คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 891/2493

เจ้ามรดกเจ็บครรภ์จะคลอดบุตร นั่งรถ 3 ล้อไปโรงพยาบาล ในระหว่างทางเจ้ามรดกสั่งพยานที่ไปส่งด้วยว่า ถ้าเป็นอะไรให้ยกทรัพย์ให้จำเลย แล้วต่อมาเจ้ามรดกก็ตายที่โรงพยาบาล พยานเพิ่งนำความไปแจ้งแก่กรมการอำเภอภายหลังที่สั่งไว้ถึง 8 วัน ทั้งที่บ้านพยานก็อยู่ใกล้อำเภอเช่นนี้ จะปรับเข้าตามมาตรา 1663 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ไม่ได้เพราะไม่มีเหตุพอที่จะถือว่ามีพฤติการณ์พิเศษซึ่งเจ้ามรดกไม่สามารถทำพินัยกรรมได้ประการหนึ่ง และเป็นการขัดกับความในวรรคสาม แห่งมาตรา 1663 ที่บัญญัติว่า ให้ไปแจ้งโดยมิชักช้า จึงจะถือว่าเป็นพินัยกรรมโดยชอบไม่ได้

โจทก์ฟ้องขอให้ศาลแสดงว่า โจทก์เป็นทายาทได้รับมรดกผู้ตายแต่ผู้เดียว ห้ามมิให้จำเลยเข้าเกี่ยวข้อง

จำเลยที่ 2 ต่อสู้ว่า จำเลยที่ 2 เป็นสามีผู้ตายก่อนผู้ตายตายผู้ตายได้ทำพินัยกรรมด้วยวาจายกมรดกให้แก่จำเลยที่ 2 แต่ผู้เดียวกับต่อสู้อย่างอื่นอีก ส่วนจำเลยที่ 1 โจทก์ขอถอนฟ้อง

ศาลชั้นต้นฟังว่า โจทก์เป็นทายาทโดยธรรมอันดับที่ 4 ส่วนจำเลยไม่ใช่ญาติพินัยกรรมที่จำเลยอ้างก็เชื่อฟังไม่ได้ จึงพิพากษาให้จำเลยส่งมอบทรัพย์พิพาทให้โจทก์กับผลประโยชน์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อที่จำเลยขอเพิ่มเติมคำให้การว่า นายสมานโจทก์มิใช่ตัวจริงนั้น จำเลยมิได้กล่าวแก้ไว้ในชั้นคำให้การต่อสู้เพิ่งมายื่นเมื่อศาลนัดวันพิจารณาแล้ว ศาลสั่งไม่อนุญาตเพราะไม่ใช่เป็นเรื่องเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน เป็นการชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 180 แล้ว

ส่วนพินัยกรรมที่จำเลยอ้างว่า ผู้ตายสั่งไว้ด้วยวาจานั้นศาลล่างวินิจฉัยไม่เชื่อแต่อย่างไรก็ดี การที่ผู้ตายเจ็บครรภ์และจะไปคลอดบุตร ไประหว่างทางได้สั่งว่า ถ้าเป็นอะไรไปให้ยกทรัพย์ให้จำเลย แล้วพยานนำความไปแจ้งแก่กรมการอำเภอในภายหลังต่อมาอีก 8 วันนั้น คดีไม่น่าปรับเข้าอยู่ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1663 เพราะไม่มีเหตุที่จะถือว่ามีพฤติการณ์พิเศษซึ่งผู้ตายไม่สามารถจะทำพินัยกรรมได้ประการหนึ่ง และการที่นางสาย นางใจผู้ได้รับคำบอกของผู้ตายไปให้ถ้อยคำต่ออำเภอ ภายหลังถึง 7-8 วันทั้ง ๆ ที่ปรากฏว่า บ้านก็อยู่ใกล้อำเภอเช่นนี้ คดีก็ขัดกับความในวรรค 3 แห่งมาตรา 1663 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่บัญญัติว่าให้ไปแจ้งโดยมิชักช้า จึงไม่มีเหตุที่จะถือว่าเป็นพินัยกรรมโดยชอบได้

จึงพิพากษายืน