คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 823-825/2496

ไวยาวัจจกรเป็นโจทก์ ฟ้องคดีแทนวัด จำเลยคัดค้านว่าไม่มีอำนาจฟ้อง เพราะมิได้รับมอบอำนาจโดยถูกต้อง เมื่อปรากฏว่าโจทก์มีเอกสารที่คณะสงฆ์วัดนั้นแต่งตั้งโจทก์เป็นไวยาวัจจกร และปรากฏว่าเจ้าอาวาสวัดนั้นก็ได้ทำหนังสือมอบอำนาจให้โจทก์ดำเนินคดีแทนวัดได้อีกฉบับหนึ่งแม้หนังสือฉบับแรกจะมิได้ปรากฏชัดว่าให้โจทก์ดำเนินคดีได้ก็ดี แต่หนังสือฉบับหลังมอบอำนาจให้ดำเนินคดีได้ไว้ชัดเจน การที่โจทก์เพิ่งแสดงหนังสือมอบอำนาจฉบับหลังภายหลังนั้นไม่เป็นเหตุให้ศาลไม่รับฟัง เพราะตัวการย่อมรับรองการกระทำของตัวแทนได้ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 823 โจทก์จึงฟ้องความแทนวัดได้ โดยชอบ

คดี 3 สำนวนนี้ โจทก์คนเดียว แต่ต่างจำเลย มีมูลกรณีเดียวกันศาลจึงได้รวมพิจารณาพิพากษา ในคำฟ้องมีใจความว่าโจทก์เป็นไวยาวัจจกรวัดป่าซางงาม วัดป่าซางงามเป็นวัดในพระพุทธศาสนา มีที่ธรณีสงฆ์แปลงหนึ่ง เนื้อที่ 2 ไร่เศษ จำเลยทั้ง 3 สำนวนบุกรุกที่รายนี้จึงขอให้ขับไล่และเรียกค่าเสียหาย ฯลฯ

จำเลยต่อสู้กรรมสิทธิ์ และว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง ฯลฯ

ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า โจทก์เป็นไวยาวัจกรของวัดย่อมมีอำนาจฟ้อง และยังมีหนังสือมอบอำนาจเจ้าอาวาสให้โจทก์ฟ้องด้วย ส่วนข้อเท็จจริงฟังว่าเป็นที่ธรณีสงฆ์ จึงพิพากษาขับไล่จำเลยและให้ใช้ค่าเสียหาย

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง

โจทก์และจำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามหนังสือหมายเลข 1 ความว่า คณะสงฆ์วัดป่าซางงามได้ตั้งนายทรงศักดิ์เป็นไวยาวัจจกร และปรากฏตามหนังสือหมายเลข 2 ว่า เจ้าอาวาสวัดป่าซางงามได้มอบอำนาจให้นายทรงศักดิ์ดำเนินคดีแทนวัดไว้ ฉะนั้น แม้หนังสือหมาย 1 จะมิได้ปรากฏชัดว่า ให้นายทรงศักดิ์ดำเนินคดีได้ก็ดี แต่ก็ได้มีหนังสือหมาย 2 มอบอำนาจให้ดำเนินคดีได้ ไว้ชัดเจน การที่โจทก์เพิ่งแสดงหนังสือหมายเลข 2 ภายหลังนั้น ไม่เป็นเหตุให้ศาลไม่รับฟัง เพราะตัวการย่อมรับรองการกระทำของตัวแทนได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 823 และตามคำฟ้องโจทก์ในเรื่องนี้ ก็เห็นได้ชัดว่านายทรงศักดิ์ฟ้องความแทนวัด มิใช่ฟ้องเป็นส่วนตัวแต่อย่างใด จึงฟ้องได้ส่วนข้อเท็จจริงคงฟังว่าที่พิพาทเป็นที่ของจำเลย จึงพิพากษายืน