คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 927/2474

ศาลแพ่งมีอำนาจพิจารณาตัดสินคดีแพ่งที่เกิดขึ้นนอกศาลมณฑล ศาลเมือง ศาลแขวง ศาลแพ่งมีอำนาจใช้ดุลยพินิจสั่งให้โจทก์ฟ้องจำเลย ณ ศาลใดก็ได้ กรณีเกิดในกรุงเทพฯแต่จำเลยอยู่จังหวัดลำพูนแลไม่ปรากฎว่ามีรัพย์สมบัตินอกเขตต์จังหวัดลำพูนดังนี้ โจทก์ต้องไปฟ้องจำเลยยังศาลจังหวัดลำพูน

คดีนี้โจทก์ฟ้องเรียกเงินค่าซื้อของเชื่อจากจำเลย ณ ศาลแพ่ง โดยมูลกรณีเกิดขึ้นในกรุงเทพฯ แต่ตัวจำเลยตั้งร้านค้าขายอยู่ในจังหวัดลำพูน แลไม่ปรากฎว่าจำเลยมีทรัพย์สมบัติอย่างใดนอกเขตต์จังหวัดลำพูน แต่ศาลแพ่งสั่งให้โจทก์ไปฟ้องคดี ณ ศาลจังหวัดลำพูน ดังนี้ ปัญหาจึงมีว่าคดีที่โจทก์ยื่นฟ้องไว้ยังศาลแพ่งนั้น ศาลจะมีอำนาจสั่งให้โอนคดีไปพิจารณาในศาลประจำท้องถิ่นที่จำเลยตั้งบ้านเรือนแลมีทรัพย์สมบัติอยู่ได้หรือไม่

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามพระธรรมนูญ ศาลยุติธรรม ม.๑๑ ศาลแพ่งมีอำนาจพิจารณาตัดสินคดีแพ่งทั่วพระราชอาณาจักรจริง แต่การใช้บทมาตรานี้ต้องประกอบกับ ม.๒๐ ซึ่งกำหนดเขตต์อำนาจศาลมณฑลศาลเมือง ศาลแขวงไว้ ฉะนั้นศาลแพ่งมีหน้าที่ต้องพิจารณาพิพากษาคดีฉะเพาะแต่ที่เกิดนอกเขตต์อำนาจศาลดังกล่าวนี้เท่านั้น แลตามพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาแพ่ง ม.๖ เมื่ออ่านรวมกันเข้ากับกฎหมายข้างบนเห็นว่าศาลแพ่งมีอำนาจใช้ดุลยพินิจสั่งให้โจทก์ไปฟ้องยังศาลนั้น ๆ ได้ เพราะฉะนั้นที่ศาลแพ่งสั่งให้โจทก์ไปฟ้องจำเลยยังศาลจังหวัดลำพูนชอบแล้ว