คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 949/2529

เมื่อน้ำหนักจริง 1 กก. ใช้เครื่องชั่งของจำเลยจะชั่งได้เพียง 800 ก. จำเลยซึ่งเป็นผู้ขายย่อมเสียเปรียบ ผู้ซื้อในการที่น้ำหนักจริงของสินค้าของตนขาดหายไป 200 ก.กทุก 1 กก.ของน้ำหนักจริง ดังนั้น การที่จำเลย มีและใช้เครื่องชั่งดังกล่าว จึงมิใช่เป็นการเอาเปรียบ ในการค้า ไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 270 จำเลยมีและใช้เครื่องชั่งที่ผิดอัตราอันเป็นความผิดตาม พระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัดฯ มาตรา 31 ในวันเวลาเดียวกัน เท่ากับว่าจำเลยมีเจตนาอันเดียวการกระทำของจำเลยจึงเป็นความผิดกรรมเดียวเมื่อศาลล่างลงโทษมาเป็น 2 กระทง แม้จำเลยจะมิได้ฎีกา แต่เป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยศาลฎีกาแก้ไขให้ถูกต้องได้

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัด พ.ศ. 2466 มาตรา 31, 38ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 270, 33, 91 จำเลยรับสารภาพลดโทษให้กึ่งหนึ่งฐานมีเครื่องชั่งที่ไม่ถูกต้อง จำคุก 1 เดือนฐานใช้เครื่องชั่งที่ผิดอัตรา จำคุก 2 เดือน ของกลางริบศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่าจำเลยไม่มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 270 ลงโทษในความผิดตามพระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัดฯ มาตรา 31 ฐานมีเครื่องชั่ง ปรับ 100 บาท ฐานใช้เครื่องชั่ง ปรับ 100 บาทลดโทษให้กึ่งหนึ่ง คงปรับ 100 บาท โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า "ปัญหาวินิจฉัยคงมีว่าการกระทำของจำเลยจะเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 270 หรือไม่ข้อเท็จจริงตามคำฟ้องได้ความว่าเครื่องชั่งที่จำเลยมีไว้นั้น น้ำหนักจริง 1 กิโลกรัมใช้เครื่องชั่งของจำเลยจะชั่งได้ 800 กรัม โดยจำเลยเป็นฝ่ายใช้เครื่องชั่งดังกล่าวชั่งสินค้าของตนขายให้ผู้ซื้อ เห็นว่าเมื่อน้ำหนักจริง 1 กิโลกรัม ใช้เครื่องชั่งของจำเลยชั่งจะได้เพียง800 กรัม จำเลยซึ่งเป็นผู้ขายย่อมเสียเปรียบผู้ซื้อในการที่น้ำหนักจริงของสินค้าของตนขาดหายไป 200 กรัม ทุก 1 กิโลกรัมของน้ำหนักจริง ดังนั้นการที่จำเลยมีและใช้เครื่องชั่งดังกล่าวตามฟ้อง จึงมิใช่เป็นการเอาเปรียบในการค้า ไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 270 ศาลอุทธรณ์พิพากษาชอบแล้วฎีกาของโจทก์ฟังไม่ขึ้น

แต่ที่ศาลอุทธรณ์ลงโทษจำเลยเป็นสองกระทงนั้น ปรากฏตามคำฟ้องของโจทก์ว่า จำเลยมีและใช้เครื่องชั่งที่ผิดอัตราในวันเวลาเดียวกัน เท่ากับว่าจำเลยมีเจตนาอันเดียวกัน การกระทำของจำเลยจึงเป็นความผิดกรรมเดียวถึงแม้จำเลยจะมิได้ฎีกาแต่ก็เป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย ศาลฎีกาเห็นสมควรแก้ไขเสียให้ถูกต้อง"

พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ลงโทษจำเลยฐานใช้เครื่องชั่งที่ผิดอัตรากระทงเดียวปรับ 100 บาท ลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงปรับ 50 บาท นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์