คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 224

ข้าราชการได้รับบัญชีพลเพื่อให้ไปกรอกข้อความเอาเองเมื่อกรอกข้อความเท็จลงไปก็ย่อมไม่เป็นผิดฐานปลอมหนังสือ แต่อาจเป็นเรื่องจดข้อความเท็จตามมาตรา 230 หรือยักยอกลายมือชื่อตามมาตรา 315 ได้
การลงนามในหนังสือราชการนั้นเมื่อลงนามแทนผู้อื่นโดยมีอำนาจแล้วแม้จะไม่ระบุข้อความว่าลงนามแทนกัน ก็ย่อมไม่เป็นผิดฐานปลอมหนังสือ

ปลอมใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว โดยเอารูปถ่ายของผู้ถือใบต่างด้าว ซึ่งเป็นชาวญี่ปุ่นติดไว้ในใบต่างด้าวแต่ลงชื่อว่าเป็นจีนไหหลำและข้อความอื่นๆ อีก แม้จะทำไม่ถูกต้องตามแบบของใบต่างด้าวที่แท้จริง แต่ก็มีลักษณะหลายอย่างที่เหมือนของจริงทำให้หลงหรือเข้าใจผิดได้นั้นต้องถือว่า เป็นการปลอมหนังสือแล้ว

เสมียนอำเภอออกสมุดใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวให้คนต่างด้าวไปโดยเขียนและเซ็นชื่อเป็นนายทะเบียนเสียเอง ซึ่งเป็นการกระทำโดยไม่มีอำนาจหน้าที่ที่จะกระทำเช่นนั้นได้ ย่อมมีความผิดฐานปลอมหนังสือตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 224
(ดูฎีกาที่ 889/2492)

คดีที่โจทก์หาว่า จำเลยปลอมหนังสือสำคัญในราชการนั้น เมือข้อเท็จจริงได้ความว่า ทางราชการไม่เสียหายแล้ว ส่วนข้อที่ว่าอาจจะเกิดการเสียหายหรือไม่นั้น หากกรณีเป็นที่สงสัย โจทก์6้องนำสืบให้ได้ความชัด มิฉะนั้น ไม่ถือว่าอาจจะเกิดการเสียหายและศาลพิพากษายกฟ้อง (อ้างฎีกาที่ 866-870/2484)

คดีที่โจทก์หาว่า จำเลยปลอมหนังสือสำคัญในราชการนั้นเมื่อข้อเท็จจริงได้ความว่าทางราชการไม่เสียหายแล้ว ส่วนข้อที่ว่าอาจจะเกิดการเสียหายหรือไม่นั้น หากกรณีเป็นที่สงสัย โจทก์ต้องนำสืบให้ได้ความชัด มิฉะนั้นไม่ถือว่าอาจจะเกิดการเสียหายและศาลพิพากษายกฟ้อง(อ้างฎีกา866-870/2484)

จำเลยเป็นนายตรวจสรรพสามิตแต่สรรพสามิตจังหวัดสั่งให้จำเลยมาทำหน้าที่เสมียนประจำในแผนกสรรพสามิต โดยให้มีหน้าที่ทำบัญชีต่างๆ รับคำร้องขออนุญาตขายปลีกสุราจากราษฎรที่นำมายื่นขอรับอนุญาต เขียนใบอนุญาตขายสุราประเภท 4 สำหรับขายปลีก จำเลยได้เขียนใบอนุญาตขายสุราประเภท 4 สำหรับขายปลีกสุรา โดยจำเลยลงนามของจำเลยในช่องเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตเสียเองและจำเลยได้รับเงินค่าธรรมเนียมใบอนุญาตไว้จากผู้ขอทุกครั้ง แต่จำเลยหานำเงินลงบัญชีและส่งมอบเงินนั้นแก่สรรพสามิตจังหวัดหรือสรรพสามิตผู้ช่วยไม่ กลับยักยอกเงินนั้นไปเป็นประโยชน์ส่วนตัวเสีย ดังนี้ จำเลยมีความผิดฐานปลอมหนังสือตามมาตรา 224 และเจ้าพนักงานยักยอกทรัพย์ตามมาตรา 231 ด้วย
(อ้างฎีกา 896/85,600/85,125/2490)
ใบอนุญาตขายสุราประเภท 4 ไม่ใช่หนังสือสำคัญตามกฎหมายแต่เป็นแต่หนังสือแสดงการอนุญาตให้ขายสุราจึงเมื่อขออนุญาตก็ต้องมีค่าธรรมเนียมรวมอยู่ด้วย

