คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 866-870/2484

เหตุอันเป็นลักษณคดีที่สามารถอาจจะเกิดความเสียหายในคดีความผิดฐานปลอมหนังสือนั้น แล้วแต่กรณีหนังสือนั้น แล้วแต่กรณีเป็นเรื่อง ๆ ถ้าเหตุในลักษณคดีเป็นที่สงสัย โจทก์ต้องนำสืบให้ประจักษ์แจ้ง

ข้าราชการทำใบสำคัญขึ้นให้เป็นใบรับเงินของผู้รับจ้างขนของแล้วนำมายื่นแสดงหลักฐานการจ่ายเงินต่อทางราชการนั้น โจทก์จะต้องสืบให้ได้ความว่าตามระเบียบแห่งการเบิกจ่ายของราชการมิได้ถือเอาการจ่ายเงินจริงเป็นประมาณ ยังต้องให้ผู้ที่รับเงินจริงลงนาม ผู้ใดจะรับรองหรือลงนามแทนไม่ได้ จึงจะเรียกว่าเป็นการกระทำที่อาจเกิดความเสียหายแก่รัฐบาลหรือเจ้าพนักงานผู้จ่ายเงิน

ได้ความว่าจำเลยจ้างเหมานายเอ้งชี้ขนสิ่งของและครอบครัวในการย้ายไปรับราชการต่างอำเภอ จำเลยได้จ่ายค่าจ้างให้นายเอ้งชี้รับไปแล้ว แต่นายเอ้งชี้หาได้ทำใบสำคัญหรือลงนามให้ไว้แก่จำเลยไม่ จำเลยจึงทำใบสำคัญขึ้นให้เป็นใบรับเงินของนางเอ้งชี้ว่าได้รับเงินค่าจ้างไปเสร็จแล้ว และยื่นเป็นหลักฐานแสดงการจ่ายเงินต่อเจ้าพนักงาน โจทก์จึงฟ้องขอให้ลงโทษโดยอ้างว่าทำให้รัฐบาลเสียหาย

จำเลยปฏิเสธต่อสู้ว่า จำเลยได้จ่ายเงินไปจริงตามใบสำคัญฉะบับนั้น และรัฐบาลมิได้เสียหาย

ศาลชั้นต้นลงโทษจำเลยตามกฎหมายลักษณอาญามาตรา ๒๒๔

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ฟังว่าจำเลยได้จ่ายค่าจ้างให้นายเอ้งชี้รับเหมารับไปแล้ว เมื่อจำเลยยื่นใบสำคัญว่าได้จ่ายเงินให้นายเอ้งชี้ และความจริงจำเลยก็ได้จ่ายให้ไปจริงเช่นนั้น ทั้งรัฐบาลและนายเอ้งชี้ก็ไม่มีการเสียหาย เมื่อไม่มีการเสียหาย ก็ไม่อาจ เกิดขึ้นได้ ส่วนที่รัฐบาลไม่ได้หลักฐานแท้จริงเป็นเพียงการผิดระเบียบของราชการหาใช่ความเสียหายไม่ จำเลยไม่มีผิดฐานปลอมใบสำคัญ

โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าเหตุอันเป็นลักษณที่สามารถอาจจะเกิดความเสียหายนั้นต้องแล้วแต่กรณีเป็นเรื่อง ๆ ถ้ากรณีใดเป็นที่สงสัย โจทก์ต้องนำสืบให้แจ่มกระจ่าง คดีนี้โจทก์ว่าการกระทำของจำเลยเป็นลักษณะการที่สามารถอาจเกิดความเสียหายแก่รัฐบาลโดยไม่ได้ใบสำคัญอันแท้จริง ถ้าโจทก์นำสืบได้ว่าตามระเบียบแห่งการเบิกจ่ายของราชการมิได้ถือเอาการจ่ายเงินจริงเป็นประมาณอย่างเดียวยังต้องการให้ผู้ที่รับเงินจริงลงนามรับรองด้วยตนเอง ผู้ใดจะลงนามแทนไม่ได้เช่นนี้การกระทำของจำเลยก็เรียกได้ว่าอาจเกิดเสียหายแก่รัฐบาลหรือเจ้าพนักงานผู้จ่ายเงิน แต่เหตุในคดีนี้เป็นที่สงสัยไม่ประจักษ์แจ้ง ยังไม่พอที่จะถือว่าการกระทำของจำเลยมีลักษณะที่สามารถอาจจะเกิดเสียหายแก่รัฐบาล พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์