คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 184

โจทก์ฟ้องว่าได้รับซื้อที่ดินจากจำเลย ๆ ได้มอบที่ดินให้โจทก์ปกครองเป็นเจ้าของมา 10 ปีเศษแล้ว แม้ทางพิจารณาจะไม่ได้ความว่าโจทก์ซื้อจากจำเลย ก็ยังต้องวินิจฉัยในประเด็นที่ว่าโจทก์ครอบครองที่นี้ตามความใน ป.ม.แพ่งฯ ม.1382 หรือไม่

โจทก์ฟ้องว่าได้รับซื้อที่ดินจากจำเลย จำเลยได้มอบที่ดินให้โจทก์ปกครองเป็นเจ้าของมา 10 ปีเศษแล้ว แม้ทางพิจารณาจะไม่ได้ความว่าโจทก์ซื้อจากจำเลย ก็ยังต้องวินิจฉัยในประเด็นที่ว่าโจทก์ครอบครองที่นี้ตามความในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 หรือไม่

ในเรื่องสัญญานั้นมีบางเรื่องกฎหมายบัญญัติไว้เป็นทำนองแทนการแสดงเจตนาของคู่กรณีในเมื่อไม่ได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น
กรณีที่คู่สัญญาขอให้ศาลวินิจฉัยว่า การกระทำเป็นการฝ่าฝืนสัญญาหรือไม่นั้น มิใช่เป็นการขอวินิจฉัยข้อสัญญาที่เป็นลายลักษณ์อักษร แต่เป็นเรื่องให้วินิจฉัยข้อสัญญาซึ่งกฎหมายบัญญัติไว้แทนการแสดงเจตนาด้วย
ข้อสัญญาในเรื่องซ่อมแซมทรัพย์ที่เช่า ย่อมไม่กินความถึงการดัดแปลงต่อเติม
ข้อสัญญาในเรื่องที่ผู้เช่าจะต้องชดใช้ค่าเสียหาย ย่อมไม่เกี่ยวกับสิทธิ์เลิกสัญญา
การดัดแปลงต่อเติมทรัพย์ที่เช่านั้น เมื่อไม่มีข้อสัญญาเป็นอย่างอื่น ผู้ให้เช่าย่อมไม่มีสิทธิ์บอกเลิกสัญญา
การบอกเลิกสัญญาตาม ม. 386 จะบอกเลิกได้โดยข้อสัญญาหรือโดยบทบัญญัติแห่งกฎหมาย
การบอกเลิกสัญญาเพราะคู่สัญญาฝ่าย 1 ไม่ชำระหนี้ตาม ม. 387 หมายถึงการไม่ชำระหนี้ตามสัญญา ไม่ใช่หมายถึงการชำระค่าเสียหายหรือไม่ปฏิบัติการเป็นอย่างอื่น

ในเรื่องสัญญานั้นมีบางเรื่องกฎหมายบัญญัติไว้เป็นทำนองแทนการแสดงเจตนาของคู่กรณีในเมื่อไม่ได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น
กรณีที่คู่สัญญาขอให้ศาลวินิจฉัยว่า การกระทำเป็นการฝ่าฝืนสัญญาหรือไม่นั้น มิใช่เป็นการขอวินิจฉัยข้อสัญญาที่เป็นลายลักษณ์อักษร แต่เป็นเรื่องให้วินิจฉัยข้อสัญญาซึ่งกฎหมายบัญญัติไว้แทนการแสดงเจตนาด้วย
ข้อสัญญาในเรื่องซ่อมแซมทรัพย์ที่เช่า ย่อมไม่กินความถึงการดัดแปลงต่อเติม
ข้อสัญญาในเรื่องที่ผู้เช่าจะต้องชดใช้ค่าเสียหาย ย่อมไม่เกี่ยวกับสิทธิเลิกสัญญา
การดัดแปลงต่อเติมทรัพย์ที่เช่านั้น เมื่อไม่มีข้อสัญญาเป็นอย่างอื่น ผู้ให้เช่าย่อมไม่มีสิทธิบอกเลิกสัญญา
การบอกเลิกสัญญาตาม มาตรา 386 จะบอกเลิกได้โดยข้อสัญญาหรือโดยบทบัญญัติแห่งกฎหมาย
การบอกเลิกสัญญาเพราะคู่สัญญาฝ่ายหนึ่งไม่ชำระหนี้ตามมาตรา 387 หมายถึงการไม่ชำระหนี้ตามสัญญา ไม่ใช่หมายถึงการชำระค่าเสียหายหรือไม่ปฏิบัติการเป็นอย่างอื่น

