คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1646

ข้อความในพินัยกรรมมีว่า 'เมื่อฉันตายไปแล้วก็ขอให้ทรัพย์ทั้งหมดดังกล่าวแล้ว ตกเป็นกรรมสิทธิ์แก่เด็กหลานของฉันตามที่กล่าวมาแล้วผู้ใดอื่นหรือนายกระจ่างซึ่งเป็นบุตรของฉันจะมาเกี่ยวข้องด้วยไม่ได้เป็นอันขาดฯลฯ' นี้เป็นอันถือได้ว่าเป็นการแสดงเจตนากำหนดการเผื่อตายไว้โดยพินัยกรรมแล้ว
ในพินัยกรรมที่มีข้อความต่อไปว่า 'และขอให้นางช่วยซึ่งเป็นน้องขอฉัน เป็นผู้แทนฉันจัดการยื่นคำร้องต่ออำเภอมอบกรรมสิทธิ์ทรัพย์ให้' นั้นเป็นการกำหนดวิธีการที่จะให้เป็นผลสมบูรณ์ตามพินัยกรรม เนื่องจากทรัพย์ที่ยกให้บางอย่างเป็นที่ดิน ดังนี้ หาทำให้พินัยกรรมขาดลักษณะของการเป็นพินัยกรรมไม่
พยานรับรองลายพิมพ์นิ้วมือในพินัยกรรมนั้น ไม่จำต้องระบุเขียนลงไว้ว่า ได้รับรองลายพิมพ์นิ้วมือ เมื่อได้ความว่า เจ้ามรดกกดพิมพ์ลายนิ้วมือต่อหน้าพยาน ก็เป็นการใช้ได้ (อ้างฎีกาที่ 45 พ.ศ.2485)

ในพินัยกรรมมีข้อความว่า ถ้าตนถึงแก่กรรมก่อนสามีแล้วให้แบ่งทรัพย์ดังนี้ฯลฯ เมื่อปรากฏว่าสามีกลับตายก่อนเช่นนี้ ข้อความในพินัยกรรมนั้น ย่อมเป็นไร้ผล ผู้ใดจะถือสิทธิตามพินัยกรรมนั้นไม่ได้

ในพินัยกรรมมีข้อความว่า ถ้าตนถึงแก่กรรมก่อนสามีแล้ว ให้แบ่งทรัพย์ดังนี้ฯลฯ เมื่อปรากฏว่าสามีกลับตายก่อนเช่นนี้ ข้อความในพินัยกรรมนั้น ย่อมเป็นอันไร้ผล ผู้ใดจะถือสิทธิตามพินัยกรรมนั้นไม่ได้.

พินัยกรรมนั้นจะต้องมีข้อความอันเป็นคำสั่งกำหนดการเพื่อตายในเรื่องทรัพย์สินของตน ถ้าเป็นการมอบทรัพย์ให้ตั้งแต่ขณะยังมีชีวิตอยู่ ก็ไม่ถือว่าเป็นพินัยกรรม

พินัยกรรมนั้นจะต้องมีข้อความอันเป็นคำสั่งกำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินของตน ถ้าเป็นการมอบทรัพย์ให้ตั้งแต่ขณะยังมีชีวิตอยู่ ก็ไม่ถือว่าเป็นพินัยกรรม

โจทก์ในคดีอนาถาขอเสียเงินค่าธรรมเนียม เจ้าพนักงานลืมเรียกค่าอ้างพินัยกรรม์มารู้กันภายหลังที่ศาลพิพากษาแล้ว โจทก์ก็ขอชำระค่าอ้างให้ถูกต้องได้ (อ้างฎีกาที่ 1033/82)
ศาลมีอำนาจที่จะฟังข้อเท็จจริงเป็นยุตติและงดไม่สืบพะยานที่คู่ความร้องขอสืบได้
บัญชีทรัพย์ที่ผู้ตายทำขึ้นนั้นไม่มีกฎหมายบังคับว่า ผู้ตายจะต้องลงชื่อกำกับไว้ด้วย
เจ้าของที่ดินย่อมตีราคาที่ดินของตนได้ตามราคาที่ตนพอใจ เจ้าของห้องแถวบนที่ดินนั้นจะขอให้ศาลกะราคาที่ดินเพื่อบรรเทาความเสียหายของตนนั้นไม่ได้

โจทก์ในคดีอนาถาขอเสียเงินค่าธรรมเนียม เจ้าพนักงานลืมเรียกค่าอ้างพินัยกรรมมารู้กันภายหลังที่ศาลพิพากษาแล้ว โจทก์ก็ขอชำระค่าอ้างให้ถูกต้องได้(อ้างฎีกาที่1033/82)
ศาลมีอำนาจที่จะฟังข้อเท็จจริงเป็นยุติและงดไม่สืบพยานที่คู่ความร้องขอสืบได้
บัญชีทรัพย์ที่ผู้ตายทำขึ้นนั้นไม่มีกฎหมายบังคับว่าผู้ตายจะต้องลงชื่อกำกับไว้ด้วย
เจ้าของที่ดินย่อมตีราคาที่ดินของตนได้ตามราคาที่ตนพอใจเจ้าของห้องแถวบนที่ดินนั้นจะขอให้ศาลกะราคาที่ดินเพื่อบรรเทาความเสียหายของตนนั้นไม่ได้

ข้อความในหนังสือไม่ได้ระบุการเผื่อตายไว้โดยตรง แต่มีคำว่าพินัยกรรม์และข้อความในนั้นก็แสดงว่าผู้ทำตั้งใจยกทรัพย์ให้เมื่อตายแล้วดังนี้ แม้จะมีข้อความว่าได้มอบทรัพย์ให้ตั้งแต่วันทำหนังสือนั้นก็ตาม ก็ยังคงถือว่าเป็นหนังสือพินัยกรรม์ หนังสือมีข้อความเป็นพินัยกรรม์แต่ระบุว่าได้มอบทรัพย์และได้ลงชื่อผู้มอบผู้รับมอบและพะยานกับผู้เขียนด้วยนั้น ก็คงถือว่าสมบูรณ์เป็นพินัยกรรมได้.

ข้อความในหนังสือไม่ได้ระบุการเผื่อตายไว้โดยตรง แต่มีคำว่าพินัยกรรมและข้อความในนั้นก็แสดงว่าผู้ทำตั้งใจยกทรัพย์ให้เมื่อตายแล้วดังนี้ แม้จะมีข้อความว่าได้มอบทรัพย์ให้ตั้งแต่วันทำหนังสือนั้นก็ตาม ก็ยังคงถือได้ว่าเป็นหนังสือพินัยกรรม
หนังสือมีข้อความเป็นพินัยกรรมแต่ระบุว่าได้มอบทรัพย์ให้และได้ลงชื่อผู้มอบผู้รับมอบและพยานกับผู้เขียนด้วยนั้นก็คงถือว่าสมบูรณ์เป็นพินัยกรรมได้

หนังสือที่ผู้ตายทำไว้ไม่มีข้อกำหนดเผื่อตายในเรื่องทรัพย์หรือในการต่างๆ นั้น ไม่นับว่าเป็นพินัยกรรมและจะนำพยานมาสืบว่าผู้ทำมีความประสงค์ให้เป็นพินัยกรรมไม่ได้ประชุมใหญ่ครั้งที่ 1/2485