คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 922/2520

ตามฟ้องมีข้อความตอนหนึ่งว่า จำเลยทั้งสองใช้ไม้กระดานและสังกะสีปิดกั้นทาง ขุดถนนเป็นหลุมและปลูกต้นกล้วย โจทก์ทั้งสองกับบริวารไม่สามารถใช้ทางผ่านเข้าออกและไม่มีทางอื่นที่จะให้โจทก์ผ่านออกไปได้อีกด้วย โดยที่ดินของโจทก์ถูกล้อมไว้รอบ โจทก์จะเป็นต้องตัดรั้วลวดหนามใช้บันไดปีนรั้วสังกะสีด้านหลัง ขออนุญาตชั่วคราวผ่านบ้านของผู้อื่นเป็นทางเข้าออกได้เฉพาะเวลากลางวัน จากถ้อยคำในฟ้องดังกล่าวแสดงให้เห็นชัดอยู่แล้วว่า บ้านและที่ดินของโจทก์ถูกที่ดินแปลงอื่นๆ ล้อมไว้รอบไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะได้ คงมีทางออกอยู่ทางเดียวที่จำเลยปิดกั้นเสีย ทางพิพาทจึงเข้าลักษณะทางจำเป็น ศาลชอบที่จะพิพากษาให้จำเลยเปิดทางจำเป็นได้ ไม่เกินคำขอ

โจทก์ฟ้อง ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองรื้อถอนสิ่งปิดกั้นเปิดทางให้กว้าง ๔ เมตร และจดทะเบียนทางภารจำยอม

จำเลยทั้งสองให้การว่า โจทก์ทั้งสองขออาศัยผ่านทางที่จำเลยทำไว้ในฐานะเป็นเจ้าของที่ดินรวม ทางพิพาทจึงไม่ตกเป็นทางภารจำยอม ทางพิพาทกว้างไม่เกิน ๒.๕๐ เมตรา จำเลยมิได้กระทำละเมิดต่อโจทก์ ฟ้องโจทก์เคลือบคลุมเพราะไม่ได้บรรยายชัดเจนว่าที่ดินของจำเลยแปลงใดตกเป็นภารจำยอมต่อที่ดิน ของโจทก์แปลงไหน

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่า ทางพิพาทเป็นทางจำเป็น ให้จำเลยทั้งสองรื้อรั้วเปิดทางออกให้กว้างเท่าประตู และทำทางพิพาทให้ดีเช่นเดิม

จำเลยทั้งสองอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยทั้งสองฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายที่จำเลยทั้งสองฎีกาว่าศาลล่างทั้งสองพิพากษาให้เปิดทางจำเป็นให้แก่โจทก์นั้นนอกฟ้องเกินคำขอว่า ตามฟ้องมีข้อความตอนหนึ่งว่าจำเลยทั้งสองใช้ไม้กระดานและสังกะสีตีปิดกั้นทาง ขุดถนนเป็นหลุมและปลูกต้นกล้วย โจทก์ทั้งสองกับบริวารไม่สามารถใช้ทางผ่านเข้าออก และไม่มีทางอื่นที่จะให้โจทก์ผ่านออกไปได้อีกด้วย โดยที่ดินของโจทก์ถูกล้อมไว้รอบ โจทก์จำเป็นต้องตัดรั้วลวดหนามใช้บันไดปีนรั้วสังกะสีด้านหลัง ขออนุญาตชั่วคราวผ่านบ้านของผู้อื่นเป็นทางเข้าออกได้เฉพาะกลางวัน จากถ้อยคำในฟ้องดังกล่าว แสดงให้เห็นชัดอยู่แล้วว่า บ้านและที่ดินของโจทก์ถูกที่ดินแปลงอื่นๆ ล้อมไว้รอบ ไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะได้ คงมีทางออกอยู่ทางเดียวที่จำเลยปิดกั้นเสีย ทางพิพาทจึงเข้าลักษณะทางจำเป็น ทั้งคำขอท้ายฟ้องข้อ ๑ ก็ขอให้บังคับจำเลยรื้อถอนสิ่งปิดกั้นทางพิพาทเพื่อให้โจทก์เดินผ่านที่ดินของจำเลย ที่ศาลล่างพิพากษาให้จำเลยเปิดทางจำเป็นนั้นชอบแล้ว

พิพากษายืน