คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 283

การฟ้องให้ลงโทษฐานหมิ่นประมาทจะต้องได้ความว่าจำเลยจงใจเจตนาใส่ความเพื่อให้เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นเกลียดชัง
การที่โจทก์ไปเก็บเงินมาจากพ่อค้าแม่ค้า โดยวิธีที่ไม่งาม นอกเหนือระเบียบแบบแผนการบริหารราชการ ส่งให้เห็นไปได้ว่า โจทก์ทำการทุจริตในหน้าที่ จำเลยจึงร้องเรียนต่อผู้ว่าราชการจังหวัดซึ่งไม่มีข้อเท็จจริงชี้ว่าจำเลยเจตนาร้าย กลั่นแกล้ง ตรงข้ามกลับฟังได้ว่า จำเลยแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต เพื่อป้องกันส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับตนผู้เป็นสมาชิกสภาเทศบาลและราษฎรในเขตเทศบาล กรณีต้องตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329 ย่อมไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท

การฟ้องให้ลงโทษฐานหมิ่นประมาทจะต้องได้ความว่าจำเลยจงใจเจตนาใส่ความเพื่อให้เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นเกลียดชัง
การที่โจทก์ไปเก็บเงินมาจากพ่อค้าแม่ค้าโดยวิธีที่ไม่งามนอกเหนือระเบียบแบบแผนการบริหารราชการ ส่อให้เห็นไปได้ว่าโจทก์ทำการทุจริตในหน้าที่ จำเลยจึงร้องเรียนต่อผู้ว่าราชการจังหวัดซึ่งไม่มีข้อเท็จจริงชี้ว่าจำเลยเจตนาร้าย กลั่นแกล้งตรงข้ามกลับฟังได้ว่าจำเลยแสดงความคิดเห็นโดยสุจริตเพื่อป้องกันส่วนได้เสียเกี่ยวกับตนผู้เป็นสมาชิกสภาเทศบาลและราษฎรในเขตเทศบาลกรณีต้องตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329ย่อมไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท

กรรมการของสมาคม ได้มีการประชุมมติเป็นเอกฉันท์ให้ลบชื่สมาชิกของสมาคมนั้นออกจากการเป็นสมาชิกของสมาคม เพราะสมาชิกผู้นั้นได้วิ่งเต้นชักชวนสมาชิกให้ก่อกวนวุ่นวาย อ้างอิทธพลผู้ใหญ่ในวงราชการดังนี้ เมื่อการที่กรรมการอภิปรายในที่ประชุมและออกโฆษณาว่าได้ลบชื่อสมาชิกผู้นั้นออกจากสมาชิกนั้น เป็นการกล่าวตามมติที่ประชมและกระทำโดยสุจริตและสุภาพแล้ว ก็เป็นกรณีเข้าข้อยกเว้นตาม ก.ม. ลักษณะอาญามาตรา 283 ไม่มีโทษฐานหมื่นประมาท

กรรมการของสมาคมได้มีการประชุมลงมติเป็นเอกฉันท์ให้ลบชื่อสมาชิกของสมาคมนั้นออกจากการเป็นสมาชิกของสมาคมเพราะสมาชิกผู้นั้นได้วิ่งเต้นชักชวนสมาชิกให้ก่อกวนวุ่นวายอ้างอิทธิพลผู้ใหญ่ในวงราชการดังนี้เมื่อการที่กรรมการอภิปรายในที่ประชุมและออกโฆษณาว่าได้ลบชื่อสมาชิกผู้นั้นออกจากสมาชิกนั้นเป็นการกล่าวตามมติที่ประชุมและกระทำโดยสุจริตและสุภาพแล้วก็เป็นกรณีเข้าข้อยกเว้นตาม กฎหมายลักษณะอาญามาตรา 283 ไม่มีโทษฐานหมิ่นประมาท

