำร้องขอใบสุทธิโดยไม่มีหลักฐานการสอบไล่ได้ จำเลยที่ 2 ซึ่งเป็นครูใหญ่กรอกข้อความอันเป็นเท็จรับรองในแบบสอบสวนขอรับใบสุทธิหรือใบแทนเกิน 10 ปี เสนอขออนุญาตออกให้ตามคำขอ เป็นเหตุให้นายอำเภอและเจ้าหน้าที่แผนกศึกษาธิการอำเภอหลงเชื่อ อนุญาตให้จำเลยที่ 2 ออกใบสุทธิซึ่งเป็นเอกสารปลอมให้จำเลยที่ 1 แล้วจำเลยที่ 1 นำไปเป็นหลักฐานสมัครรับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านต่อคณะกรรมการรับสมัครคณะกรรมการรับใบสมัครของจำเลยที่ 1 ไว้และเป็นผลให้จำเลยที่ 1 ได้รับเลือก โจทก์ในฐานะผู้สมัครรับเลือกด้วยได้รับความเสียหาย ขอให้ลงโทษจำเลยที่ 1, 2 ฐานปลอมและใช้เอกสารปลอม ดังนี้ ถือได้ว่าการกระทำของจำเลยเป็นการกระทำต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ของรัฐ รัฐเป็นผู้เสียหายโดยตรง การที่โจทก์ไม่ได้รับเลือก หาใช่เป็นผลโดยตรงจากการกระทำของจำเลยไม่ โจทก์จึงไม่ใช่ผู้เสียหายตามกฎหมายที่จะนำคดีมาฟ้องได้

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสองได้ร่วมกระทำผิด โดยจำเลยที่ ๑ ยื่นคำร้องขอใบสุทธิชั้นประถมปีที่ ๔ โดยไม่มีหลักฐานเดิมว่า สอบไล่ได้ต่อจำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นครูใหญ่ จำเลยที่ ๒ ได้สอบสวนและกรอกข้อความลงในแบบใบสอบสวนรับรองว่าจำเลยที่ ๑ สอบไล่ได้ชั้นประถมปีที่ ๔อันเป็นความเท็จ เสนอต่อนายอำเภอสุวรรณภูมิ นายอำเภอและเจ้าหน้าที่แผนกศึกษาธิการอำเภอสุวรรณภูมิหลงเชื่อได้มีหนังสืออนุญาตให้จำเลยที่ ๒ ออกใบสุทธิให้จำเลยที่ ๑ ได้ จำเลยที่ ๒ ออกใบสุทธิปลอมให้แก่จำเลยที่ ๑ จำเลยที่ ๑ นำใบสุทธิปลอมดังกล่าวไปใช้เป็นหลักฐานการสมัครรับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านคณะกรรมการรับสมัครหลงเชื่อรับใบสมัครและใบสุทธิปลอมของจำเลยที่ ๑ ไว้และเป็นผลให้จำเลยที่ ๑ ได้รับเลือกตั้ง โจทก์ในฐานะผู้สมัครรับเลือกด้วยได้รับความเสียหาย ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓, ๒๖๔, ๒๖๕, ๒๖๖, ๒๖๗, ๒๖๘

ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานชั้นไต่สวนมูลฟ้อง แล้ววินิจฉัยว่า โจทก์มิใช่ผู้เสียหายโดยนิตินัยตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา ๒๘(๒) ไม่มีอำนาจฟ้อง จึงมีคำสั่งให้ยกฟ้องของโจทก์

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ฟ้องของโจทก์ที่กล่าวหาว่าจำเลยร่วมกระทำผิดโดยจำเลยที่ ๑ ยื่นขอใบสุทธิโดยไม่มีหลักฐานการสอบไล่ได้ จำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นครูใหญ่กรอกข้อความอันเป็นเท็จรับรองในแบบสอบสวนขอรับใบสุทธิหรือใบแทนเกิน ๑๐ ปี เสนอขออนุญาตให้ตามคำขอ เป็นเหตุให้นายอำเภอและเจ้าหน้าที่แผนกศึกษาธิการอำเภอหลงเชื่ออนุญาตให้จำเลยที่ ๒ ออกใบสุทธิซึ่งเป็นเอกสารปลอมให้แก่จำเลยที่ ๑ ก็ดี จำเลยที่ ๑ นำไปเป็นหลักฐานสมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ใหญ่บ้านต่อคณะกรรมการรับสมัครก็ดีล้วนแล้วแต่เป็นการกระทำต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ของรัฐ รัฐจึงเป็นผู้เสียหายโดยตรงจากการกระทำของจำเลย ส่วนการที่โจทก์ไม่ได้รับเลือก หาใช่เพราะผลโดยตรงจากการกระทำของจำเลยไม่ โจทก์จึงมิใช่ผู้เสียหายตามกฎหมายที่จะนำคดีมาฟ้องได้

พิพากษายืน