สามีภรรยาทำสัญญาแบ่งที่ดินต่อกัน เมื่อยังไม่มีการบอกล้างสัญญานั้นก็คงสมบูรณ์
โจทก์ฟ้องว่าได้ทำสัญญาแบ่งที่ดินกับจำเลย แล้วจำเลยบุกรุกส่วนของโจทก์ขอให้ห้ามและแบ่งแยกโฉนด จำเลยต่อสู้ว่า โจทก์เป็นภรรยาในที่สุดคู่ความตกลงขอให้ศาลวินิจฉัยประเด็นข้อเดียวว่า สัญญานั้นสมบูรณ์ตามกฎหมายหรือไม่ดังนี้ ย่อมหมายความว่าเมื่อสัญญาใช้ได้แล้ว ก็ต้องบังคับตามสัญญานั้นด้วย แต่การแบ่งแยกโฉนดไม่มีสัญญาและไม่มีคำท้า ศาลจะให้แบ่งแยกโฉนดด้วยไม่ได้

สามีภรรยาทำสัญญาแบ่งที่ดินต่อกัน เมื่อยังไม่มีการบอกล้างสัญญานั้นก็คงสมบูรณ์โจทก์ฟ้องว่าได้ทำสัญญาแบ่งที่ดินกับจำเลย แล้วจำเลยบุกรุกส่วนของโจทก์ให้ห้ามและแบ่งแยกโฉนดจำเลยต่อสู้ว่า โจทก์เป็นภรรยา ในที่สุดคู่ความตกลงขอให้ศาลวินิจฉัยประเด็นข้อเดียวว่า สัญญานั้นสมบูรณ์ตามกฎหมายหรือไม่ ดังนี้ย่อมหมายความว่าเมื่อสัญญาใช้ได้แล้ว ก็ต้องบังคับตามสัญญานั้นด้วย แต่การแบ่งแยกโฉนดไม่มีสัญญาและไม่มีคำท้า
ศาลจะให้แบ่งแยกโฉนดด้วยไม่ได้

การอุทธรณ์คำสั่งระหว่างพิจารณานั้น คู่ความจะต้องโต้แย้งคำสั่งไว้ในศาลชั้นต้น จึงจะอุทธรณ์คำสั่งนั้นได้
การที่คู่ความยกเหตุผลข้อโต้แย้งต่าง ๆ ขึ้นแถลงต่อศาลก่อนที่ศาลจะมีคำสั่ง ไม่เรียกว่าได้มีการโต้แย้งคำสั่งศาลตามความหมายในมาตรา 226 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

โจทก์ฟ้องขอหย่าและแบ่งสินสมรส จำเลยตัดฟ้องว่าได้ทำหนังสือหย่าขาดและแบ่งทรัพย์กันเสร็จสิ้นไปแล้ว ระหว่างพิจารณาโจทก์จำเลยแถลงรับต่อศาลว่าได้หย่าขาดกันแล้ว ขอให้ศาลพิจารณาว่า โจทก์มีสินเดิมหรือไม่ มีสินสมรสจะต้องแบ่งกันเท่าไรดังนี้ ศาลจะชี้ขาดว่าโจทก์จำเลยได้แบ่งทรัพย์กันไปตามหนังสือหย่าแล้วไม่ได้โดยถือได้ว่าจำเลยสละข้อต่อสู้ข้อนี้แล้ว

โจทก์ฟ้องขอหย่าและแบ่งสินสมรส จำเลยตัดฟ้องว่าได้ทำหนังสือหย่าขาดและแบ่งทรัพย์กันเสร็จสิ้นไปแล้ว ระหว่างพิจารณาโจทก์จำเลยแถลงรับต่อศาลว่าได้หย่าขาดกันแล้ว ขอให้ศาลพิจารณาว่า โจทก์มีสินเดิมหรือไม่ มีสินสมรสที่จะต้องแบ่งกันเท่าไร ดังนี้ ศาลจะชี้ขาดว่าโจทก์จำเลยได้แบ่งทรัพย์กันไปตามหนังสือหย่าแล้วไม่ได้โดยถือได้ว่าจำเลยสละข้อต่อสู้ข้อนี้แล้ว

ผู้ตายมีภรรยา 2 คนเมื่อศาลพิพากษาแบ่งมฤดกศาลได้แบ่งเงินไว้เป็นสินสมรสส่วนของภรรยาไว้ ภรรยาคน 1 มาฟ้องแบ่งสินสมรสนั้นกึ่ง 1 โดยกล่าวอ้างคำพิพากษาในคดีก่อนด้วย แม้ไม่ระบุตนมีสินเดิม ก็นำสืบได้