คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ดุลยการณ์โกวิท

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเล่นการพนันไพ่ผ่องไทยโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อเท็จจริงปรากฎว่าจำเลยเล่นไพ่โดยได้รับอนุญาต หากแต่เล่นเลยเวลาที่กำหนดไว้ในใบอนุญาตซึ่งเป็นการผิดเงื่อนไข และจำเลยหลงต่อสู้คดีด้วย จึงลงโทษจำเลยไม่ได้
(หมายเหตุ อัยการฎีกา ว่า ควรต้องลงโทษจำเลย จะถือตามฎีกาเดิมที่เคยมีมาแล้วไม่ได้ เพราะ วิ.อาญา มาตรา 192 นี้ได้แก้ไขใหม่แล้ว)

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยเล่นการพนันไพ่ผ่องไทยโดยไม่ได้รับอนุญาตข้อเท็จจริงปรากฏว่าจำเลยเล่นไพ่โดยได้รับอนุญาตหากแต่เล่นเลยเวลาที่กำหนดไว้ในใบอนุญาตซึ่งเป็นการผิดเงื่อนไขและจำเลยหลงต่อสู้คดีด้วยจึงลงโทษจำเลยไม่ได้
(หมายเหตุ อัยการฎีกาว่า ควรต้องลงโทษจำเลย จะถือตามฎีกาเดิมที่เคยมีมาแล้วไม่ได้เพราะประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 นี้ได้แก้ไขใหม่แล้ว)

ข้อสันนิษฐานของกฎหมายในประมวลแพ่งฯ มาตรา 1357 ใช้เมื่อความจริงไม่ปรากฎ เมื่อมีข้อเท็จจริงปรากฎฟังได้ก็พึงถือตามข้อเท็จจริงนั้น
การที่จำเลยและโจทก์และทายาทอื่นรวม 14 คนมีชื่อในโฉนดแต่ พ.ศ.2465 เวลาจะแบ่งที่ในโฉนด ย่อมต้องแบ่งตาม พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมลักษณะมรดก ร.ศ.121 มาตรา 1 ข้อ 1 (2) คือ "ถ้าบุตรบางคนมรณภาพ ฯลฯ ให้เอาส่วนของบุตรที่มรณภาพแบ่งให้แก่หลานผู้มรณภาพ ซึ่งเป็นบุตรของบุตรผู้มรณภาพนั้น เหมือนอย่างว่าเป็นมรดกของบุตรผู้นั้นเองต่อ ๆ ลงไป ฯลฯ"

ข้อสันนิษฐานของกฎหมายในประมวลแพ่งฯ มาตรา 1357 ใช้เมื่อความจริงไม่ปรากฏเมื่อมีข้อเท็จจริงปรากฏฟังได้ก็พึงถือตามข้อเท็จจริงนั้น
การที่จำเลยและโจทก์และทายาทอื่นรวม 14 คนมีชื่อในโฉนดแต่ พ.ศ.2465 เวลาจะแบ่งที่ในโฉนดย่อมต้องแบ่งตามพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมลักษณะมรดก ร.ศ.121 มาตรา 1 ข้อ 1(2) คือ 'ถ้าบุตรบางคนมรณภาพฯลฯ ให้เอาส่วนของบุตรที่มรณภาพแบ่งให้แก่หลานผู้มรณภาพซึ่งเป็นบุตรของบุตรผู้มรณภาพนั้นเหมือนอย่างว่าเป็นมรดกของบุตรผู้นั้นเองต่อๆ ลงไป ฯลฯ'

คำว่า ยอมรับ ในตาราง 1 (ค) หมายความว่ายอมรับชำระหนี้หรือให้ทรัพย์หลุดเป็นสิทธิตามข้อความในประโยคต้นโดยไม่มีข้อต่อสู้ ถ้าจำเลยต่อสู้เช่นว่า ยังไม่ได้รับคำบอกกล่าวบังคับจำนอง ย่อมฟังไม่ได้ว่าจำเลยยอมรับและจำต้องเสียค่าขึ้นศาลเต็มอัตรา