หมิ่นประมาทเขาทางหนังสือแม้ในหนังสือจะมิได้กล่าวเจาะจงถึงผู้เสียหายโดยตรง คือกล่าวว่าเป็นการสุดแสนจะทนดูพวกมหาดไทยเล่นสกปรกต่อไปฯลฯนั้นเมื่อทางพิจารณาได้ความว่า พวกมหาดไทยนั้นจำเลยหมายถึงผู้เสียหายดังนี้จำเลยก็ย่อมมีผิดฐานหมิ่นประมาทผู้เสียหาย
การที่จะได้รับยกเว้นตามมาตรา 283 นั้น จะต้องเป็นการแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต อันต้องด้วยลักษณะอย่างใดอย่างหนึ่งตามมาตรา 283 ถ้าเป็นเรื่องใส่ความโดยปราศจากความจริงแล้วไม่เป็นข้อแก้ตัว

หมิ่นประมาทเขาทางหนังสือ แม้ในหนังสือจะมิได้กล่าวเจาะจงถึงผู้เสียหายโดยตรง คือกล่าวว่าเป็นการสุดแสนจะ ทนดูพวกมหาดไทยเล่นสกปรกต่อไป ฯลฯ นั้น เมื่อทางพิจารณาได้ความว่า พวกมหาดไทยนั้นจำเลยหมายถึงผู้เสีย หายดังนี้ จำเลยก็ย่อมมีผิดฐานหมิ่นประมาทผู้เสียหาย.
การที่จะได้รับยกเว้นตามมาตรา 283 นั้น จะต้องเป็นการแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต อันต้องด้วยลักษณะอย่างใด อย่างหนึ่งตามมาตรา 283 ถ้าเป็นเรื่องใส่ความโดยปราศจากความจริงแล้วไม่เป็นข้อแก้ตัว./

พระภิกษุเมาสุราไปด่าท้าทายจำเลย จำเลยไปแจ้งความต่อผู้ใหญ่บ้าน ผู้ใหญ่บ้านแนะนำให้ไปแจ้งต่อเจ้าคณะหมวดเพราะผู้ด่าท้าทายเป็นสงฆ์ จำเลยจึงไปร้องต่อเจ้าคณะหมวด เจ้าคณะหมวดเรียกพระภิกษุนั้นมาแจ้งข้อหาให้ทราบ พระภิกษุปฏิเสธ จำเลยยืนยันต่อหน้าบุคคลหลายคนว่าพระภิกษุนั้นเมาสุราไปด่าท้าทายจริงๆ จนในที่สุดเจ้าคณะหมวดไกล่เกลี่ยยอมเลิกแล้วต่อกัน ดังนี้ ถือได้ว่าจำเลยกล่าวโดยสุจริตตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 283(1)

ในคดีเรื่องปลอมหนังสือปัญหาว่า จำเลยได้ร้องขอให้เจ้าพนักงานจดข้อความนั้นจะเท่ากับจำเลยบอกให้เจ้าพนักงานจดตามที่ตนร้องขอหรือไม่ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง
ในคดีหมิ่นประมาท เมื่อศาลฟังว่า จำเลยมิได้มีเจตนาใส่ความให้คนดูหมิ่นเกลียดชังแล้วปัญหาว่าข้อความนั้นจะเป็นหมิ่นประมาทหรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

ในคดีเรื่องปลอมหนังสือปัญหาว่า จำเลยได้ร้องขอให้เจ้าพนักงานจดข้อความนั้นจะเท่ากับจำเลยบอกให้เจ้าพนักงานจดตามที่ตนร้องขอหรือไม่ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง
ในคดีหมิ่นประมาท เมื่อศาลฟังว่า จำเลยมิได้มีเจตนาใส่ความให้คนดูหมิ่นเกลียดชังแล้ว ปัญหาว่าข้อความนั้นจะเป็นหมิ่นประมาทหรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

กล่าวคำว่า เขาว่ากำนันเกเร กำนันเกะกะ กำนันเป็นผู้ร้ายดังนี้เป็นการหมิ่นประมาทเขาตาม มาตรา 282 กล่าวคำหมิ่นประมาทเขาในเวลาที่นายอำเภอเปรียบเทียบความแพ่งนั้น ไม่ได้รับยกเว้นโทษตามมาตรา 283 และ 285 เพราะอำเภอไม่ใช่ศาลและนายอำเภอไม่ใช่ผู้พิพากษา