คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 271

ผู้ให้เช่ากับผู้ให้เช่าช่วงเป็นโจทก์ร่วมกัน ฟ้องขับไล่จำเลยศาลพิพากษาให้ขับไล่แล้ว ต่อมาผู้ให้เช่าช่วงไปทำสัญญายอมให้จำเลยเช่าต่อไป โดยได้รับสินจ้างและให้ถอนคดีที่จำเลยฟ้องผู้ให้เช่ากับผู้ให้เช่าช่วงนั้นถือว่าเป็นสัญญาปราณีประนอมเมื่อผู้ให้เช่ามิได้รู้เห็นด้วยก็ไม่ผูกมัดผู้ให้เช่าฯ จึงร้องขอบังคับคดีได้
(บันทึกความจำ สัญญาเช่าระหว่างนายเกตุกับกรมการศาสนา ห้ามผู้เช่าให้เช่าช่วงและห้ามไม่ให้ปลูกสิ่งสร้างสิ่งใดสอาด)

เจ้าของทำยอมความในศาลให้เขาอาศัยในโรงเรือนและมีคำพิพากษาตามยอมแล้วต่อมาเจ้าของโอนโรงเรือนให้คนอื่นโดยเสน่หา แม้ผู้อาศัยยังมิได้จดทะเบียน ผู้รับโอนก็ฟ้องขับไล่ไม่ได้

เจ้าของทำยอมความในศาลให้เขาอาศัยในโรงเรือนและมีคำพิพากษาตามยอมแล้ว ต่อมาเจ้าของโอนโรงเรือนให้คนอื่นโดยเสน่หา แม้ผู้อาศัยยังมิได้จดทะเบียน ผู้รับโอนก็ฟ้องขับไล่ไม่ได้

ศาลจะออกคำบังคับให้ผิดไปจากคำพิพากษาไม่ได้
คำพิพากษาบังคับให้จำเลยซื้อข้าวจากโจทก์และให้จำเลยชำระราคาข้าวแต่โจทก์ได้จัดการขายข้าวเสียเอง โดยมิได้รับอนุญาตจากศาลหรือความยินยอมจากจำเลยดังนี้ โจทก์จะขอให้ศาลออกคำบังคับให้จำเลยปฏิบัติตามคำพิพากษาหรือให้ชำระราคาที่ยังขาดอยู่อีกไม่ได้

การที่ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งกู้เงินเขามาใช้ในกิจการค้าขายของหุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนย่อมมีความผูกพันในกิจการนั้นๆ
เมื่อศาลพิพากษาให้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งรับผิดในหนี้สินของห้างหุ้นส่วนแล้ว เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาย่อมมีอำนาจยึดทรัพย์ที่เป็นของหุ้นส่วนได้ หุ้นส่วนอื่นไม่มีอำนาจร้องขัดทรัพย์.

การที่ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งกู้เงินเขามาใช้ในกิจการค้าขายของหุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนย่อมมีความผูกพันในกิจการนั้นๆ
เมื่อศาลพิพากษาให้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งรับผิดในหนี้สินของห้างหุ้นส่วนแล้ว เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาย่อมมีอำนาจยึดทรัพย์ที่เป็นของหุ้นส่วนได้ หุ้นส่วนอื่นไม่มีอำนาจร้องขัดทรัพย์

ศาลพิพากษาให้จำเลยคืนเรือนให้แก่โจทก์ จำเลยจะขอใช้ราคาแทนไม่ได้ในเมื่อยังมีเรือนอยู่ ศาลพิพากษาให้จำเลยคืนเรือนแล้ว ในชั้นบังคับจำเลยจะอ้างว่าเครื่องอุปกรณ์ปลูกเรือนเป็นของจำเลยไม่ได้ การอุทธรณ์แลฎีกาการบังคับคดีต้องเสียค่าขึ้นศาลและค่าคำบังคับ

ในเรื่องผิดสัญญาขายที่ดินศาลพิพากษาให้จำเลยโอนที่ดินตามโฉนดที่ระบุไว้ให้โจทก์ในราคาไร่ละ 2000 บาทรวม 7600 บาท ซึ่งคิดจากจำนวน 38 ไร่ เมื่อปรากฎว่าที่มีจำนวนเกิน 38 ไร่จำเลยก็ต้องโอนให้โจทก์ทั้งหมด และโจทก์ต้องชำระราคาในที่ดินเพิ่มขึ้นนั้นด้วย

ในเรื่องผิดสัญญาขายที่ดิน ศาลพิพากษาให้จำเลยโอนที่ดินตามโฉนดที่ระบุไว้ให้โจทก์ในราคาไร่ละ 200 บาทรวม 7600 บาทซึ่งคิดจากจำนวน 38 ไร่ เมื่อปรากฏว่าที่มีจำนวนเกิน 38 ไร่ จำเลยก็ต้องโอนให้โจทก์ทั้งหมด และโจทก์ต้องชำระราคาในที่ดินที่เพิ่มขึ้นนั้นด้วย

ฎีกาคำสั่งชั้นบังคับคดีเป็นฟ้องฎีกาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 1(3) ซึ่งต้องเสียค่าขึ้นศาลตาม มาตรา 149,150 ฎีกาคำสั่งเรื่องแปลความหมายในคำพิพากษาของศาลนั้นเป็นคำขอให้ปลดเปลื้องทุกข์ไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ จึงต้องเรียกค่าขึ้นศาลตาม ข้อ 2 ในตาราง 1 ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง คำพิพากษาศาลชั้นต้นซึ่งมีความว่าให้จำเลยปฏิบัติตามที่ศาลสั่งบังคับใน 1 เดือนนั้นหมายเฉพาะบังคับจำเลยซึ่งเป็นฝ่ายแพ้ไม่ใช่บังคับฝ่ายโจทก์ด้วย ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 11/2486