คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 877/2478

ในคดีที่ศาลชั้นต้นตัดสินให้ยกฟ้องและศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าศาลชั้นต้นวินิจฉัยคดีนอกประเด็น แต่ลงพิพากษาให้ยกฟ้องโดยอาศัยหลักฐานพะยานในสำนวนดังนี้ เป็นการวินิจฉัยคดีโดยชอบด้วยกฎหมาย ศาลอุทธรณ์หาจำเป็นต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นชี้ขาดในประเด็นเสียก่อนให้ถูกต้องไม่ ฎีกาอุทธรณ์ประเด็นตัดสิน

คดีนี้โจทก์นำยืดที่ดินรายพิพาก ซึ่งเป็นที่งอกใกล้กับที่ดินของจำเลยผู้ร้อง ๆ ขัดทรัพย์ว่าผู้ร้องได้เป็นเจ้าของโดยได้ปกครองที่รายพิพากนี้มา

ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าที่รายพิพากมิใช่เป็นที่งอกแต่เป็นที่ชายเลนริมตลิ่งของแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดิน ผู้ใดจะเป็นเจ้าของหาได้ไม่ จึงสั่งให้ยกคำร้องขัดทรัพย์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่าที่ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าที่ดินเป็นสาธารณะสมบัติเป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น เพราะศาลอาศัยความจริงที่คู่ความทั้งสองฝ่ายไม่มีโอกาสเสนอข้อโต้แย้ง แต่เห็นว่าผู้ร้องครอบครองที่รายนี้โดยใช้สิทธิอยู่ในที่ดินที่ติดต่อกันซึ่งจำเลยให้แก่ผู้ร้อง พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นให้ยกคำร้องขัดทรัพย์

ผู้ร้องฎีกาว่า คดีเช่นนี้เป็นหน้าที่ของศาลอุทธรณ์ที่จะย้อนสำนวนกลับไปให้ศาลชั้นต้นชี้ขาดในประเด็นเสียก่อนให้ถูกต้องตามกฏหมาย

ศาลฎีกาเห็นว่าการที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยชี้ขาดโดยอาศัยพะยานหลักฐานที่ศาลล่างบรรทึกไว้ว่าผู้ร้องขัดทรัพย์พิสูจน์สิทธิในที่ดินไม่ได้นั้นเป็นการชอบที่ด้วยกฎหมายแล้ว ตามนัยแห่งมาตรา ๒๔๒ ประมวลวิธีพิจารณาความแพ่ง ซึ่งออกใช้ในขณะที่คดีนี้ค้างชำระอยู่