คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 953/2508

ที่วัดจะโอนกันได้ก็แต่โดยปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.2484 เท่านั้น ใครจะเอาที่วัดไปเป็นของตนไม่ได้ ไม่ว่าจะโอนไปโดยนิติกรรมหรือโดยการแย่งการครอบครอง

อำนาจที่ให้เจ้าอาวาสห้ามบรรพชิตหรือคฤหัสถ์ซึ่งมิได้รับอนุญาตจากเจ้าอาวาสเข้าไปอยู่ในวัด หรือขับไล่ให้ออกจากวัดนั้นมีอยู่ถาวร ไม่จำกัดเวลา การที่จำเลยเข้าไปพำนักอาศัยอยู่ในที่พิพาทซึ่งเป็นของวัด แม้จะช้านานเท่าใด เจ้าอาวาสก็มีอำนาจห้ามและขับไล่จำเลยได้

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์เป็นกฎหมายพิเศษซึ่งเป็นข้อยกเว้นกฎหมายทั่วไป จำเลยจึงอ้างสิทธิครอบครองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไปเพื่อแย่งครอบครองที่วัดหาได้ไม่

โจทก์ฟ้องขอให้ขับไล่จำเลยผู้อาศัยออกจากที่วัดพิพาท

จำเลยสู้ว่าวัดโจทก์เป็นวัดร้างไม่ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาไม่เป็นวัดและนิติบุคคลตามกฎหมาย ใบมอบอำนาจใช้ไม่ได้ตามกฎหมายและที่พิพาทเป็นของจำเลยไม่ใช่ที่วัด

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่าโจทก์เป็นวัดชอบด้วยกฎหมายเป็นนิติบุคคลใบมอบอำนาจใช้ได้ โจทก์มีอำนาจฟ้อง ที่พิพาทเป็นของวัดโจทก์ จำเลยไม่มีทางได้สิทธิในที่พิพาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 106 ให้จำเลยและบริวารรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างออกไปจากที่พิพาท

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกาทั้งข้อเท็จจริงและข้อกฎหมาย โดยศาลชั้นต้นรับรองให้ฎีกาข้อเท็จจริงได้

ศาลฎีกาพิจารณาแล้วเห็นว่าที่พิพาทเป็นที่วัดโจทก์ ที่จำเลยฎีกาว่าจำเลยได้สิทธิในที่พิพาทโดยการครอบครองนั้น เห็นว่าแม้จำเลยจะได้ครอบครองที่พิพาทอย่างเป็นเจ้าของมาเป็นเวลาหลายปีจำเลยก็ไม่ได้สิทธิครอบครองเพราะที่วัดจะโอนกันได้ก็แต่โดยบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484 เท่านั้น ใครจะเอาที่วัดไปเป็นของตนไม่ได้ ไม่ว่าจะโอนไปโดยนิติกรรมหรือโดยการแย่งการครอบครอง เจ้าอาวาสมีอำนาจถาวรไม่จำกัดเวลาที่จะห้ามบรรพชิตหรือคฤหัสถ์ซึ่งมิได้รับอนุญาตจากเจ้าอาวาสเข้าไปอยู่ในวัดหรือขับไล่บรรพชิตหรือคฤหัสถ์ซึ่งไม่อยู่ในโอวาทให้ออกไปจากวัดนั้นได้จำเลยจะอ้างสิทธิแย่งครอบครองที่พิพาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ไม่ได้ เพราะพระราชบัญญัติคณะสงฆ์เป็นกฎหมายพิเศษเป็นข้อยกเว้นประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไป

พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลย