คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 85-88/2508

โจทก์ฟ้องขอให้ศาลสั่งให้จำเลยสั่งรื้ออาคารซึ่งเป็นภยันตรายต่อสาธารณชนและโจทก์เมื่อปรากฏต่อศาลว่าจำเลยมิใช่เป็นเจ้าของอาคารพิพาท หากศาลมีคำสั่งตามคำขอของโจทก์ ผลของการบังคับคดีย่อมไปผูกพันบุคคลภายนอกซึ่งมิได้เข้ามาเป็นคู่ความด้วย ให้จำต้องปฏิบัติตามคำพิพากษาของศาล ศาลจึงไม่อาจสั่งบังคับจำเลยตามคำขอของโจทก์ได้

อำนาจในการที่จะสั่งให้รื้อถอนอาคารที่สร้างขึ้นภายในเขตเทศบาล เป็นอำนาจหน้าที่โดยอิสระของเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ.2479 มาตรา 11, 12 และ พระราชบัญญัติควบคุมก่อสร้างอาคาร (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2504 มาตรา 3, 4, 5 ตามพระราชบัญญัติดังกล่าวไม่มีบทบัญญัติมาตราใดที่บัญญัติให้เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นต้องรับผิดในเมื่อเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นงดเว้นไม่ปฏิบัติหน้าที่ ศาลจึงไม่อาจสั่งบังคับให้

โจทก์ฟ้องจำเลยว่าเป็นตัวแทนละเมิดสัญญาก่อสร้างอาคาร และเรียกค่าเสียหายกับขอให้ศาลสั่งให้จำเลยสั่งรื้อถอนอาคารซึ่งก่อสร้างเพิ่มขึ้นจากแบบแปลน และน่าจะเป็นอันตรายแก่สาธารณชนและโจทก์ โดยอาคารอาจจะต้องพังทลายลงมา

จำเลยต่อสู้ว่า โจทก์มิใช่เจ้าของกรรมสิทธิ์ห้องพิพาท ไม่มีอำนาจฟ้อง จำเลยมิได้เป็นตัวแทนโจทก์ จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์ และข้อกล่าวอ้างเรื่องอาคารพังก็เลื่อนลอย เหตุการณ์ยังไม่เกิด โจทก์มิได้เสียหายตามฟ้อง

จำเลยยอมรับผิดในจำนวนค่าเสียหายตามโจทก์ฟ้อง เมื่อศาลไปตรวจห้องพิพาทแต่ไม่ยอมรื้อถอน เพราะอาคารที่สร้างขึ้นตกไปเป็นของผู้อื่นแล้ว โจทก์แถลงรับว่า อาคารที่สร้างขึ้นตกเป็นของโจทก์และผู้อื่นไปแล้วจริง และแถลงขอสืบว่าอาคารที่สร้างเพิ่มเติมขึ้นไม่ปลอดภัยจะพังลงมาทับห้องโจทก์

ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยาน แล้วพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์ คำขอโจทก์นอกจากนี้ให้ยก

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น

โจทก์ฎีกาขอให้ศาลพิาพากษาให้โจทก์ชนะคดีเต็มตามคำขอท้ายฟ้อง หรือมีคำสั่งให้ศาลชันต้นดำเนินการสืบพยานโจทก์จำเลยแล้วพิจารณาพิพากษาคดีนี้ใหม่

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยมิใช่เป็นเจ้าของอาคารพิพาท เจ้าของที่แท้จริงคือการรถไฟแห่งประเทศไทย หากศาลมีคำสั่งให้จำเลยสั่งรื้ออาคารตามคำขอของโจทก์ ผลแห่งการบังคับคดียอ่มไปผูกพันการรถไฟแห่งประเทศไทยซึ่งมิได้เข้ามาเป็นคู่ความด้วยให้จำต้องปฏิบัติตามคำพิพากษาของศาล อันเป็นการมิชอบ ทั้งอำนาจในการที่จะสั่งให้รื้อถอนอาคารที่สร้างขึ้นภายในเขตเทศบาลก็เป็นอำนาจหน้าที่โดยอิสระของเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติควบคุมก่อสร้างอาคาร พ.ศ.๒๔๗๙ มาตรา ๑๑, ๑๒ และพระราชบัญญัติควบคุมก่อสร้าง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๐๔ มาตรา ๓, ๔, ๕ ที่จะพิจารณาสั่งบังคับผู้อื่นตามอำนาจหน้าที่ซึ่งกำหนดไว้ในกฎหมาย ตามพระราชบัญญัติดังกล่างไม่มีบทบัญญัติมาตราใดที่บัญญัติให้เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นต้องรับผิดในเมื่อเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นงดเว้นไม่ปฏิบัติหน้าที่ของตน จึงไม่อาจสั่งบังคับจำเลยตามคำขอของโจทก์ฟ้องได้ และเมื่อข้อเท็จจริงจากคำรับของจำเลยฟังได้ว่าห้องพิพาทและนอกพิพาทที่สร้างขึ้นตกเป็นของโจทก์และผู้อื่นไปแล้ว การสืบพยานโจทก์จึงไม่จำเป็น ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์