คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1537

โจทก์ผู้เป็นบิดาฟ้องเรียกบุตรคืนจากหญิงผู้เป็นมารดา โดยอ้างอำนาจปกครงอตามมาตรา 1537 ป.ม.แพ่งฯ แต่จำเลยก็ได้ฟ้องแย้งขอให้ศาลสั่งให้อำนาจปกครองอยู่แก่มารดาตามมาตรา 1538(6) ดังนี้ เป็นบทยกเว้นของมาตรา 1537 ที่อำนาจปกครองนั้นอยู่แก่มารดา อันเป็นกรณีธรรมดาโดยทั่ว ๆ ไป.

ผู้เยาว์มีบิดา และบิดาไม่ได้ถูกถอนอำนาจ แม้ป้าของผู้เยาว์ปกครองเลี้ยงดูผู้เยาว์มาตั้งแต่อายุ 3 ขวบจนถึงอายุ 17 ปีก็ร้องขอเป็นผู้ปกครองเพื่อขายที่ดินของผู้เยาว์ไม่ได้

ผู้เยาว์มีบิดา และบิดาไม่ได้ถูกถอนอำนาจ แม้ป้าของผู้เยาว์ปกครองเลี้ยงดูผู้เยาว์มาตั้งแต่อายุ 3 ขวบ จนถึงอายุ 17 ปี ก็ร้องขอเป็นผู้ปกครองเพื่อขายที่ดินของผู้เยาว์ไม่ได้

แต่งงานกันตามประเพณีโดยมิได้จดทะเบียน แต่อยู่กินด้วยกันและระคนทรัพย์กันนั้น ทรัพย์ใดที่หามาได้ด้วยทรัพย์หรือแรงงานของฝ่ายใดก็ต้องถือว่าเจตนาเป็นเจ้าของร่วมกัน เมื่อไม่ปรากฏอย่างอื่นก็ต้องถือว่าเป็นเจ้าของร่วมกันคนละครึ่งแม้จะแยกกันอยู่ภายหลังโดยมีการเยี่ยมเยียนกันอยู่ก็ไม่พอถือว่าจะไม่ร่วมทุกข์ร่วมสุขและไม่ระคนทรัพย์ต่อกัน
บิดามารดาแยกกันอยู่ มีบุตรเป็นทารกยังไม่เดียงสาและบิดามีภรรยาใหม่ ควรให้มารดาเป็นผู้ปกครอง
มารดาซึ่งขอเป็นผู้ปกครองบุตรนั้น แม้จะไม่มีทรัพย์พอเลี้ยงดูหรือมีพอก็ตามเมื่อบิดามีฐานะจะออกค่าเลี้ยงดูได้ บิดาก็ต้องออกค่าเลี้ยงดู
จำเลยฎีกาเฉพาะทุนทรัพย์ที่แพ้ชั้นศาลอุทธรณ์ก็ต้องเสียค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่แพ้นั้น
โจทก์ฟ้องแบ่งที่ดินกึ่งหนึ่งเป็นเงิน 1,000 บาท ศาลจะพิพากษาว่าโจทก์จำเลยมีส่วนคนละครึ่งไม่ได้ จะต้องพิพากษาให้แบ่งกันด้วย แต่ต้องไม่เกิน 1,000 บาทเท่าที่โจทก์ขอ

เพียงแต่สงสัยหรือเข้าใจเอาเองว่าภริยาเป็นชู้ยังไม่เป็นเหตุหย่า และการที่ภริยาชอบเล่นการพะนันอย่างเดียวก็ไม่เป็นเหตุหย่าบุตร์ซึ่งยังไม่บรรลุนิติภาวะต้องอยู่ในความปกครองของบิดา มารดาอ้างเหตุเพียงว่าเป็นห่วงบุตร์เกรงจะไม่ได้รับความสุขโดยมารดาเลี้ยงอาจรังแก ยังไม่เป็นเหตุเพียงพอที่จะขอปกครองบุตร์ ภริยาออกจากบ้านไปโดยไม่มีเหตุอันสมควร ไม่มีสิทธิเรียกค่าเลี้ยงดูจากสามี ภริยาฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูและค่าที่อดยู่สำหรับตนเองจะวินิจฉัยถึงค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตร์ด้วยไม่ได้เพราะเกินคำฟ้อง

เพียงแต่สงสัยหรือเข้าใจเอาเองว่าภริยาเป็นชู้ยังไม่เป็นเหตุหย่าและการที่ภริยาชอบเล่นการพนันอย่างเดียวก็ไม่เป็นเหตุหย่า บุตรซึ่งยังไม่บรรลุนิติภาวะต้องอยู่ในความปกครองของบิดา มารดาอ้างเหตุเพียงว่าเป็นห่วงบุตรเกรงจะไม่ได้รับความสุขโดยมารดาเลี้ยงอาจรังแก ยังไม่เป็นเหตุเพียงพอที่จะขอปกครองบุตร
ภริยาออกจากบ้านไปโดยไม่มีเหตุอันสมควร ไม่มีสิทธิเรียกค่าเลี้ยงดูจากสามี
ภริยาฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูและค่าที่อยู่สำหรับตนเองจะวินิจฉัยถึงค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตรด้วยไม่ได้เพราะเกินคำฟ้อง

พฤติการณ์ที่ถือว่ามารดามิได้ปกครองทรัพย์แทนบุตร์บิดาตายมา 20 ปีกว่าแล้วแต่ในขณะบิดาตายบุตร์ยังเป็นผู้เยาว์อยู่ แต่ก็ได้บรรลุนิติภาวะมาก่อน+ถึง 10 ปีกว่าแล้ว ในระหว่างนั้นมารดาปกครองทรัพย์นั้นมาร สิทธิเรียกร้องของบุตร์ในทรัพย์มฤดกของบิดาย่อมขาดอายุความเมื่อไม่ได้ความว่ามารดาได้ปกครองทรัพย์นี้นแทนบุตร์ การที่มารดาใช้อำนาจปกครองบุตร์ผู้เยาว์มานั้นน+ถือว่ามารดาได้ปกครองทรัพย์ของบุตร์ด้วย แต่เมื่อบุรต์บรรลุนิติภาวะแล้วการปกครองทรัพย์แทนบุตร์โดยอำนาจกฏหมายย่อมสิ้นสุดลง ต่อไปต้องถือตามความจริง +ความมฤดกอย่างยาว +0 ปีต้องเริ่มนับแต่วันที่มีสิทธิรับมฤดกมีสิทธิเรียกร้องขึ้นหาใช่นับแต่วันผู้มีสิทธิรับมฤดกรู้ไม่

จำเลยยื่นฎีกาทั้งในฐานะส่วนตัวและผู้แทนโดยชอบธรรมของบุตร์ จำเลยตายในระหว่างฎีกา ภริยาของจำเลยซึ่งเป็นทายาทผู้ใหญ่คนเดียวและเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของบุตร์เหล่านั้นแถลงไม่ขอรับมฤดกความ ศาลฎีกาสั่งจำหน่ายคดี
(หมายเหตุ คดีนี้เป็นเรื่องจำเลยเถียงว่าตามพินัยกรรมตกได้แก่บุตร์ 8 คน ภริยาผู้ตายก็เป็นมารดาเด็กทั้ง 8 คน ไม่มีใครจะมาขอรับมฤดกความได้ ศาลฎีกาจึงจำหน่ายคดีโดยไม่ต้องรอ 1 ปีตาม ม.42)
จำหน่ายคดีเพราะไม่มีผู้รับมฤดกความนั้น ศาลสั่งคืนค่าขึ้นศาล