คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 964/2480

กู้เงินกันโดยมอบที่นาให้ทำเป็นการหัดลดเงินกู้ ที่นารายนั้นไม่ตกเป็นทรัพย์สินของผู้ให้กู้ และเมื่อผู้ให้กู้ตายผู้กู้ฟ้องเรียกที่นาคืนจากผู้รับมฤดกของผู้ให้กู้ เมื่อเกิน 1 ปีปับแต่วันที่ผู้ให้กู้ตายได้

คดีได้ความว่าเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑ โจทก์ได้ทำสัญญารับเงินของนายหลวงสามีจำเลยไป ๒๐๐ รุเบีย และยอมให้นายหลวงทำนาของโจทก์ ๘ ปี โดยคิดลดเงิน ๒๐๐ รูเบียนั้น ปีละ ๒๕ รุเบีย แล้วโจทก์จะเอานาคืนเป็นของโจทก์ตามเดิม นายหลวงได้ทำนารายนี้มาจนถึงแก่กรรมแล้วจำเลยผู้รับมฤดกนายหลวงได้ทำนาต่อมา บัดนี้ครบ ๘ ปีแล้ว จำเลยไม่ยอมคืน จึงฟ้องขอให้จำเลยส่งคืนนานั้น

ศาลฎีกาตัดสินว่าคดีเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องมฤดกอายุความ ๑ ปี ตามประมวลแพ่ง ฯ ม. ๑๗๕๔ จึงจะนำมาใช้บังคับไม่ได้ และตามข้อเท็จจริงข้างต้น นารายนี้จึงไม่เคยตกเป็นทรัพย์สินของจำเลย จำเลยมีสิทธิแต่จะทำนาแทนนายหลวงจนครบ ๘ ปีแล้ว จำเลยจึงต้องคืนนาให้โจทก์ พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์