คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 837/2492

ที่ดินซึ่งกระทรวงการคลังรับโอนจากเอกชนมาขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุ แล้วเอามาให้เอกชนเช่าอยู่นั้น ย่อมเป็นทรัพย์สินของแผ่นดิน

ที่ดินซึ่งเป็นทรัพย์สินของแผ่นดิน ผู้ใดไม่มีอำนาจยึด

ผู้ร้องชนะคดีโจทก์ชั้นศาลอุทธรณ์ แต่ศาลอุทธรณ์มิได้กำหนดค่าฤชาธรรมเนียมให้โจทก์ชำระแทนผู้ร้อง ผู้ร้องย่อมฎีกาเฉพาะค่าฤชาธรรมเนียมได้ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 168 เพราะศาลอุทธรณ์มิได้กำหนดค่าฤชาธรรมเนียมไว้

คดีนี้ ข้าหลวงประจำจังหวัดนครศรีธรรมราชยื่นคำร้องว่าที่ดินตามประกาศขายทอดตลาดของศาล ซึ่งโจทก์ขอให้ศาลยึดและขายทอดตลาดนั้น ได้ติดที่ดินราชพัสดุของรัฐบาลรวมอยู่ด้วย จึงขอให้ถอนการยึด โจทก์ค้านว่าที่พิพาทไม่ใช่ที่ราชพัสดุและได้มีคำพิพากษาแสดงว่า ที่พิพาทนี้ไม่ใช่ของรัฐบาล เป็นของจำเลยศาลชั้นต้นให้ยกคำร้องของผู้ร้อง

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ถอนการยึด

โจทก์ฎีกาว่า ที่พิพาทไม่ใช่ที่ของรัฐบาล

ผู้ร้องฎีกา ขอให้โจทก์ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์แทนผู้ร้อง

ศาลฎีกาเห็นว่า ที่พิพาทเป็นที่ไม่มีหนังสือสำคัญ เดิมเป็นของนายคง และได้โอนกันต่อมาจนถึงนายไข่ ๆ ค้างอากรค่านาทางการจึงยึดขายทอดตลาด แต่ไม่มีใครซื้อ ต่อมากระทรวงการคลังได้รับโอนที่พิพาทมาเพื่อชำระหนี้ และได้ขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุ ต่อมานายทิ่นได้เช่าที่พิพาทจากกรมการอำเภอปากพนังทำนานายทิ่นได้ฟ้องนายเติมกับพวก จำเลยหาว่าแย่งทำนา ศาลจังหวัดปากพนังวินิจฉัยว่ายังชี้ขาดไม่ได้ว่าที่พิพาทเป็นของรัฐบาลให้ยกฟ้อง แต่คำพิพากษาไม่กระทบกระทั่งถึงสิทธิรัฐบาลที่อาจจะว่ากล่าวต่อไป คดีถึงที่สุดชั้นศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกาเห็นว่าที่พิพาทฟังได้ชัดว่าเป็นทรัพย์สินของแผ่นดิน โจทก์จึงไม่มีอำนาจยึดส่วนฎีกาของผู้ร้องเรื่องค่าฤชาธรรมเนียมนั้น ผู้ร้องฎีกาได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 168 เพราะศาลอุทธรณ์มิได้กำหนดค่าฤชาธรรมเนียมไว้ เพราะผู้ร้องชนะคดีโจทก์ในชั้นอุทธรณ์

พิพากษาแก้ ให้โจทก์เสียค่าฤชาธรรมเนียม แทนผู้ร้องในชั้นอุทธรณ์