จำเลยเป็นเสมียนเทศบาลสังกัดในแผนกสมุหบัญชี มีหน้าที่รับเงินภาษีอากรต่างๆ ที่ผู้มีหน้าที่นำมาชำระ ว. ฝากเงินจำเลยมาชำระค่าภาษีโรงเรือน จำเลยเอาเงินใช้เสียแล้วใช้ปลายขั้วแบบพิมพ์ใบเสร็จรับเงินของเทศบาลที่เหลือใช้จากปีก่อนมากรอกข้อความว่า ว. ได้ชำระภาษีโรงเรือนแล้วจำเลยลงชื่อตนเองในช่องผู้รับเงินและพนักงานเก็บภาษี ซึ่งจำเลยจะเซ็นชื่อช่องพนักงานเก็บภาษีไม่ได้ เพราะไม่ได้รับแต่งตั้งเป็นพนักงานเก็บภาษีดังนี้ เป็นการแสดงชัดแจ้งว่าเจตนากระทำเทียมให้หลงเชื่อว่าเป็นใบเสร็จอันแท้จริงจำเลยย่อมมีผิดฐานปลอมหนังสือตามมาตรา 225
(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 14/92)

จำเลยเป็นเสมียนเทศบาลสังกัดในแผนกสมุหบัญชี มีหน้าที่รับเงินภาษีอากรต่าง ๆ ที่ผู้มีหน้าที่นำมาชำระ ว.ฝากเงินจำเลยมาชำระค่าภาษีโรงเรือน จำเลยเอาเงินใช้เสียแล้วใช้ปลายขั้วแบบพิมพ์ใบเสร็จรับเงินของเทศบาลที่เหลือใช้จากปีก่อนมากรอกข้อความว่า ว.ได้ชำระภาษีโรงเรือนแล้ว จำเลยลงชื่อตนเองในช่องผู้รับเงินและพนักงานเก็บภาษี ซึ่งจำเลยจะเซ็นชื่อช่องพนักงานเก็บภาษีไม่ได้ เพราะไม่ได้รับแต่งตั้งเป็นพนักงานเก็บภาษี ดังนี้ เป็นการแสดงชัดแจ้งว่าเจตนากระทำเทียมให้หลงเชื่อว่าเป็นใบเสร็จอันแท้จริง จำเลยย่อมมีผิดฐานปลอมหนังสือตามมาตรา 225.

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยบังอาจลงลายมือชื่อนางพัน ปลอมลงในหนังสือสัญญาขายข้าวเปลือกให้แก่นายเชย โดยอ้างว่าข้าวนั้นเป็นของจำเลยและนางพันเป็นเจ้าของอยู่ด้วยกัน จนเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายแก่นายเชย โดยได้จ่ายเงินไปตามสัญญา แต่ไม่ได้ข้าว ขอให้ลงโทษฐานปลอมหนังสือดังนี้ ย่อมเป็นฟ้องที่สมบูรณ์ แม้โจทก์จะมิได้กล่าวถึงนางพันว่าเป็นผู้เสียหายด้วย แต่โจทก์กล่าวว่าเกิดความเสียหายแก่นายเชยเพราะนายเชยจ่ายเงินไปตามสัญญาแต่ไม่ได้ข้าว และนายเชยเป็นผู้ได้รับความเสียหายจากหนังสือปลอมฉบับนี้ นายเชยจึงเป็นผู้เสียหาย
ความผิดฐานปลอมหนังสือ แม้หนังสือนั้นจะเป็นการปลอมลายมือชื่อบุคคลอื่น หรือปลอมชื่อบุคคลไม่มีตัวตนก็ดี ก็นับว่าเป็นความผิด

นายอำเภอมีอำนาจตรวจแก้ร่างรายงานการประชุมกำนันผู้ใหญ่บ้านที่เสมียนจดรายงานการประชุมนั้นได้ ไม่มีความผิดฐานปลอมหนังสือ.