คำว่า ยอมรับ ในตาราง 1(ค) หมายความว่ายอมรับชำระหนี้หรือให้ทรัพย์หลุดเป็นสิทธิตามข้อความในประโยคต้นโดยไม่มีข้อต่อสู้ถ้าจำเลยต่อสู้เช่นว่า ยังไม่ได้รับคำบอกกล่าวบังคับจำนองย่อมฟังไม่ได้ว่าจำเลยยอมรับและจำต้องเสียค่าขึ้นศาลเต็มอัตรา

การที่จะให้จำเลยรับผิดฐานเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ได้ จะต้องปรากฎว่า จำเลยได้ทำหนังสือลงลายมือชื่อ เพื่อจะชำระหนี้แทนลูกหนี้นั้นให้โจทก์จึงจะได้ เพียงแต่จำเลยได้มอบโฉนดที่ให้ลูกหนี้เอาไปค้ำประกันโจทก์หรือจำเลยฟ้องลูกหนี้ในอีกคดีหนึ่งได้บรรยายฟ้องว่าจำเลยยอมค้ำประกันลูกหนี้ต่อโจทก์เท่านี้ยังถือไม่ได้ว่าเป็นสัญญาค้ำประกัน
การที่โจทก์บรรยายฟ้องตอนหนึ่งว่า "จำเลยต้องรับผิดทั้งในทางพฤฒินัย และนิตินัย" เพียงเท่านี้ย่อมไม่มีความหมายถึงข้อความในเอกสาร จ.7-จ.8 ถ้าโจทก์มุ่งจะให้หมายถึงเอกสาร จ.7-จ.8 ถ้าบรรยายเพียงเท่านี้ก็เป็นเคลือบคลุม

การที่จะให้จำเลยรับผิดฐานเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ได้ จะต้องปรากฏว่า จำเลยได้ทำหนังสือลงลายมือชื่อเพื่อจะชำระหนี้แทนลูกหนี้นั้นให้โจทก์จึงจะได้ เพียงแต่จำเลยได้มอบโฉนดที่ให้ลูกหนี้เอาไปค้ำประกันโจทก์หรือจำเลยฟ้องลูกหนี้ในอีกคดีหนึ่งได้บรรยายฟ้องว่าจำเลยยอมค้ำประกันลูกหนี้ต่อโจทก์เท่านี้ยังถือไม่ได้ว่าเป็นสัญญาค้ำประกัน
การที่โจทก์บรรยายฟ้องตอนหนึ่งว่า 'จำเลยต้องรับผิดทั้งในทางพฤตินัยและนิตินัย' เพียงเท่านี้ย่อมไม่มีความหมายถึงข้อความในเอกสาร จ.7- จ.8 ถ้าโจทก์มุ่งจะให้หมายถึงเอกสาร จ.7- จ.8 ถ้าบรรยายเพียงเท่านี้ก็เป็นเคลือบคลุม

การหย่าขาดจากกันก่อนใช้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์บรรพ 5 ต้องนำกฎหมายลักษณะผัวเมียบทที่ 65 มาใช้บังคับ
การที่สามีภรรยาหย่ากันก่อนใช้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 โดยทำหนังสือหย่าขึ้นเพียงฉบับเดียว มีมารดาของสามีรู้เห็นขณะทำหนังสือหย่าทั้งมีการนำหนังสือหย่าออกแสดงต่อญาติมิตรเช่นนี้ ถือว่าเป็นการหย่าขาดจากสามีภรรยากันแล้ว

การหย่าขาดจากกันก่อนใช้ ป.พ.พ. บรรพ 5 ต้องนำ ก.ม.ลักษณะผัวเมียบทที่ 65 มาใช้บังคับ
การที่สามีภรรยาหย่ากันก่อนใช้ ป.พ.พ.บรรพ 5 โดยทำหนังสือหย่าขึ้นเพียงฉบับเดียว มีมารดาของสามีรู้เห็นขณะทำหนังสือหย่า ทั้งมีการนำหนังสือหย่าออกแสดงต่อญาติมิตร เช่นนี้ ถือว่าเป็นการหย่าขาดจากสามีภรรยากันแล้ว